|
İşgüzar ünsiyyət və onun əsas prinsipləri
|
| bet | 5/22 | | Sana | 13.12.2022 | | Hajmi | 99.05 Kb. | | #34578 |
Bog'liq ADİAK kollokvium cvb Riyaziyyat, Fizika, kollikvum suallari cvb, Tarixİşgüzar ünsiyyət və onun əsas prinsipləri
Cəmiyyətdə insanlar arasında ən geniş yayılmış ünsiyyət növü işgüzar ünsiyyətdir. Bu ünsiyyət olmadan iqtisadi, hüquqi, diplomatik, ticarət, inzibati münasibətlər sahəsində heç nəyə nail olmaq mümkün deyil. Peşəkar fəaliyyətin demək olar ki, hər hansı bir növündə yüksək uğura nail olmaq üçün işgüzar ünsiyyət qaydaları və prinsipləri ilə bağlı müəyyən məlumatlar, biliklər, fikirlər mütləq əldə olunmalıdır.
İşgüzar ünsiyyətin məqsədi qarşıya müəyyən məqsədlərin və konkret vəzifələrin qoyulmasıdır.
İşgüzar ünsiyyətin məcburi elementləri.
tək məqsəd;
fərdləri birlikdə işləməyə təşviq edən motivlər birliyi;
iştirakçıların qarşılıqlı əlaqəsi;
vahid məkanın və vaxtın olması;
vahid fəaliyyət prosesinin ayrı-ayrı funksiyalara bölünməsi və onların iştirakçılar arasında bölüşdürülməsi;
fərdi hərəkətlərin əlaqələndirilməsi, onları idarə etmək ehtiyacı.
İşgüzar ünsiyyətin qarşılıqlı təsirli olması.
• əlaqə qurmaq (tanışlıq)
• ünsiyyət vəziyyətində istiqamətləndirmə, baş verənləri anlamaq, fasilə vermək;
• maraq doğuran bir problemin müzakirəsi;
• problemin həlli;
• əlaqənin tamamlanması.
Effektiv işgüzar ünsiyyət. Effektiv işgüzar ünsiyyət üçün əsas şərt motivasiya və rəsmi ünsiyyətdir. İşgüzar ünsiyyətdə bir şəxs hər hansı bir təşkilatın nümayəndəsi kimi çıxış edir. Fəaliyyət prosesində şəxsi ehtiyaclar təmin edilmirsə və ya insanın öz düşüncə və davranış tərzi qrupla üst-üstə düşmürsə, onda qarşıdurma yarana bilir və işə marağın azalması baş verir.
Şifahi və yazılı nitq, onların xüsusiyyətləri. Kortəbii şifahi nitqin ən vacib xüsusiyyəti onun kobudluğu, hazırlıqsızlığıdır. Ancaq yazılı mətnləri, yazılı nitqi yaratdıqda hər bir ifadə bu və ya digər dərəcədə düşünülür. Müqavilə, sərəncam kimi mürəkkəb mətnlər yaradılarkən bu ağrılı və mürəkkəb bir işə çevrilir. Belə mətnlər əvvəlcə qaralama şəklində yazılır, sonra müzakirə olunur, redaktə olunur və təsdiqlənir. Kortəbii şifahi nitqdə hər şey fərqlidir: nitqin yaradılması anı müzakirə müddətinə və söyləmə anına təsadüf edir. Başqa sözlə, danışma prosesində “nə danışacağımızı” və “necə deyəcəyimizi” düşünsək də, şüur bu ağır işlə o qədər məşğul olur ki, kortəbii nitqin qüsurlarını düzəldə bilmir.
Şifahi nitqi yazılı dildən fərqləndirən ikinci ən vacib xüsusiyyət onun birbaşa ünsiyyətə xidmət etməsidir. Yazılı nitq dolayı bir ünsiyyətdir. Yəni ünsiyyət yazılı bir mətn vasitəsi ilə baş verir.Eyni zamanda yazılı ünsiyyət quranlar yenidən soruşmaq, nəyisə dəqiqləşdirmək və ya həmsöhbətin reaksiyasını görmək imkanından məhrum olurlar. Ancaq birbaşa ünsiyyətdə olan, danışan, yəni şifahi ünsiyyət quran yalnız həmsöhbətin reaksiyasını görmür, həm də onu nəzərə almaq qabiliyyətini göstərir. Şifahi ünsiyyət prosesində yazılı vasitəçilikdən fərqli olaraq, məlumat mübadiləsi eyni vaxtda bir neçə kanaldan keçir: eşitmə, vizual və s. Bundan başqa, şifahi ünsiyyətdə məlumat keçiriciləri paralinqvistik vasitələrdir: jestlər, üz ifadələri, intonasiya, ton və nitqin tempi.
|
| |
