CaS04-2H20 = C a S 0 4 0,5H20+ l,5H 20

Download 6,28 Mb. Pdf ko'rish
bet	37/187
Sana	25.05.2024
Hajmi	6,28 Mb.
	#253711

1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 ... 187

Bog'liq
Qurilish materiallari A.Odilхo\'jayev

CaSO.-0,5H,0+l,5H,0=CaSC) -2H О

CaS04-2H20 = C a S 0 4 0,5H20+ l,5H 20
Yuqori h&roratda kuydirilgan gips (angidrit) bog‘iovchisi gips toshini
600-1000 °S da kuydirib olinadi. Bu jarayon tufayli gips toshi tarkibidan
suv butunlay chiejib ketadi va C aS 0 4 hosil bo‘ladi. Hosil bo‘lgan gips
bog‘iovchisi - moi^ikatsiyadagi gips bo‘lib, kukun maydalanganda tez
qotuvchan bogMovchiga aylanadi.
Gips bog‘iovchisi avtoklavlarda 0,15-0.6 MPa bosim ostida, 9 5 -
100 °S pishirilganda - modifikatsiyadagi C aS 0 4-0,5H20 hosil bo‘ladi
va - modifikatsiyadagi gips kukun holatigacha maydalanganda yuqori
mustahkamlikdagi gips hosil bo‘ladi. a va p - modifikatsiyalardagi gips
bog‘lovchilari kristallari o ‘lchamlari va xarakteri bilan farqlanadi. a -
modifikatsiyadagi gips kristallari yirik, ignasimon va uzunchoq prizmatik
boMadi, p - modifikatsiyadagi gips kristallari mayda va noaniq shakllarda
boMadi.
Gipsli bogMovchining qotishi. GipsbogMovchisi suv bilanaralashtiril-
ganda ikki molekula suvli gips toshiga aylanadi va qotadi:
CaSO.-0,5H,0+l,5H,0=CaSC) -2H О
4
?
2
7
2
4
2
Professor A.A.Baykov nazariyasiga binoan gips qotish jarayonini
uch bosqichga boMadi. Birinchi bosqichda gips zarrachalari suvda eriydi
va yarim molekula suvli gipsdan ikki molekula suvli gips hosil boMadi.
Ikki molekula suvli gips yarim molekula suvli gipsga nisbatan kam erishi
sababli, yarim molekula suvli gipsning kimyoviy reaksiya boshlanishida
hosil boMgan to‘yingan eritmasi ikki molekulasuvli gipsga nisbatan o ‘ta
to‘yingan boMadi va u eritmadan ajralgan holda hosil boMadi. Ikkinchi
bosqichda yarim molekula suvli gips suv bilan bevosita reaksiya natijasida
mikrokristallar hosil qiladi va to‘yingan kolloid massa (gel) vujudga keladi.
Uchinchi bosqichda ikki molekula suvli gipsning kolloidzarrachalari
qayta kristallanib nisbatan yirik kristallar hosil boMadi. Mikrokristallar
kristall to ‘siqlarini hosil qiladi va o ‘zaro birikishi natijasida gips
bogMovchisi qattiq moddaga aylanadi.
Gips bogiovchisi mustahkamligini oshirish uchun 60-70
°S
haroratda
qizdirish mumkin. 1 kg. gips bogMovchisi gidratatsivasi natijasida 133 KJ
issiqlik miqdori ajralib chiqishi, gipsdan mahsulot tayyorlanganda uning
qurishini va qotishini qisman tezlashtiradi.
G ipsning asosiy xossalari. Gips bogMovchisining zichligi 2,6-2,75
g/sm3, o ‘rtacha zichligi to‘kilgan holatda 800-1100 kg/m3 va zichlangan
57

holatda esa 1250-1450 kg/m3. Uning normal quyuqligi 50-70 foiz suv
sarfi bilan ifodalanadi va maydalik darajasi va aralashmalaming miqdoriga
bog‘liq bo‘ladi. Suv sarfini kamaytirish uchun uning tarkibiga organik
plastifikatorlar kiritiladi.
Gips quyuqlanish davriga qarab 3 guruhga b o iin a d i: A - tez
quyuqlanuvchan (quyuqlanish boshi 2 daqiqa va oxiri 15 daqiqa); В
- normal quyuqlanuvchan (6 daqiqadan 30 daqiqagacha); V - sekin
quyuqlanuvchan (quyuqlanish boshlanishi kamida 20 daqiqa).
Davlat standarti tomonidan 12 markada gips bog‘lovchisi ishlab
chiqariladi (MPa): G -2, G -3, G-4, G-5, G-6, G-7, G-10, G-13, G-16,
G-19, G -22, G -25. Bunda egilishdagi mustahkamlik chegarasi kamida
liar bir marka uchun mutanosiblikda 1,2 dan 8 MPa gacha qiymatda mos
bo‘lishi kerak.
Gips havoyi bog‘lovchi bo‘lgani tufayli nam sharoitda mustahkamligi
kamayadi. Uning namlikka chidamliligini oshirish uchun sement, pussolan
minerallar va domna shlaki kukuni, suvga chidamli polimerlar qo‘shiladi
yoki gipsdan tayyoflangan buyum sirti lok-bo‘yoqlar va plyonkalar bilan
qoplanadi.

Download 6,28 Mb.

1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 ... 187

Download 6,28 Mb.

Pdf ko'rish