71
22-rasm. Matritsa (informatsion) RNKning k
o‘
rinishi.
Oqsilning aminokislotalar ketma-ketligi haqidagi ma'lumotlar mRNK
tarkibiga kiradi. Uchta ketma-ket nukleotidlar (kodon) bitta aminokislotaga
to'g'ri keladi. Eukaryotik hujayralarda transkripsiya qilingan prekursor mRNK
yoki oldingi mRNK qayta ishlanib, etuk mRNK hosil qiladi.
Qayta ishlash
kodlamaydigan oqsillar ketma-ketligini (intron) olib tashlashni o'z ichiga
oladi. Shundan so'ng, mRNK yadrodan sitoplazmaya eksport qilinadi,
u erda
ribosomalar biriktiriladi, bu esa mRNKni aminokislotalarga bog'langan tRNK
yordamida translyatsiya qiladi.
Yadro bo'lmagan hujayralarda (bakteriyalar va arxeylar) ribosomalar
mRNKga RNK mintaqasining transkripsiyasidan so'ng darhol qo'shilishi
mumkin.
Ikkala eukaryotlarda ham, prokaryotlarda ham mRNK hayot sikli
ribonukleaza fermentlari tomonidan boshqariladigan yo'q qilinishi bilan
tugaydi.
