(M g(O H )J, sement toshi tarkibida MgO ning 5 foizdan ko‘p boMishi
sementning hajmini notekis o‘zgarishiga materiallarning buzilishiga olib
keladi.
Klinker tarkibida CaO erkin holatda bo‘Iadi. Uning miqdori 1 foizdan
ortsa, gidratatsiya natijasida (Ca(OH)2) sement hajmining notekis kengayi-
shiga olib keladi. Natriy va kaliy ishqorlari klinkeming alumoferrit fazasi
bo‘lib, sement tarkibida sulfatlar ko‘rinishida boMadi.
K lin k er ishlab ch iq arish .
Klinker xomashyo tarkibini 75-78 foiz
ohaktosh va 22-25 foiz giltuproq tashkil etadi. Xomashyo tarkibini
boyitish uchun tarkibiy oksidlaming birini tashkil etuvchi komponentlar
kiritiladi. Kremniy oksidning miqdorini oshirish uchun kremniy tarkibli
chiqindilarga yoki rudasi qo‘shiladi. Bundan tashqari, shlak, toshko‘mir
kuli va shu kabilar ishlatiladi. Ularning tarkibida 50-60 foiz CaO; 25 -
30 foiz S i0 2; 2-5 foiz A120 3; 3 - 8 foiz boshqa oksidlar bo‘ladi. Bu
komponentlarning sement tarkibiga kiritilishi yoqilg‘i sarfini 20 - 25 foiz
kamaytiradi.
a
b
v