|
Axborot tizimlariBog'liq 21-Axborot-tizimlari-2013-oquv-qollanma-R.X.Alimov-va-bosh abdumajidTezkorlik va unumdorlik
. Tizimning tezkorligi qo’yilgan talabga javob
berish vaqti bilan aniqlanadi. Bunda nafaqat EHM ning tezkorligini, balki
ma’lumotlarning joylanishi, izlash usullari, talabning qiyinligini va boshqa olimllarni
ham hisobga olish zarur. Tizimning umumdorligi esa vaqt birligi ichida bajarilgan
talablarning miqdori orqali aniqlanadi.
Ma’lumotlar bazasidan foydalanishning odiyligi va qulayligi
. Bu talab
tizimdan foydalanuvchi barcha is’temolchilar tomonidan qo’yiladi. SHu sababli ham
MB dan foydalanishning oson, sodda va qulay usullarini yaratish muhim ahamiyatga
ega.
Ma’lumotlarni himoyalash
. Tizim ma’lumotlar bazasida saqlanilayotgan
axborot va dasturlarni tashqi ta’sirlardan, begona foydalanuvchilardan himoyalashni
ta’minlashi lozim.
Tizimning rivojlanishi
. Tizim tarkibi doimo yangi elementlar, dasturlar bilan
taxminlanishi, axborot massivlari o’zgartirilishi va yangilanib borishi zarur.
YUqorida keltirilgan talablarga javob beradigan MB quydagi tamoyillarga
asoslangan holda tashkil qilinishi mumkin:
Ma’lumotlarning integratsiyalashtirish
tamoyili
. Bu tamoyilning
mohiyatiga ko’ra o’zaro bog’lanmagan axborotlar yagona ma’lumotlar bazasiga
birlashtiriladi. Buning natijasida ma’lumotlar foylalanuvchi va uning amaliy
dasturlariga axborot massivlari ko’rinishida taqdim etiladi. Axborat massivlaridan
foydalanilganda kerakli ma’lumotlarni qidirish, qayta ishlash jarayonlarini boshqarish
osonlashadi, ma’lumotlarning ortiqchaligi kamayadi, Ma’lumotlar bankii yuritish
engillashadi.
Ma’lumotlarning yaxlitligi tamoyili
. Bu tamoyil orqali MBda saqlanayotgan
axborotlarning aniqligi ortadi, ya’ni ularning xususiyatlari va tavsifnomalari tegishli
soha ob’ektlari to’liq ifodalaniladi. Ma’lumotlarning yaxlitligi noto’g’ri axborotni
kiritish yoki uning ma’lum bir qismini xotiradan o’chirib tashlash natijasida buzilishi
mumkin. SHuning uchun ham kiritilayotgan axborotlarni nazorat qilish,
saqlanayotgan ma’lumotlarni doimo tekshirish, maxsus tizim yordamida tiklash va
boshqa tadbirlar orqali MB ning yaxlitligini taxminlash mumkin.
|
| |
