Ularni o‘z hajmilari bor. Yuqori bosim va past temperaturada (kritik holatga yaqin
holatda) Mendeleyev-Klayperon tenglamasini real gazlarga qo‘llab bo‘lmaydi.
PV=p∙R∙T - bu Mendeleyev-Klayperon tenglamasi.
Real gazlar uchun Vander-Vals tenglamasi qo‘llanadi:
(P-(aғV
2
))*(V-в)=RT
Bu yerda: a-real gazlarning ichki bosimi;
aғV
2
-ichki tortishuv kuchlari;
v-atom va molekulalarning xususiy hajmi.
Real gazlarni ideal gazlardan farqlari shundaki, real gazlarga uta qizigan bug‘
sifatida karalishi mumkin, chunki bug‘ning
sekin-asta sovutilsa, u suyuklikka
aylanadi, sovutish yana davom etirilsa u kristal holatga o‘tadi.
Ideal gazlar xar qancha sovutisa ham suyuklikka utmaydi.
Gaz-suyuklik,
suyuklik-qattiq, qattiq-gaz muvozanatdabo‘lib turgan sharoitlar kritik holat
deyiladi, va bunga to‘g‘ri kelgan Р
к
, Т
к
, V
к
larni kritik bosim, krtik temperatura va
kritik hajm deb ataladi. Kritik xaroratdan yuqori
xaroratda xech bir gazni
suyuklikka utkazib bo‘lmaydi, kritik xaroratdan past xaroratda esa gazni
suyuklikka aytantirish mumkin. Sababi,
birinchi holatda modda gaz, ikkinchi
holatda esa bug‘ holatida bo‘lishidir.
Agarda gazlarni kritik o‘lchamlarini Vander-Vals
doimiylari orqali
quyidagicha belgilasak:
