9.3-r asm .Internet tarmog‘ining texnik ta’minoti
Internet tarmog‘ining dasturiy ta’minoti
(tarkibiy qismi)
tarmoqqa ulangan xilma-xil kompyuterlar va tarmoq vositalarini
yagona standart asosida (yagona tilda) ishlashini ta ’minlovchi
dasturlar.
Internet tarmog‘ining axborot ta’minoti Internet tarmog‘ida
mavjud bo‘lgan turli elektron hujjatlar, grafik rasm,
audio yozuv,
video tasvir,
veb-sayt va hokazo ko‘rinishdagi axborotlar
majmuasidan tashkil topgan.
Intemetning ikkita asosiy vazifasi bo‘lib, buning birinchisi
axborot makoni bo‘Isa, ikkinchisi esa kommunikatsion vositasidir.
Intemetga bog‘lanish. Internet tarmog‘iga ulanish ajratilgan
aloqa kanali (optik tola, sun’iy yo‘ldosh aloqasi, radiokanal,
ajratilgan kommutatsiyalanmaydigan telefon liniyasi) bo ‘yicha
doimiy ulanish,
shuningdek, kommutatsiyalanadigan, ya’ni uzib-
ulanadigan ulanish (Dial-up access, Dial-up) ko‘rinishida amalga
oshiriladi.
Telefon liniyasi orqali intemetga ulanish. Internet tarmog‘iga
oddiy telefon tarmoqlari orqali standart modem qurilmalari
yordamida ulanish mumkin. Telefon
liniyasi orqali Intemetga
226
ulanishda
modern
qurilmasidan
tashqari
maxsus
dasturdan
(protokol) ham foydalaniladi. Bunda ushbu dastur yordamida
Intemetga ulanganda telefon
liniyasi band qilinadi,
seans
tugagandan so‘ng telefon tarmog'i bo'shatiladi va unda boshqa
foydalanuvchi foydalaniishi mumkin.
Intcrnetga ulanishni amalga
oshiruvchi dastuming yutug‘i shundaki, ular Intemetga to‘g‘ridan
to‘g‘ri ulanishga imkon beradi.
Telefon liniyasi orqali «Chaqiruv»
bo‘yicha Intemetga
bogManish Internet xizmatlarini taqdim ctuvchi provayder bilan
mijoz o'rtasida amalga oshiriladi.
Bunda foydalanuvchi mantiqiy nom (login) va maxfiy belgi
(parol) yordamida Intemetga to‘g‘ridan to‘g‘ri ulanadi.
Mobil aloqa vositalari yordamida inlernctga ulanish.
Internet
tarmog‘iga nafaqat kabel yoki telefon liniyasi orqali simli ulanish
mumkin, balki mobil aloqa vositalari yordamida simsi/ ulanish hain
mumkin. Internet tarmog‘iga simsiz ulanish kompyuler orqali yoki
mobil telefonning o ‘zida amalga oshiriladi. Agar kompyuter orqali
Intemetga simsiz ulanish kerak bo‘lsa,
u holda kompyutcrdan
tashqari Internet xizmatlarini taqdim ctuvchi operator yoki
provaydeming simsiz ishlovchi modemi yoki xuddi shu vazifani
bajamvchi mobil telefon apparati zarur.
Agar mobil telefonning o ‘zida turib Intemetga bog‘lanish yoki
undan foydalanish kerak bo‘lsa, u holda Internet xizmatlarini
ko‘rsatuvchi mobil operatoming mijozi bo'lishingiz va unda GPRS
xizmati yoqilgan bo‘lishi talab qilinadi.
Mobil aloqa vositalari
yordamida
Intemetdan
foydalanilganda
WAP
texnologiyasi
intemetdan simsiz foydalanish imkonini beradi. Mobil aloqa
tarmoqlarida so‘rovlami va m a’lumotlarni uzatish uchun GPRS
transport xizmatidan foydalaniladi (9.4-rasm ).
