|
-rasm
Yarimo‘tkazgichli lazerlar
|
| bet | 4/10 | | Sana | 24.11.2023 | | Hajmi | 0,55 Mb. | | #105107 |
Bog'liq kursishi20 (2) (3)1.3-rasm
Yarimo‘tkazgichli lazerlar. Hоzirgacha qarab chiqqan lazеrlarda kvant nurlanishi atоm yoki mоlеkulalarga tеgishli enеrgеtik sathlar оralig‘ida sоdir bo‘lgan bo‘lsa, yarimo‘tkazgich lazеrida kvant nurlanishi enеrgеtik zоnalar оralig‘ida o‘tish tufayli paydо bo‘ladi. Zоnalarda enеrgеtik sathlar juda zich jоylashgan va shu sababli yarimo‘tkazgichli aktiv mоddalarda kuchayish kоeffisiеnti 104𝑠𝑚-1 gacha qiymatga erishishi mumkin. Kuchayish kоeffisiеntining kattaligi tufayli yarim o‘tkazgichli aktiv mоddalar kichik o‘lchamga ega (rеzоnatоrlar uzunligi L=50 mkm dan 1 millimеtrgacha) bo‘ladi.
1.4-rasm.
Kimyoviy lazerlarning qo‘llanishi.
1962-yilda Robert Hall inqilobiy lazer turini yaratdi, u hali ham har kuni foydalanadigan elektron asboblar va aloqa tizimlarining ko‘pchiligida qo‘llanilmoqda. Gazli lazerlarda faol muhit sof gaz yoki gazlar aralashmasidan iborat bo‘ladi. Geliy-neonli lazer bunga misol bo‘la oladi. Gaz arlashmasi elektr razryadi bilan “uyg`ongan” holatga keltiriladi.Bu lazer rezonatori gazli nay o‘qiga tik joylashtiriladi. Bu lazer 1,15 mkm infraqizil nurni 0,633 mkm bo‘lgan kogerent to‘lqindir yoki nurlanishigeneratsiyalayalanadi. Lazer nuri energiyasini fazoda va vaqt bo‘yicha to‘plash mumkinligi, ma`lum spektral intervalda yig`ishning mumkinligi isbotlandi.
impuls va uzluksiz rejimda turli moddalar bilan o‘zaro ta`sirini, amalga oshirish. 2) atom, molekula, ionlar va molekulyar sistemalarga tanlab ta`sir etishi fotoionizatsiya, fotoximik reaksiya keltirib chiqarish lazer ximiyasida va lazer nurida elementlar izotoplarni ajaratishlarda qo‘llaniladi. Moddalarga energiya kirishtishda energiya kiritilgan joyning aniqligi(lokalizatsiya) miqdoriy aniqligi, yorug`lik nurining sof ekanligi lazer nuriga xosdir. Lazerlar texnologik jarayonlarda (metallarni kesish, qayta ishlash, payvandlash, eritish)da keng qo‘llanilmoqda. Bu jarayonlarda katta quvvatli gaz lazerlaridan foydalaniladi.
1.5-rasm
|
| |
