35
3-BOB. KOMPYUTER GRAFIKASINING GEOMETRIK
PRIMITIVLARI
3.1. Poligonlar
Poligonal to‘r (ingliz tilidan polygon mesh) — bu
hajmiy
modellashtirish va uch o‘lchovli kompyuter grafikasida ko‘pyoqli
obyekt shaklini aniqlaydigan uchlar, qirralar va yoqlar majmuasidir.
Odatda, yoqlar uchburchaklar, to‘rtburchaklar
yoki boshqa oddiy
qavariq ko‘pburchaklar (poligonlar) bo‘ladi va bu esa renderlashni
soddalashtiradi, biroq to‘r umuman olganda bukilgan ko‘pburchak
yoki teshikchali ko‘pburchaklardan ham tashkil topgan bo‘lishi
mumkin. Bu yerda renderlash (ingl. Rendering – “Vizualizatsiya”) –
kompyuter dasturlari yordamida model bo‘yicha tasvirni olish
jarayonini belgilovchi kompyuter grafikasi atamasidir.
Poligonal to‘r haqidagi ta’limot –
bu kompyuter grafikasi va
geometrik modellashtirishning katta qismi hisoblanadi. To‘rlar
ustida amalga oshiriladigan ko‘pgina amallar bul algebrasi,
silliqlash, soddalashtirish va shu kabilarni o‘z ichiga oladi.
Poligonal to‘rning har xil ko‘rinishlari turli maqsadlar va ilovalar
uchun foydalaniladi. Poligonal to‘rlarni
tarmoqlar orqali uzatish
uchun “oqimli” va “progressiv” to‘r kabi tarmoq tasvirlaridan
foydalaniladi. Poligonal to‘r faqat sirtni aniq tasvirlasi, hajmiy
to‘rlar poligonaldan farqli holda, ham sirtni, ham hajmiy tuzilishni
aniq tasvirlashga imkon beradi. Poligonal to‘r
kompyuter
grafikasida keng qo‘llaniladi va ular uchun nurlarning
yo‘nalishlarini belgilash (trassirovka), to‘qnashuvlarni aniqlash,
qattiq jismlar dinamikasi kabi algoritmlari aniqlangan.
Poligonal to‘rning matematik ekvivalenti –
strukturalash-
tirilmagan to‘r kombinatoriya geometriyasi usullari bilan
o‘rganiladi.
