|
Biologiya (2) — копия cdr
Pdf ko'rish
|
| bet | 173/192 | | Sana | 07.06.2024 | | Hajmi | 5,73 Mb. | | #261392 |
Bog'liq AXBOROT XAVFSIZLIGI
kompyuter tizimining tarkibini o'zgartiradi). Bundan tashqari, axborot
tahdidlari kompyuterga kirish bosqichlarida paydo bo'lishi va vakolatli
kirishdan keyin aniqlanishi mumkin (masalan, ma'lumotlardan ruxsatsiz
foydalanish). Tahdidlar joylashuviga muvofiq 3 xil bo'lishi mumkin:
tashqi xotira qurilmalarida, tasodifiy kirish xotirasida va aloqa liniyalari
orqali aylanadigan ma'lumotlarga kirish bosqichida paydo
bo'ladiganlar. Ba'zi tahdidlar (masalan, axborot o'g'irlanishi) tizim
faoliyatiga bog'liq emas, boshqalari (viruslar) faqat ma'lumotlarni qayta
ishlash paytida aniqlanadi.
Ushbu turdagi tahdidlarni amalga oshirish mexanizmlari va
ularning oldini olish usullari yaxshi o'rganilgan. Baxtsiz hodisalar va
tabiiy (spontan) hodisalar kompyuter tizimlari uchun alohida xavf
tug'diradi. Bunday ta'sir natijasida ma'lumotga kirish imkonsiz bo'lib
qoladi (to'liq yoki qisman), uni buzish yoki butunlay yo'q qilish mumkin.
Axborot xavfsizligi tizimi bunday tahdidlarni to'liq chiqarib tashlay
olmaydi yoki oldini olmaydi. Yana bir xavf - bu kompyuter tizimini
loyihalashda yo'l qo'yilgan xatolar. Masalan, noto'g'ri ish algoritmlari,
noto'g'ri dasturiy ta'minot. Bunday xatolardan ko'pincha kiber-
jinoyatchilar foydalanadilar. Axborot xavfsizligiga tahdid soluvchi,
ammo ahamiyatli tahdidlarning yana bir turi - foydalanuvchilarning
qobiliyatsizligi, beparvoligi yoki beparvoligi. Tizimlarning axborot
xavfsizligini zaiflashish holatlarining 65 foizida foydalanuvchilar
tomonidan funktsional majburiyatlarning buzilishi, ma'lumotlarning
yo'qolishiga, maxfiyligi va yaxlitligini buzilishiga olib keldi
Qasddan qilingan axborot tahdidlari Ushbu turdagi tahdid dinamik
xarakter va buzuvchilarning maqsadli harakatlarining yangi turlari va
usullarini doimiy ravishda to'ldirish bilan tavsiflanadi. Ushbu sohada
kiberjinoyatchilar maxsus dasturlardan foydalanadilar: Viruslar - bu o'z-
o'zidan nusxalanadigan va tizimda tarqatiladigan kichik dasturlar.
Qurtlar - bu kompyuter har safar yuklanganda yoqiladigan
yordamchi dasturlar. Viruslar singari, ular nusxa ko'chiriladi va tizimda
mustaqil ravishda tarqaladi, bu esa uning ortiqcha yuklanishiga va
ishning bloklanishiga olib keladi. Troyan otlari - foydali dasturlarning
orqasida yashiringan zararli dasturlar. Ular tajovuzkorga ma'lumot
fayllarini yuborishlari va tizim dasturlarini yo'q qilishlari mumkin.
|
| |
