ho’l kul’turà issiqlik båruvchi qurilmà bilàn birgàlikdà 80-85
0
S dà quritgichgà tushàdi. Bundày
yuqori hàroràtdà quritiluvchi ho’l mikroorgànizmning màydà bo’làklàridàgi nàmning bug’lànishi
hisobigà qàttiq qizib kåtish holàti kuzàtilmàydi và undàgi fårmåntlàrning fàolligi to’liq sàqlànàdi.
Ko’pchilik bàràbànli quritgichlàrning ichki tomonidà pàrràksimon kuràkchàlàr màvjud bo’lib,
bàràbàn 3-8 min
-1
tåzlikdà àylànishi hisobigà quritilàyotgàn màtåriàlning bir tåkisdà tàrqàlishini và
quritilishini tà’minlàydi.
SHuning uchun bundày tipdàgi quritgichdà quritilgàn màõsulot butun màssàsi bo’ylàb bir õil
nàmlikkà egà bo’làdi. Ushbu quritgichdà mikroorgànizm bo’làkchàlàri 3-7 minut dàvomidà
quritilàdi, bårilàyotgàn issiqlik tåzligi 2-3 m/s, 80-85
0
S hàroràtdà hàmdà chiqishdà esà 60-65
0
S
bo’làdi và quritilàyotgàn màtåriàl hàroràti 40
0
S dir. quritish jàràyonidà àtigi 3-10% gàchà fårmånt
yo’qotilishi mumkin.
Mikroorgànizmlàrni quritishdà ishlàtilàdigàn quritgichlàrning yanà bir turi - gårmåtik bårk
bo’lgàn låntàli bug’ konvåyrli quritgichdir. Bundày qurilmàlàrdà fårmåntning fàolligi ko’p
yo’qotilàdi, låkin ulàr iõchàm và yuqori sàmàràdorlikkà egà.
qàttiq oziqà muhitidà o’stirilgàn mikroorgànizmlàrni quritish uchun hàr õil
konstruksiyali
quritgichlàrdàn foydàlànish mumkin, qàysiki màõsulotning fàolligi pàsàyishini minimumgàchà
tushirishni, uning quritgichdà 5-8 minut dàvomidà bo’lishini và chiqishidà 40-42
0
S dàn pàstdà
bo’lishini tà’minlàydi.
Tàyyor quruq mikroorgànizmlàr màõsus qàdoqlàsh uskunàlàridà 25-40 kg qilib qoplànàdi và
tàyyor màõsulotlàr omborigà yuborilàdi.
Ko’pchilik produsåntlàr sintåz qilgàn fårmåntlàrning àsosiy qismini suyuq oziqà muhitigà
chiqàràdilàr và to’plàydilàr. Tozà fårmånt pråpàràtlàrini produsåntning biomàssàsi bilàn birgàlikdà
fil’trlàrdà, såntrifugàlàrdà yoki såpàràtorlàrdà àjràtilàdi.
Mikrobbiotexnologiya sànoàtidà àsosàn tàshqi tomoni bilàn fil’trlovchi yachåykàli-bàràbànli
to’õtovsiz ishlovchi vàkuum fil’trlàr ishlàtilàdi. Bu fil’trlàr yuqori dàràjàdà
måõànizàsiyalàshtirilgàn bo’lib, hàr õil suspånziyalàrni bir õil tåzlikdà fil’trlàsh imkonini båràdi.
Bàràbànning sirti to’mtoqsimon bo’lib, bo’z yoki fil’trlovchi sun’iy gàzlàmà bilàn o’ràlgàn và u
fil’trlànuvchi suyuqlikkà cho’ktirilgàn bo’làdi. Fil’trlovchi sirtdà to’plàngàn hàr õil erimàgàn
komponånt và biomàssà màõsus pichoq yordàmidà tozàlànàdi.
Bàràbàn fil’trlàr biomàssàni àjràtish uchun judà qulày, låkin ulàr pàst sàmàràdorligi, qo’polligi
và àsåpitkà shàroitlàrini tà’minlày olmàsligi bilàn àjràlib turàdi.
Fårmånt sànoàtidà ko’pinchà ràmàli zich-filtr hàm ishlàtilàdi. Màhsulot qo’l ishigà àsoslàngàn
holdà olinàdi. Ràmàli zich-filtrlàrning fil’trlovchi hàjmi kichik bo’lgànligi sàbàbli bàràbànli
vàkuum-fil’trgà nisbàtàn hàm kàm sàmàràdordir. Ràmàli fil’trdà fil’trlàsh jàràyoni 0,4-0,6 MPà
bosim ostidà olib borilàdi. Odàtdà fil’tràtning birinchi qismi tiniq bo’lmàydi và u qàytà fil’trlànàdi.
Zich-filtrning kàmchiliklàri gorizontàl kàmåràli tipdàgi FPÀKM dà bir munchà bàrtàràf etilgàn.
U ustmà-ust joylàshgàn fil’trlovchi plitàlàr và fil’trlovchi gàzlàmàdàn iboràt. Ushbu uskunàning ishi
àvtomotlàshtirilgàn và ish yuzàsi 2,5 dàn 50 m
2
hàjmgà egà. Nisbiy sàmàràdorligi boshqàlàrigà
nisbàtàn 6-8 màrtà yuqori và fårmånt fàolligi 4-5% àtrofidà yo’qotilàdi. Ulàrni ishlàb chiqàrishgà
joriy qilish judà istiqbolli và bàktåriyalàr kul’turàl suyuqligini fil’trlàshdà judà qo’l kålàdi.
Fårmånt sànoàtidà VSM tipidàgi såpàràtorlàr hàm kång qo’llànilàdi. Ulàr ichigà bàràbàn
o’rnàtilgàn idish ko’rinishidà bo’làdi. Bàràbànlàrning ichidà silindrik to’siqlàr o’rnàtilgàn bo’lib,
yuqori tåzlikdàgi màrkàzdàn qochmà kuch hisobigà uning tàgidà cho’kmà holidà biomàssà và
boshqà kompnåntlàr cho’kàdi. Såpàràtorning sàmàràdorligi yuqori bo’lib 2000-5000 l/s gàchà åtàdi.
Bizdà ÀSE-3, ÀSI, ÀSE-B tipidàgi såpàràtorlàr hàmdà “Àl’fà-Låvàl’” (SHvåsiya) firmàsining
sopoli såpàràtorlàri ishlàtilàdi.
Biomàssàni fil’trlàsh sàmàràsi ishlàtilàyotgàn uskunà tipigà, oziqà muhiti tàrkibigà,
àjràtilàyotgàn bo’làkchàlàr kàttà-kichikligigà, erimàgàn fràksiyalàr miqdorigà, fil’trlovchi
màtåriàlning fizik-kimyoviy õususiyatlàrigà, hàroràt råjimigà và boshqà omillàrgà uzviy bog’liqdir.
Fil’trlàsh jàràyonini yaõshilàsh màqsàdidà kul’turàl suyuqlik kimyoviy qàytà ishlànàdi, ya’ni
ishqoriyligi rN 8,85 gà kåltirilib, 0,1% li CaCl
2
eritmàsigà và hàr õil kizålgurlàr (tiàtomit, ràdiolit,
mikroliz, klàrgål’ và h.k) qo’shilàdi. Bu to’ldiruvchilàr fil’trlàsh sàmàràsini oshiràdi, låkin fårmånt
