AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
SUMQAYIT DÖVLƏT UNİVERSİTETİ
Kafedra: Mühasibat uçotu və Audit
İxtisas: Gömrük işinin təşkili və idarə edilməsi
“Azərbaycan iqtisadiyyatı” fənnindən
R E F E R A T
Mövzu: Qeyri-neft sektoru məhsullarının istehsal sahələri
Bakalavr: qrup 29-1 Rəfiyev Yaqub
Rəhbər:
SUMQAYIT – 2008
Mündəricat
Giriş ..................................................................................................... 3
1.Maşınqayırma kompleksi və kimya sənayesi ................................... 5
2.Tikinti materialları və konstruksiyaları istehsalı .............................. 16
3.Yüngül sənaye və aqrar-sənaye kopleksi ...................................... 20
Nəticə ................................................................................................ 30
Ədəbiyyat .......................................................................................... 32
Giriş
Azərbaycanın əlverişli coğrafi mövqeyə və zəngin təbii sərvətlərə malik olması çoxsahəli təsərrüfatın inkişafı üçün böyük imkanlar yaratmışdır.
Azərbaycanda təsərrüfat uzun müddət sözdə demokratik mərkəziyyət prinsipi üzrə, əslində isə sosialist amirlik prinsipi ilə idarə olunmuşdur. Buna görə təsərrüfat birtərəfli inkişaf etmişdir. Nəticədə Azərbaycan uzun illər ucuz xammal ixrac edən rayona çevrilmişdir. Emaledici, əmək tutumlu sahələr az idi. Ona görə də respublikada həyat səviyyəsi aşağı olmaqla xidmət sahələri çox geri qalırdı. Daim işsizlər və yarımişsizlər ordusu yaranırdı.
Birinci dünya müharibəsinə qədər Azərbaycan xarici ölkələrə birbaşa müxtəlif adlı və çeşidli kənd təsərrüfatı malları, sənaye üçün xammalar ixrac edirdi. Azərbaycan nefti, pambığı, ipəyi, balığı, qara kürüsü və başqa məhsulları ilə dünyada tanınırdı. Sonrakı dövrlərdə Azərbaycanın dünya ölkələrinə birbaşa çıxmasına imkan verilməmiş və buna görə də respublika yalnız Rusiya vasitəsilə xariclə məhdud əlaqələr saxlayırdı.
Sonradan keçmiş SSRİ respublikası ilə Azərbaycanın istehsal müəssisələri arasındakı əlaqələr pozulmuş və yeni istehsal və xidmət strukturları yaradılmışdır.
Azərbaycanın təsərrüfatının yenidən qurulması və modernləşdirilməsinə böyuk ehtiyac duyulur. Xüsusilə neft, qaz, dəmir filizi, civə və başqa təbii ehtiyatların istismarı və emalı çox qənaətlə respublikanın, onun xalqının mənafeyinə yönəldilməlidir. Bu məqsədlə təsərrüfat sahələrinin strukturu təkmilləşdirilməli və bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğunlaşdırılmasıdır.
Yeni həyatın, müstəqilliyin əvəz edilməz amillərindən biri də odur ki, biz yeni iqtisadi siyasətimizlə dünyəviləşirik. Təbii şəraitimizin, təbii ehtiyyatlarımızın qiymətləndirilməsində, istifadə edilməsində, yeni tipli təsərrüfatlar yaradılmasında dünya ölkələrinin ən mütərəqqi üsulları və təcrübələrini tətbiq etməyə başlamışıq. Yaddan çıxarmaq olmaz ki, dünya təcrübələrini Azərbaycan şəraitinə tətbiq edərkən onun özünəməxsus təbii, milli və texniki-coğrafi xüsusiyyətlərini nəzərə almaq mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
| 