|
Axborot texnologiyalari universiteti «Kriptologiya» kafеdrasi
|
| bet | 6/7 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 305,57 Kb. | | #236344 |
Bog'liq Mustaqil ish (1)Aqlli uy texnologiyasida qoʻllaniladigan himoya mexanizmlarining tahlili
Biz bundan oldin hujum qilish, hujum turlari haqida gaplashdik. Endi esa biz siz bilan xavfsizlik tizimlari haqida gaplashamiz. Hozirda barcha IoT qurilmalari ishlab chiqaruvchi firmalar katta e’tiborini xavfsizlikka qaratmoqda. Chunki xavfsizligi talab doirasida bo‘lgan qurilmalar hozirda xaridorgir bo‘lib bormoqda. Hozirda keng qo‘llaniladigan biometrik autentifikatsiya vositalari ham xavfsiz bo‘lmay qoldi. Shu sababli bu jarayonlarni algoritmini borgan sari murakkablashtirib mustahkam xavfsizlikka erishilmoqda. Lekin hali ham mukammal xavfsizlik tizimi yaratilgan emas. Biroq xavfsizlik tizimlari ham kun sayin yaxshilanib bormoqda. Quyida biz uchun muhim bo‘lgan xavfsizlik tizimini ko‘rib chiqamiz. Bu xavfsizlik tizimiga qisqacha tarif beramiz. Bizga bo‘ladigan xavflarning barchasi internet tomonidan bo‘lmaydi. Yani kimdir konsol kabel yordamida bizni serverimizga yoki routerimizga kirishi mumkin. Bunga qarshi bo‘lgan xavfsizlik tizimini nomi “Port security” deb nomlanadi. Bu tizimdan foydalanganda bizga begona qurilma kirolmasligini taminlab beradi. Yani tarmoq hosil qilinganda oraliq qurilmalar mavjud va ular oxirgi qurilmalar bo‘lmish kompyuter, printer va boshqa shunga o‘xshash qurilmalarni bog‘lab beradi. Agar biz port securitydan foydalansak qurilmaning mac addresi bo‘yicha filtrlab qo‘yamiz va buzg‘unchi kelib sozlamalarimizni o‘zgartirolmaydi. Quyida buni amaliy jihatdan ham ko‘rib chiqamiz [3].
2.22 - rasm. Kompyuter qurilmaga bog‘linishi
Bu yerda ko‘rishimiz mumkin kompyuter qurilmaga bog‘lanyapti. Endi biz port security qilib shundan boshqa kompyuter bu portga ulana olmaydigan qilib
Xulosa
Mazkur mustaqil ishida Aqlli uy texnologiyasidagi xavfsizlik muammolari va unga bo‘ladigan hujumlardan himoyalanishda qo‘llaniladigan xavfsizlik mexanizmlarini tahlili bo‘lib quyidagi natijalarga erishildi:
buyumlar internet haqida umumiy malumotlar keltirildi;
buyumlar internet turkumlanishi va unga qo‘yilgan xavfsizlik talablari batafsil yoritildi;
aqlli uylarda qo‘llaniladigan standart protokollar haqida o‘rganildi;
aqlli uylardagi xavfsizlik muammolari keltirib ularga yechimlar taklif qilindi;
aqlli uylarga bo‘ladigan hujumlar tasnifi keltirildi;
cisco paket tracer ilovasidan foydanilgan holda aqlli uy tizimlariga bo‘ladigan hujumlar va ulardan himoyalanish usullari batafsil yoritildi.
|
| |
