|
Безопасность данных
|
| bet | 2/10 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 4,01 Mb. | | #251303 |
Bog'liq 1-ma\'ruza (3) (2)Киберхавфсизлик –
қуйидагича таъриф берган:
тизимларни, тармоқларни ва
дастурларни рақамли ҳужумлардан ҳимоялаш амалиёти.
- Ушбу киберхужумлар одатда махфий ахборотни бошқариш, алмаштириш ёки йўқ қилишни; фойдаланувчилардан пул ундиришни; ёки нормал иш фаолиятини узуб қўйишни мақсад қилади.
- Ҳозирги кунда самарали киберхавфсизлик чораларини амалга ошириш инсонларга қараганда қурилмалар сонининг кўплиги ва бузғунчилар салоҳиятини ортиши натижасида амалий томондан мураккаблашиб бормоқда.
Kiberxavfsizlik nima?
Kiberxavfsizlik - Internetda ishlaydigan axborot tizimlari tomonidan qayta ishlangan, saqlanadigan va tashiladigan ma'lumotlarga tahdidlarni bartaraf etish orqali axborot aktivlarini himoya qilish.
Axborot xavfsizligi – Fokus: Axborotni formatidan qat'iy nazar himoya qilish, shu jumladan:
- Qog'oz hujjatlar.
- Raqamli va intellektual mulk.
- Og'zaki yoki vizual aloqalar.
Kiberxavfsizlik – Fokus: Raqamli aktivlarni himoya qilish, shu jumladan:
- Tarmoq uskunalari.
- Dasturiy ta'minot.
- Izolyatsiya qilingan yoki tarmoqqa ulangan tizimlarda qayta ishlanadigan va saqlanadigan ma'lumotlar.
VS
Kiberxavfsizlik fan sohasining tuzilishi Kiberxavfsizlik bilim sohalari Kiberxavfsizlikning fundamental terminlari - Konfidensiallik. Tizim ma’lumoti va axborotiga faqat vakolatga ega subyektlar foydalanishi mumkinligini ta’minlovchi qoidalar. Mazkur qoidalar axborotni faqat qonuniy foydalanuvchilar tomonidan “o’qilishini” ta’minlaydi.
- Yaxlitlik (butunlik). Ma’lumotni aniq va ishonchli ekanligiga ishonch hosil qilish. Ya’ni, axborotni ruxsat etilmagan o’zgartirishdan yoki “yozish”dan himoyalash.
- Foydalanuvchanlik. Ma’lumot, axborot va tizimdan foydalanishning mumkinligi.
- Risk. Potensial foyda yoki zarar.
- Hujumchi kabi fikrlash. Bo’lishi mumkin bo’lgan xavfni oldini olish uchun qonuniy foydalanuvchini hujumchi kabi fikrlash jarayoni.
- Tizimli fikrlash. Kafolatlangan amallarni ta’minlash uchun ijtimoiy va texnik cheklovlarni o’zaro ta’sirini hisobga oladigan fikrlash jarayoni.
Zaiflik
Tahdid
Hujum
|
| |
