|
DOS Operasion tizimining tarkibiy qismlari
|
| bet | 15/21 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 0,57 Mb. | | #248457 |
Bog'liq Shohjahon 19-gr Operatsion tizimni o\'rnatishDOS Operasion tizimining tarkibiy qismlari MS DOS OT quyidagi kismlardan tashkil topadi: BIOS - kompyuterning doimiy xotirasida joylashgan. Uningvazifasi kiritish - chikarish bilan boGlik operasion tizimning eng sodda va universal xizmatlarini bajarishdan iborat. Bu sistema kompyuter yokilganda, uning xotirasi vaqurilmalarini ishlashini tekshiruvchi testni ham о’zida saklaydi. Bundan tashkari, unda OT yuklovchisini chakiruvchi dastur joylashgan.
-OT yuklovchisi juda kiska dastur bо’lib, u MS DOSli disketaning birinchi sektorida joylashadi va uning vazifasi MS DOSni kolgan 2 modulini о’kishdan iborat. -IO. SYS va MSDOS. SYS diskli fayllar. Ularni OT yuklovchisi xotiraga kо’chiradi va kompyuter xotirasida doimo saklaydi.
-IO. SYS BIOSning xotiradagi davomi hisoblanadi.
-MSDOS. SYS DOSning yukori darajadagi vazifalarini bajaradi.
-MS DOSning buyruq protsessori foydalanuvchi kiritgan komandalarni kayta ishlaydi. Buyruq protsessori OT yuklanayotgan diskning COMMAND. COM faylida joylashadi. Foydalanuvchining “ichki” deb ataluvchi ba’zi komandalarini ya’ni type, dir, copy kabilarni buyruq protsessori о’zi bajaradi. Kolgan tashki komandalarni bajarish uchun mos dasturni kidiradi, uni xotirga kо’chirib, boshkarishni unga uzatadi.
-MS DOSning tashki komandalari - OT bilan birgalikda yuklanadigan alohida fayllardagi dasturlardir, masalan, format.
-Drayver qurilmalari MS DOSning kiritish - chikarish sistemasini tо’ldiruvchi va yangi qurilmalarning ishini ta’minlovchi maxsus dasturlardir. Masalan, drayver yordamida kompyuter xotirasining kismi bо’lgan “elektron disk” bilan ishlash imkoniyati tuGiladi. Drayverlar nomi CONFIG. SYS faylida kursatiladi. MS DOS ning boshlangich yuklanishi
MS DOS ning ta’minoti quyidagi xollarda avtomatik tarzda bajariladi. - kompyuter ekilganda. - "Reset"tugmasibosilganda (bu tugmacha ba’zi bir modellarda bulmasligi mumkin). - [CTRL]+ [Alt]+ [Del] tugmachalari birga bosilganda. Qoidaga kura OS kattik diskda ta’minlovchifirma tamonidanezilgan bо’ladi.
Sistema yuklanishi boshida kompyuter doimiyxotirasidagiqurilmalar tekshiriladi.Agar xatolik bulsa, xato kodi beriladi. Xatolik murakkab bulsa"F1"tugmachasibosiladi. Aksholda kompyuterni maxsus texnik mutaxasislarga kursatish lozim.
OS yuklovchi dastursi ukilgandan keyin bu dastur kompyuter xotirasiga OS modullari IO. SYS va MS DOS. SYSnikuchirib, ularga boshkaruvni topshiradi. Sungra CONFIG. SYS - sistema konfiguratsiyasinikursatuvchifayl, undakursatilgandrayverlar ukilib, OS parametrlari urnatiladi. Bundan keyinCOMMAND. COM boshkaruvchi protsessor ukilib, boshkarish unga beriladi va AUTOEXE. BAT bajariladi. Bu faylda kompyuter ekilganda bajariladigan komandavadasturlarkursatiladi.
Windows operasion tizimi va uni kompyuterga о’rnatish
WINDOWS operasion sistemasi AQShning Microsoft korporatsiyasi tomonidan 1985 yilda ishlab chiqarilgan. Uning shu kungacha bir nechta avlodi yaratilib kelinmoqda: WINDOWS 3.1; WINDOWS 95; WINDOWS 98; WINDOWS Millennium; WINDOWS 2000; WINDOWS XP; WINDOWS Vista;
WINDOWS 7; WINDOWS 8, WINDOWS 8.1, WINDOWS 10, WINDOWS Lite. Bularning ichida eng keng tarqalgan, operasion sistema bu WINDOWS 10 hisoblanadi.
Shuningdek windows tarixida uzoq vaqt yaxshi ishlab kelgan operatsion sistema versiyasi bu Windows XP dir
WINDOWS XP —yuqori darajadagi ishonchliligi, yaxshilangan bezagi, о’zо’zini rivojlantirish uchun maxsus vositalari mavjudligi bilan ajralib turadi. WINDOWS XP grafik maxsulotning kо’rinishi, tovush va zamonaviy
texnologiyalari bо’yicha yaratilgan multimedia ilovalarini qо’llash imkoniyatlarini yaxshilaydi. Universal Serial Bus (USB) shinasi yordamida tashqi qurilmalarning oson ulanishi va uzib qо’yilishini ta’minlaydi, televideniye hamda shaxsiy kompyuterning imkoniyatlarini birlashtirishga imkon yaratadi.
WINDOWS XP ning oldingi versiyalardan, xususan WINDOWS-98 dan asosiy farqi — uning ishlatilishi va Internetga kirishdagi soddaligi hisoblanadi. Unda Web texnologiyasi buyicha uzgaruvchan yordam tizimi va kompyuter ishlatilishini urgatuvchi 15 ta dastur mavjud. Web- yunaltirilgan interfeys foydalanuvchiga kompyuterda, maxalliy kompyuter tarmog’ida hamda Web-texnologiyada axborotlarning bir xil shaklda ifodalanishini ta’minlaydi va shu bilan birga axborotlar qidiruvini osonlashtiradi.
WINDOWS XP ishlatilgan xolda qurilmalarga qо’yidagi minimal talablar qо’yiladi:
prosessor — Pentium-500 mgts va undan yuqori;
tezkor xotiraning xajmi — 128 Mbayt va undan katta;
tizimning standart urnatilishi uchun qattiq diskda (vinchesterda) 256 Mb bush joy bо’lishi kerak, lekin tizimning konfiguratsiyasi va tanlangan qismlar soniga qarab, 128 dan 512 Mb gacha bush joy zarur bо’lishi mumkin;
kompakt-disklar va DVD disklari uchun diskovod;
monitor — VGA yoki undan xam yuqori aniqlikka ega bо’lgan qurilma;
kiritish qurilmalari — Microsoft Mouse sichqonchasi yoki unga mos boshqa qurilma.
Agar kompyuterda WINDOWS XP OT urnatilgan bо’lsa, u kompyuter yoqilishi bilan ishga tushib ketadi va natijada ekranda qо’yidagi kurinish paydo bо’ladi:
WINDOWS XP ekranining asosiy qismlari:
ish stoli — asosiy soha; masalalar paneli («Пуск » tugmachasi bilan boshlanadigan qator) — odatda ekranning quyi qismida joylashadi.
Ish tugagach, sichqonchani « Пуск » tugmachasida bosib «Завершение работы» bо’limini tanlash kerak, hosil bо’lgan savol-javob oynasida «Выключить компьютер» (Kompyuterni uchirish) buyrug’ini tanlab, «Да» (Ha) tugmachasini bosish zarur. Bunday ketma-ketlik WINDOWS-98 tizimiga о’z ishini tug’ri tugatish va vaqtinchalik fayllarini berkitishi uchun imkon beradi. Kompyuterni uchirishdan avval xamisha barcha ochilgan ilovalarni yopib «Завершение работы» rejimini ishlatish zarur. «Masalalar paneli»da quyidagi asosiy elementlar joylashgan:
«Ishga tushirish» menyusi;
Klaviaturaning joylashish indikatori; Soat indikatori.
Ishchi stolida fayl, papka, dasturlar oynasini ochganda ochiq obyektlar rо’yxati shakllanadi. Kontekstli menyu quyidagi buyruqlarni о’z ichiga oladi: (oldindan ishchi stolida biron-bir obyektni oynasini ochib kо’ring).
|
| |
