|
Bitiruv malakaviy ishi izboskan tuman 1-son kasb-hunar maktabi
|
| bet | 13/21 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 0,57 Mb. | | #248457 |
Bog'liq Shohjahon 19-gr Operatsion tizimni o\'rnatishxizmat kо’rsatilayotgan tashqi qurilmadagi uzulishlarni qayta ishlaydi.
Operasion tizimning yuklovchisi. Operasion tizimni yuklovchi — bu Boot Record va Sistem Bootstrap dasturli modulidir. Odatda oddiygina yuklovchi deb ataladigan
bu modul tezkor xotiraga DOS ning ushbu ikkita faylini О’qish uchun mо’ljallangan: BIOS kengaytirmaning IBMBIO. COM moduli (yoki EM BIOS) va uzulishlarni qayta ishlash moduli. Yuklovchi har bir formatlangan diskda 0yo’lakning 0-tomonida 1-sektorda joylashadi. Yuklovchining hajmi 512 bayt, ya’ni bu uncha katta bо’lmagan dastur. Yuklovchi boshlanishida BIOS tо’g’risida (firmatayyorlovchi nomi va tizimning sana - versiyasi) va diskdagi yozuvlarning strukturasi tо’g’risida (disk formata, diskdagi va klasterdagi sektorlar soni, fayllarni joylashtirish jadvallari soni va b. ) xizmat ma’lumoti joylashtiriladi, keyin esa dastur-yuklovchining о’zi joylashadi.
BIOS kengaytmasi bloki. BIOS mashina DEQQ, joylashgan va shuning uchun ShK ning shu modeli uchun barcha mumkin bо’lgan operasion tizimlarning umumiy va о’zgarmaydigan qismi hisoblanadi. DE58 ichidagi narsani о’zgartirish murakkab ishdir va shuning uchun amalda bajarilmaydi. Lekin, kerak bо’lib qolganda, BIOS vazifalarini, qо’shimcha modullar yordamida kengaytirish yo’li bilan о’zgartirish mumkin. Bu zaruriyat quyidagi holatlarda kelib chiqishi mumkin:
ShK ga yangi Tashqi qurilmalar ulanganda;
tezkor xotirada diskni modellashtirilganda (virtual yoki elektron disk);
standart bо’lmagan buyruqli processorni ishlatganda va b.
Bunday qо’shimcha modul IBMBIO. COM (yoki EM BIOS) bloki-dir; bu
blok gо’yoki BIOS ustiga qurilgan bо’lib, uning imkoniyatlarini о’zgartiradi va tо’ldiradi. Bu dasturli modul tizimli diskda saqlanadi. DOS funkciyalariningо’zgarganligi yoki tuldirilganligi tо’g’risidagi kerakli ma’lumotlar operasion tizimga, IBMBIO.COM dasturi bilan fayl konfiguraciyam (DOS sozlamasi) CONFIG. SYS da saqlanayotgan buyruqlar yordamida, xabar beriladi.
Har safar ShK ishga tushirilgandan keyin DOS tizimli diskning о’zakli katalogini qarab chiqadi va unda CONFIG. SYS faylini qidiradi. Agar bu fayl topilsa, u holda DOS unda joylashgan barcha buyruqlarni bajaradi.
Agar konfiguraciya fayli yo’q bо’lsa, u holda unga kirishi mumkin bо’lgan buyruqning parametrlariga qiymatlar "indamaslik" tamoyili bо’yicha taqdimetiladi.
Konfiguraciyaning о’zgartirilgan buyruqlari faqat ShK ning shu joriy ishlash seansi uchungina uning navbatdagi qayta ishga tushgunga qadar о’rnatiladi.
Kо’pincha BIOS modulining kengaytmasi BIOS da saqlanayotgan drayverlarni mantiqiy almashtirish va yangi drayverlarni ulashvazifalarini bajaradi.
BIOS modulining kengaytmasi yana ushbu ikkita vazifani ham bajaradi:
DOS uzulishlarini qayta ishlash modulini yuklaydi;
buyruqli processorni yuklaydi va unga boshqarishni uzatadi.
Shunday qilib, IBMBIO. COM ShK asosiy konfiguraciyasining о’zgarishini hisobga oluvchi va tashqi qurilmalarning qо’shimcha drayverlarini saqlovchi BIOS kengaytmasidir.
DOS bazaviy bloki. Bu DOS ning markaziy bloki bо’lib, u operasion tizimning asosiy vazifalarini — ShK resurslarini va bajariladigan dasturlarni boshqarishni amalga oshiradi.
Bu blokda resurslarni (jumladan, Tashqi qurilmalarni) boshqarish drayverlar vositasi bilan boshqarishga nisbatan yuqog’iroq, darajada, ya’ni drayverlarga murojaat qilishni tashkil etish asosida amalga oshiriladi. Ana shu tashkil etishning boshida fayl tizimi yotadi.
DOS bazaviy blokining asosini (IBMDOS. COM fayli) yuqori darajadagi uzulishlarni qayta ishlovchilar Tashkil egadi; shuning uchun bu blok kо’pincha uzulishlarni qayta ishlash bloki yoki moduli deb ataladi.
Uzilishlarni qayta ishlash moduli IBMDOS. COM (yoki MSDOS. SYS) nomiga ega va tizimli diskda joylashgan. IBMDOS. COM ShK ning hamma
resurslarini mantiqiy darajada (BIOS ni boshqarish darajasiga nisbatan yuqog’iroq) boshqarish (va taqsimlash) dasturlarini о’z ichiga oladi; xususan, IBMDOS. COM da TQ, bilan ishlaganda BIOS drayverlarini qims dasturlar kabi ishlatuvchi, yuqori darajadagi uzulishlarni qayta ishlovchi dasturlar joylashadi.
IBM DOS. COM ning muhim dasturlari — bu faylli tizimni boshqarish,
disklar bilan qiymatlarni blokli almashtirish, asosiy xotirani taqsimlash dasturlaridir. Buyruqli processor. Buyruqli processor (BP) foydalanuvchining ShK bilan о’zaro ishini amalga oshiradi. U DOS fayli hisoblanadi va Command. COM nomiga ega.
О’zaro ishlash buyruqlar yordami bilan amalga oshiriladi. Buyruqlar ikki tipda bо’ladi: ichki va tashqi. Ichki buyruqlar BP ning о’zining tarkibiga kiradi va DOS yuklangandan keyin tezkor xotirada joylashadi (rezidentli buyruqlar). Tashqi buyruqlar MS DOS tarkibiga kiruvchi.EXE va.COM tipidagi fayllardir.
BP ning asosiy vazifalarilari quyidagilardir:
Klaviaturadan yoki buyruqli fayldan kiritilgan buyruqlarni qabul qilish va tahlil qilish.
COMMAND. COM faylida mavjud bо’lgan DOS ichki buyruqlarini bajarish.
MS DOS ning tashqi buyruqlarini yuklash va bajarish; DOS imkoniyatlarini kengaytiruvchi dasturlar (utilita) va.SOM va.EXE tipidagi amaliy dasturlar.
Konfiguratsiya fayli. Konfiguraciya fayli yordamida operasion tizimni kengaytirish va ShK ba’zi qurilmalarining ishlashiga ta’sir kо’rsatuvchi о’rnatuvchi parametrlarni о’zgartirish mumkin, xususan, yangi tashqi qurilmalarni ishlatish imkoniyatini ta’minlovchi drayverlarni ulash mumkin.
Tizimni konfiguraciyalash quyidagi maqsadlarda amalga oshiriladi:
operasion tizimni aniq bir texnikaviy resurslariga moslashtirish; • foydalanuvchining hamjihatlik interfeysini optimallash va yaratish;
DOS va ShK ning ishlash samaradorligini oshirish.
Konfiguraciyalash CONFIG. SYS faylida berilgan kо’rsatmalar (direktivalar) bо’yicha, tizimni yuklash vaqtida amalga oshiriladi, bunda quyidagi vazifalarlar bajarilishi mumkin:
|
| |
