| IF...THEN...ELSE shartli utish operatori. Bu operator taqqoslash sharti orqali kerakli satrga o’tish yoki qo’yilgan maqsadni amalga oshirishga yordam beradi va uning to’liq yozilishi:
Agar X katta bo’lsa 10 dan y=sin(x)+cos(x) ga teng aksincha bo’lsa y=cos(x) masalasiga programma tuzish kerak bo’lsa, unda:
10 PRINT ""
20 INPUT X
30 IF X>10 THEN Y=SIN(X)+COS(X): GOTO 50
40 Y=COS(X)
50 PRINT X, Y : END
FOR va NEXT operatorlari. Beysik algoritmik tilda tsiklik jarayonda programma tuzilganda FOR va NEXT maxsus operatorlari dan foydalaniladi. FOR V=L1 TO L2 STEP L3
Bu erda: V-boshqaruvchi o’zgaruvchilarning nomi, L1- arifme tik ifoda boshlang’ich qiymati, L2- arifmetik ifoda qiymati, STEP- qadam, L3- qadamlash raqami arifmetik ifoda. Sodda qilib tushintirsak, FOR operatori tsikl boshlanishi NEXT operatori esa tsikl oxiridir. FOR va NEXT tsikl operatori qandaydir operatorni yoki operatorlar ketma-ketligi necha marta takrorlanishini belgi laydi. Masalan:
FOR K=1 TO 20 : FOR I=1 TO 25
.............
.............
NEXT I, K
FOR va NEXT operatorlari bitta tsiklning mos ravishda boshida va oxirida joylashgan. TSikl tugagandan keyin NEXT operatoriga tsikldan avtomatik chiqish yuz beradi. TSiklik programmani tuzishda qadam har qanday miqdorga ya’ni musbat yoki manfiy, butun yoki kasr miqdorga o’zgarishi mumkin. Quyidagi misolda qator ikki marta ortadi. Bu jarayon STEP (qadam) operatori yordamida amalga oshiriladi. Masalan: 10 X=0
20 FOR K=1 TO 101 step 2
30 X=X+K
40 NEXT K
50 PRINT X : END
Bu programma butun toq sonlar yig’indisini, ya’ni X=1+3+...+101 ni hisoblaydi.
| 