O’qituvchi: ______________ G. S.O'sarova
Tashkiliy qism
O’qituvchi o’quvchilar bilan salomlashish bilan bir vaqitda o’quvchilarning darsga tayyorgarliklarini,o’quv qurollarini,xona tozaligini ko’zdan kechiradi.O’quvchilarning davomati bilan tanishib chiqadi.Hamda o’quvchilarni dars jarayoniga jalb qilish maqsadida bugngi kunning muhimligi haqida hikmatli so’zlar bilan boshladi
O’tilgan mavzuni takrorlash:
O’qituvchi o’tilgan mavzuni takrorlash maqsadida o’quvchilarga “So’z O’yini” usuli tushuntiriladi.
SO’Z O’YINI
T I N T R N E E
|
I N T E R N E T
|
M T A Q O R
|
|
E V R S R E
|
|
L B E K A
|
|
O P L R O T K O
|
|
R U Y K P O T M E
|
|
T R E H E N T E
|
|
H I W S C
|
|
P A T R A D E
|
|
I E R T R P E
|
|
D Z U L Y U
|
|
T K O N O E R K N
|
|
N S K O Y E H T N R
|
|
A O T G O I Y P O L
|
|
X A T R A D
|
|
Mavzu:Domenli nomlarning ruxsat xizmati.
Internetda sayt yaratishni xohlovchi foydalanuvchilar uchun kerakli va foydali domenga ega bo'lish juda muhim. Domenga ega bo'lish (sotib olish) jarayonini tushuntirib berishdan oldin "domen" nimaligiga biroz to'xtalib o'tamiz.
Domen - bu saytlarni internetdagi o'ziga xos nomlash tizimi bo'lib, bu orqali har xil nomdagi saytlar bir biridan ajralib turadi. Aslida internetdagi har bir saytning manzili nuqtalar bilan ajratilgan raqamlardan iborat. Bu raqamlar oddiy foydalanuvchilar uchun chalkash va eslashga qiyin bo'lgani uchun internetda raqamlar o'rniga oddiy so'zlardan foydalanish tizimi ishlab chiqilgan. Mana shu raqamlar o'rniga so'zlarni ishlatish domen nomlanishi deb aytiladi. Sodda qilib tushuntiradigan bo'lsam, bu tizim mobil telefoningizdagi aloqalar ro'yxatiga o'xshaydi, har bir raqam kimga tegishli ekanligi uning nomi bilan yozib qo'yiladi.
Internetda domen nomlari nuqtalar bilan ajratiladi. Har bir nuqta domen nomining darajasini bildiradi. Domen nomining darajasi o'ngdan chapga qarab hisoblanadi. Masalan, uzmob.wen.rudomenidagi .ru domeni birinchi darajali domen, .wen domeni esa ikkinchi darajali domen hisoblanadi. uzmob.wen.ru domenidagi .uzmob domen nomi esa uchinchi darajali domen hisoblanadi.
Birinchi darajali domen nomlari ikkita katta guruhga bo'linadi. Birinchisi, bu xalqaro domen nomlari bo'lib, bularga .com, .org, .info, .biz va shunga o'xshash domen nomlari kiradi. Ikkinchisi esa, bu har bir davlatga uning nomidan kelib chiqqan holda ajratilgan domen nomlaridir. Masalan, O'zbekistonda birinchi darajali domen .uz domeni, Rossiyada .ru domeni, Ukrainada .uadomeni va hakozolar.
Birinchi darajali domenlar, ya'ni .com, .ru, .uz, .org domenlari maxsus tashkilotlar tomonidan boshqariladi va oddiy foydalanuvchi sayt yaratishda uning sayti qaysi birinchi darajali domenda joylashishini hal qilishi kerak.
Xo'sh, sayt yaratishda sizning saytingiz qaysi darajali domenda va qanday nomda bo'lishi muhimmi? Albatta, muhim. Odatda sayt yaratishda uning nomi ikkinchi darajali domendagi nom bilan belgilanadi, ya'ni siz ikkinchi darajali domen nomini o'zingiz tanlay olasiz. Biz saytimizga domen sotib olayotganda dastlab uning .uz domenida bo'lishi kerakligiga qaror qildik va keyin o'z saytimizga cctld.uz saytidan nom tanlab oldik. Bizning tanlovimiz Oqayiq.Uz domen nomi bo'ldi.
Internetda uchinchi darajali domenda sayt yaratishni taklif qiluvchi internet xizmatlar ham mavjud. Misol uchun, siz wen.ru yoki wml.su saytlariga kirib o'zingizga uchinchi darajali domen nomiga ega sayt yaratishinigiz mumkin. Ko'rib turganingizdek, bu yerda siz faqat uchinchi darajali domen nomini tanlay olasiz. Bunday holatda bizning saytimiz Oqayiq.Wen.Ru degan nomga ega bo'lardi (Avvallari ushbu domenda ham faoliyat yuritganmiz).
Oqayiq.Uz yoki Oqayiq.Wen.Ru sayt nomlaridan qay biri eslashga qulay va e'tiborni tortadi? Albatta, Oqayiq.Uz saytining nomlanishidir. Ikkinchi darajali domendagi saytga ega bo'lish o'ziga xos ishonch va nufuzni ham bildiradi.
Agar ikkinchi darajali domenda sayt yaratishni xohlasangiz, bu domenni o'z nomingizga ro'yxatdan o'tkazishingiz kerak bo'ladi. Domenni o'z nomingizga ro'yxatdan o'tkazish yillik badal to'lash bilan amalga oshiriladi.
O'zbekistonda domen nomini ro'yxatdan o'tkazuvchi bir nechta firmalar mavjud. Bular orasidaarsenal-d.uz, billur.net, tomas.uz va boshqa registratorlarni alohida ajratib ko'rsatish mumkin
Domenni jismoniy shaxslar va yuridik shaxslar o'z nomiga ro'yxatdan o'tkazishlari mumkin. Jismoniy shaxslarning domenni o'z nomiga ro'yxatgan o'tkazishi quyidagi tartibda amalga oshadi (faqat .uz domeni uchun).
Saytingiz qanday nomda bo'lishi kerakligini obdon o'ylaysiz, har xil variantlarni tanlaysiz. Bu sizning saytni kimlar uchun va nima maqsadda yaratayotganliginingiz bilan chambarchas bog'liq bo'lishi kerak.
cctld.uz saytiga kirib, tanlagan nomdagi domen hali bo'sh ekanligini tekshirasiz.
.Uz domenini ro'yxatga oluvchi firmaga borib, tanlagan domeningizni o'z nomingizga ro'yxatdan o'tkazasiz (Pasport va biroz pul esdan chiqmasin).
Biz hozirgi kungacha oltita domenni o'z nomimizga ro'yxatdan o'tkazganmiz. Oqayiq.Uz domeniArsenal-D firmasidan, Oqayiq.Ru domenini Rossiyaning REGRU-REG-RIPN kompaniyasidan,Oqayiq.Mobi, Oqayiq.Biz, Oqayiq.Net domenlarini halqaro Directi Internet Solutions Pvt. Ltd.kompaniyasidan, Oqayiq.In domenini esa halqaro Directi Web Services Pvt. Ltd. kompaniyasidan ro'yxatdan o'tkazganmiz.
Sayt yaratishdagi ishlaringizga omad tilaymiz! Saytni kuzatib boring. Keyingi maqola – xosting tanlash haqida.
Maqola geek.uz saytidan olingan! Hamda maqolaga o'zgartrishlar kiritilgan!
2011 yil yakuniga kelib mamlakatimizda internetdan foydalanuvchilar soni 8 milliondan oshdi. Bu kattagina auditoriya sohada rejalashtirilgan loyihalarning amalga oshishi barobarida kengayib boraveradi. Yana bir fakt: milliy UZ domenida davlat organi va xo‘jalik boshqaruvi idoralari rasmiy veb-saytlari orqali 350ga yaqin turdagi interaktiv xizmatlar yo‘lga qo‘yilgan.
Endi savol tug‘iladi. Bir tomondan hukumatimiz davlat axborot resurslari ochiqligini ta'minlash, xususan, davlat organlari va xo‘jalik boshqaruvi idoralari, hokimiyatlar rasmiy veb-saytlari orqali xizmatlar taqdim etishni takomillashtirishga e'tibor kuchaytirayotgan, yana bir tomondan fuqarolarimiz onlayn xizmatlarga o‘rganib-odatlanib borayotgan bugungi kunda internet bozorining davlat sektorida talab va taklif qay ahvolda?
|
