Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

17 
o„rnatish va tugatish jarayonlari standartlashtiriladi. Seans darajasida 
kompyuterlar o„rtasida virtual aloqa telefon aloqasi kabi o„rnatiladi va 
tugallanadi. 
Ifodalashni boshqarish
. Bu daraja dasturiy vositalari, agar formatlar 
bir biridan farq qilsa, ma‟lumotlarni uzatayotgan kompyuter ichki 
formatidan qabul qiluvchi kompyuter ichki formatiga almashtirish 
amalini bajaradi (masalan, 
IBM
 
va 
DEC
). Bu daraja o„z ichiga 
ma‟lumotlarni kodlash, foydalanilayotgan belgilar to„plami funksiyalari 
va displey ekranida yoki chop qilishda ma‟lumotlarni ifodalash 
usullarini oladi. Bulardan tashqari, uzatilayotgan ma‟lumotlarni siqish va 
ochish ham amalga oshiriladi. 
Amaliy 
daraja
 
yuqori 
amaliy 
va 
tizim 
darajalarida 
foydalanuvchilarni qo„llashni ta‟minlovchi funksiyalarga kiradi. 
Masalan: 
umumiy tarmoq manbalariga kirishni tashkillashtirish: 
axborotlarga, diskli xotiraga, tashqi qurilmalarga (printer, skaner 
va h.k.); 
tarmoqni umumiy boshqarish (tarmoq umumiy manbalariga 
kirishni chegaralash, konfiguratsiya, nosozliklardan so„ng ish 
qobiliyatini tiklash, samaradorlikni boshqarish); 
elektron xabarlarni uzatish (elektron pochtani ham o„z ichiga 
oladi); 
elektron konferensiyalarni tashkillashtirsh; 
yuqori daraja muloqot funksiyalari. 
Elektrotexnika va radioelektronika Xalqaro muxandislik instituti 
(
IEEE
)
da lokal tarmoqlarda ma‟lumotlarni uzatish protokollari uchun 
standartlar ishlab chiqilgan. Tarmoq kanallari ma‟lumotlariga kirish 
www.ziyouz.com kutubxonasi

18 
usullarini ifodalovchi bu standartlar 
IEEE 802
 
nomini olgan. Fizik sohaga 
ma‟lumotlarni uzatish yaqinligiga qarab, tarmoqlararo bog„lanuvchi 
protokollarni quyidagicha ajratish mumkin: quyi, o„rta va yuqori daraja 
protokollari. 

Download 2,13 Mb.