232
233
sanaladi. Arxantroplar o‘lgandan keyin yaqinlarini ko‘mganlar, go‘rlarini har
xil
hayvon shoxlari, tishlari bilan bezaganlar.
Qadimgi odamlar (paleoantroplar). Germaniyaning Neander daryosi
yaqinida, shu jumladan Surxondaryo viloyatining Teshiktosh g‘oridan
qadimgi odamning kalla, jag‘ va oyoq suyaklari topilgan.
Unga neandertal
odam deb nom berilgan. Neandertallar 250–40 ming yil avval yashaganlar.
Uning peshanasi qiyali bo‘lib, iyagi yaxshi rivojlanmagan. Bo‘yi 155–165 sm,
miyasining hajmi 1400 sm
3
bo‘lgan. Ular jamoa bo‘lib yashaganlar. Ular
bolalarga, keksalarga va kasallarga g‘amxo‘rlik qilganlar, o‘lganlarni
ko‘mganlar.
Hozirgi zamon qiyofasidagi odamlar (neoantroplar).
Dastlabki neoantroplarning skeletlari 1868-yili Fransiyaning janubidagi
Kromanyon g‘oridan topilgan. Shuning uchun
dastlabki hozirgi zamon
odamlari kromanyonlar deb ataladi. Ular 50–60 ming yil avval paydo
bo‘lgan. Kromanyonlarning bo‘yi 180 sm, miyasining hajmi 1600 sm
3
, iyagi
bo‘rtib chiqqan va peshanasi keng bo‘lgan. Ularda ma’noli
nutq yaxshi
rivojlangan, tanasining tuzilishi bo‘yicha kromonyonlar hozirgi odamlardan
farq qilmaganlar. Kromonyonlar murakkab qurollarni yasay olganlar, uy
qurganlar, uning devorlariga ov epizodlari, raqslar, hayvonlar va odamlarning
tasvirini ishlaganlar. Yovvoyi hayvonlarni xonakilashtirganlar va dehqonchilik
bilan shug‘ullana boshlaganlar.
