|
Oriental Renaissance: InnovativeBog'liq 148. Ergashov Yashnarbek Istamovich 922-929Oriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
(E)ISSN:2181-1784
www.oriens.uz
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
3(3), March, 2023
924
o’tishi kerak. Agar kiritilganning ta’siri deb hisoblansa, tashabbuskordan atrof-
muhitga ta’sir to’g’ridan-to’g’ri birgalikda berilishi bilan rozilik olish uchun ariza
topshirishi kerak. Dehqon xo’jaligining ekologik rivojlantirish ishlaridan himoya
qilish va kelajak avlodlar uchun saqlab qolishdir.
MUHOKAMA VA NATIJALAR
Dehqon xoʻjaligi sektori global oziq-ovqat xavfsizligi va iqtisodiyotida hal
qiluvchi rol oʻynaydi, lekin u orqali yerlarni tozalash, suvni boshqarish, oʻgʻit va
pestitsidlardan foydalanish kabi amaliyotlar orqali atrof-muhitning degradatsiyasi va
global isishga eng katta hissa qoʻshuvchilardan biridir. Ushbu tadqiqot dehqon
xo’jaligida atrof-muhitga ta’sir ko’rsatish ko’rsatkichlari va atrof-muhitga ta’sirni
baholash usulidan foydalangan holda dehqon xo’jaligi amaliyotlarining atrof-muhitga
ta’sirini tizimli baholash va monitoring qilish uchun geofazoviy asosni taklif qiladi.
Dehqon xo’jaligini rivojlantirish usulini to’rtta asosiy bosqichi uchun
geofazoviy yondashuvlar aniqlanadi va sintezlanadi:
1) skrining;
2) qamrovni aniqlash;
3) ta’sirni bashorat qilish va baholash;
4) ta’sirni boshqarish, monitoring va kuzatish.
Tadqiqot turli xil bosqichlari uchun ko’p mezonli qarorlar tahlili masofadan
zondlash va geofazoviy usullarning imkoniyatlarini ko’rsatadi. Taklif etilayotgan
tizim moslashuvchan fazoviy va vaqtinchalik (kunlikdan yillik) ta’sirlarni baholashi
mumkin.
Dehqon xoʻjaligini rivojlantirishning global dasturlari barqaror va barqaror
oziq-ovqat ishlab chiqarish tizimlarini mustahkamlash orqali emissiyalarni
kamaytirish va issiqxona gazlarini olib tashlashni kuchaytirish orqali iqlim
oʻzgarishini yumshatishga yordam berishi mumkin. Dehqon xo’jaligini rivojlantirish
bo’yicha global dasturlar tomonidan ilgari surilgan aralashuvlar dehqon xo’jaligi va
unga aloqador tarmoqlarda sof issiq gazlar emissiyasini yoki emissiya intensivligini
kamaytirishda ulkan salohiyatni ko’rsatdi. Oziq-ovqat xavfsizligini o’z ichiga olgan
siljish uchun global dehqon xo’jaligini rivojlantirish ishlarni birinchi o’ringa qo’yishi
kerak.
Dunyoning ko’plab mamlakatlari Parij kelishuviga milliy darajada aniqlangan
hissalarida ustuvorlik sifatida dehqon xo’jaligini yumshatish maqsadlariga (80%) va
moslashish strategiyalariga (64%) kiritdilar. Ba’zi mamlakatlar qishloq xo’jaligi bilan
bog’liq issiqxona gazlarini kamaytirish maqsadlarini ichki resurslar bilan amalga
oshirishni rejalashtirmoqdalar, boshqalari esa xalqaro moliyaviy yordam sharti bilan
xalqaro moliyaviy yordam sharti bilan maqsadlarni o’z ichiga oladi. Birlashgan
|
| |
