• Bitiruv malakaviy ishining obyekti va predmetining belgilanishi.
  • I BOB. O‘QUV MARKAZINI TIZIMLASHTIRISHNI TASHKIL QILISH
  • Bitiruv malakaviy ishining vazifasi




    Download 5,79 Mb.
    bet3/8
    Sana11.06.2024
    Hajmi5,79 Mb.
    #262566
    1   2   3   4   5   6   7   8
    Bog'liq
    1NEW UMAROV BMI

    Bitiruv malakaviy ishining vazifasi. Ushbu maqsadlarga erishish uchun quyidagi vazifalar qo‘yildi:

    • Integratsiyalashgan platforma uchun axborot tiziminish arxitekturasini loyihalash, kengayish, xavfsizlik va foydalanuvchilarga qulaylikni ta’minlash. Axborot tizimini asosiy funksiyalarini, jumladan, foydalanuvchilarni boshqarish, kurslarni boshqarish, kontentni yetkazib berish va baholash vositalarini ishlab chiqish;

    • videodars funksiyalarini platforma ichida integratsiyalash, video kontentiga uzluksiz kirish va boshqarish imkonini beradi;

    • Python Akademiyasida mavjud zamonaviy o‘qitish usullarining cheklovlarini tahlil qilish. Video darslarni kasbiy rivojlanish dasturlariga kiritish bo‘yicha ilg‘or tajribalarni aniqlash;

    Ushbu maqsadlarga erishish orqali, bitiruv malakaviy ishi Python akademiyasiga o‘z o‘quvchilari uchun yuqori darajadagi ta’lim berish imkoniyatini beradi.
    Bitiruv malakaviy ishining obyekti va predmetining belgilanishi. Bitiruv malakaviy ishining obyeti Python Academy o‘quv markazi. Predmeti Python Academy o‘quv markazining integrallashgan ta’lim platformasi axborot tizimini ishlab chiqishdan iborat.
    Bitiruv malakaviy ishining tarkibi. Bitiruv malakaviy ishining tuzilishi kirish, 3 ta bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati va ilovalaridan iborat. Bitiruv malakaviy ishining hajmi 76 betni tashkil etib, 30 ta rasm va 2 ta jadvaldan iborat.

    I BOB. O‘QUV MARKAZINI TIZIMLASHTIRISHNI TASHKIL QILISH


      1. O‘quv markazlarini zamonaviy tizimlashtirish usullari tahlili

    Zamonaviy usullarning paydo bo‘lishi an'anaviy yondashuvlarning cheklovlarini hal qiluvchi zamonaviy ta’lim usullarining paydo bo‘lishini o‘rganadi. Bunga quyidagilar kiradi:



      • Aralashtirilgan ta’lim onlayn va offline o‘rganish tajribalarining kombinatsiyasi;

      • E-learning moslashuvchanlik va qulaylikni taklif qiluvchi onlayn o‘quv platformalari;

      • Microlearning diqqatning qisqarishini ta’minlaydigan kichik o‘lchamdagi o‘quv modullarini taqdim etish;

      • Moslashuvchan ta’lim o‘quvchilarning individual ehtiyojlari va taraqqiyoti asosida o‘quv yo‘llarini taqdim etish.

    Ta’lim natijalarining kontentini taqdim etishdan ko‘ra ta’lim sifatiga e’tibor qaratishni muhokama qilish, o‘quvchilarning muvaffaqiyatini o‘lchash va zarur ko‘nikmalarni egallashini ta’minlashga urg‘u beradi.
    Texnologiya integratsiyasi ta’lim tajribasini oshirish uchun texnologiyani ta’lim platformalariga integratsiya qilish muhimligini ta’kidlash Learning Management Systems (LMS) kabi vositalar kiradi. Video konferentsiya va interaktiv simulyatsiyalar platformaning yanada mukammal ishlashini ta’minlaydi.
    Zamonaviy tizimlashtirish usullari, tizimlarni o‘zgartirish, o‘zaro aloqalarni o‘rnatish va samaradorlikni oshirishni haddan tashqari imkon yaratadi. Bu usullarni qo‘llash tizimlarni keng doirada rivojlantirish va qo‘llab-quvvatlash imkonini beradi. Ammo, har bir tizimning o‘ziga xos xususiyatlari va talablari mavjud bo‘lib, zamonaviy tizimlashtirish usullari rivojlanishi va bajarilishi lozim bo‘lgan sabablarga qarab tanlanishi kerak.
    Virtual Mashinalar (VM) o‘zining xavfsiz muhitida ishlaydi, xavfsizlikni yaxshilaydi va ilovalar o‘rtasida kelib chiqadigan muammolarni oldini oladi. Favqulodda vaziyatni tiklash uskuna yoki dasturiy ta’minot bilan bog‘liq muammolar bo‘lsa tezda zaxira nusxalarini yaratish va VMlarni tiklash imkonini beradi. Yaxshilangan test rejimida ishlab chiqarish tizimlariga ta’sir qilmasdan dasturiy ta’minotni yaratish uchun izolyatsiya qilishning sinov muhitini yaratadi.
    Virtualizatsiya turlari server virtualizatsiyasi yagona jismoniy server resurslarini baham ko‘radigan virtual mashinalarni yaratadi. Ish stolini virtualizatsiya qilish har qanday qurilmadan masofadan turib kirish mumkin bo‘lgan virtual ish stollarini taqdim etadi. Saqlash virtualizatsiyasi bir nechta qurilmalardan jismoniy xotirani bitta virtual saqlash hovuziga birlashtiradi. Tarmoq virtualizatsiyasi asosiy jismoniy tarmoq infratuzilmasidan mustaqil bo‘lishi mumkin bo‘lgan virtual tarmoqlarni yaratadi.
    Virtualizatsiya turli kontekstlarda keng qo‘llaniladi, jumladan:

    • Bulutli hisoblash bulutli provayderlar kengaytiriladigan va talab bo‘yicha hisoblash resurslarini taklif qilish uchun virtualizatsiyadan foydalanadilar;

    • Ma’lumotlar markazlari korxonalar serverlarni birlashtirish va ma’lumotlar markazi samaradorligini oshirish uchun virtualizatsiyadan foydalanadilar;

    • Dasturiy ta’minotni ishlab chiqish ishlab chiquvchilar izolyatsiya qilishning sinov muhitini yaratish uchun virtual mashinalardan foydalanadilar;

    • Ish stolini joylashtirish Tashkilotlar xodimlar uchun xavfsiz va markazlashtirilgan boshqariladigan ish joylarini ta’minlash uchun virtual ish stollaridan foydalanadilar.

    Virtual tarmoqlar o‘zaro munosabatlarni mustahkamlash va tarmoqdagi ma’lumot almashishni osonlashtirishda muhim rol o‘ynaydi (1.1-rasm).

    1.1-rasm. VirtualBox bu virtualizatsiyaning misoli
    Virtualizatsiya muhim foydalar bilan birga keladi. Bu usul orqali tizimlardagi resurslardan maksimal darajada foydalanish mumkin bo‘ladi. Tashqi qurilmalar o‘rniga virtual ma’muriyatlar ishlatiladi. Shuningdek bitta fizikaviy qurilma orqali ko‘p ma’muriyatlar yaratish, boshqarish va ulardan foydalanish imkonini beradi.
    Virtualizatsiya - bu serverlar, saqlash va tarmoqlar kabi kompyuter apparat resurslarinish virtual versiyalarini yaratadigan kuchli texnologiya.
    Kontseptsiya - tasavvur qiling, bitta kompyuter bir nechta mustaqil kompyuterlar kabi ishlaydi. Virtualizatsiya dasturiy ta’minoti apparat, unda ishlaydigan operatsion tizimlar va ilovalar o‘rtasida mavhumlik qatlamini yaratadi. Bu bitta virtual mashinada bir nechta virtual operatsion tizimlarni boshqarish, resurslarni samarali boshqarish va boshqaruvni yaxshilash imkonini beradi. Resurslarni optimallashtirish bir nechta ish yuklarini kamroq jismoniy mashinalarga birlashtirib apparat xarajatlarini va energiya sarfini kamaytiradi. O‘zgaruvchan talablarga moslashish uchun virtual mashinalarni osongina qo‘shadi yoki o‘chiradi.
    Virtualizatsiya resurslar ustida raqobat yaratishni qisqartiradi va tizimni ishga tushirish va boshqarish jarayonini soddalashtiradi. Boshqa foydalariga qo‘shimcha, virtualizatsiya tizimlarni xavfsizligini oshirish imkonini beradi. Virtual ma’muriyatlar ajratilgan holatda ishlashadi, bir ma’muriyat o‘ziga o‘z xususiyatlari bilan egallanadi, virtualizatsiya tizimlarda ma’lumot almashishni qo‘llab-quvvatlaydi.
    Jamiyat va sohada virtualizatsiya keng qo‘llanilmoqda. Ushbu texnologiya tizimlardagi ish samaradorligini oshiradi va resurslardan maksimal foydalanish imkonini beradi. Xususan, serverlar, xotiralar va tarmoqlar orasidagi xavfsizlik, ishlash samaradorligi va boshqarishning soddalashtirilishi muhimdir. Virtualizatsiya, tizimlarni sodda, samarador va xavfsiz turmushga keltirishda muhim qadamdir.
    Konteynerlashtirish ba’zida virtualizatsiya bilan chalkash bo‘lsada dasturiy ta’minotni joylashtirishni boshqarishda boshqacha yondashuvni taklif qiladi. Kontseptsiya ma’lumotlarni tashish uchun ishlatiladigan standartlashtirilgan ma’lumot konteynerini dasturiy ta’minotdagi konteynerlashtirish xuddi shunday ishlaydi.
    U ilova kodini uning barcha bog‘liqliklari (kutubxonalar, konfiguratsiya fayllari) bilan birga konteyner deb ataladigan yengil, ko‘chma birlikka to‘playdi.
    Foydasi

    • Portativlik konteynerlar o‘z-o‘zidan mavjud bo‘lib, ularni turli xil muhitlarda (ishlab chiqish, sinov, ishlab chiqarish) o‘zgartirishsiz joylashtirishni osonlashtiradi;

    • izolyatsiya har bir konteyner alohida ishlaydi, ilovalar o‘rtasidagi ziddiyatlarni oldini oladi va izchil harakatni ta’minlaydi;

    • samaradorlik konteynerlar asosiy operatsion tizim yadrosini baham ko‘radi, bu ularni virtual mashinalarga qaraganda yengilroq va tezroq ishga tushirishga imkon beradi;

    • o‘lchovlilik o‘zgaruvchan talablarni qondirish uchun konteynerlarni osongina kattalashtirish yoki kamaytirish mumkin;

    • tezroq rivojlanish ishlab chiquvchilar va testerlar uchun izchil muhitni ta’minlash orqali ishlab chiqish ish oqimlarini soddalashtiradi.


    1.2-rasm. Docker mijozi Docker Compose bo‘lib u konteynerlar to‘plamidan iborat ilovalar bilan ishlash imkonini beradi.
    Virtualizatsiya bilan taqqoslash ikkalasi ham afzalliklarga ega bo‘lsada, konteynerlashtirish virtualizatsiyadan asosiy jihatlari bilan farq qiladi (1.2-rasm).

    • Resurs iste’moli Konteynerlar OS yadrosini baham ko‘radi, bu ularni VMlarga qaraganda yengilroq va resurslardan tejamkor qiladi;

    • boshlanish vaqti Konteynerlar yengil vazni tufayli VMlarga qaraganda tezroq ishga tushadi;

    Konteynerlash turli kontekstlarda keng qo‘llaniladi, shu jumladan:

    • Mikroservislar arxitekturasi katta ilovalarni kichikroqlarga bo‘lish, konteynerlarga qadoqlangan mustaqil xizmatlar;

    • Cloud-Native Development Docker kabi konteynerlashtirish texnologiyalaridan foydalanadigan bulutli platformalarda ilovalarni joylashtirish va masshtablash;

    • uzluksiz integratsiya uzluksiz yetkazib berish (CI/CD). Dasturiy ta’minotni yaratishni avtomatlashtirish sinovdan o‘tkazish va konteynerlashtirilgan muhitlar yordamida joylashtiradi.

    Konteynerlashning foydalari juda ko‘pdir. Ushbu usul orqali dasturlar o‘ziga xos, izolatsiyalashgan muhitda ishlaydi va o‘zining egasiga xos resurslardan foydalanadi. Bu dastur mualliflarining dasturlarini har qanday tizimga o‘rnatish va ishlatish jarayonini osonlashtiradi. Konteynerlar, tizimlar o‘rtasida ma’lumot almashishni qilmasdan tizimlar orasidagi o‘zaro bog‘lanishni muhokama qiladi. Shuningdek, konteynerlash tizimlarni ishlashni tezlashtiradi so‘nggi ma’lumotlarga tezkor kirishni ta’minlaydi va tizim ma’lumotlari xavfsizligini oshiradi.
    Jamiyatda konteynerlashnish o‘rni juda muhimdir. Konteynerlash, tizimlardagi resurslardan maksimal darajada foydalanish dasturlarni isolatsiyalash muhitda ishlatish, ish samaradorligini oshirish va xavfsizlikni taminlash imkoniyatlarini beradi. Bu usul dastur yaratuvchilari va tizim boshqaruvchilari uchun asosiy qo‘shimcha ma’lumotlar bilan birga muhim bir usuldir. Mikroservislar arxitekturasi (MSA) dasturni kichik, mustaqil xizmatlar to‘plami sifatida tuzadigan dasturiy ta’minotni ishlab chiqish yondashuvidir. Ushbu xizmatlar bir-biri bilan aniq belgilangan API (Application Programming Interfaces) orqali muloqot qiladi.
    Asosiy tushunchalar
    Mustaqil xizmatlar ilova har biri oʻziga xos biznes funksiyasiga ega (foydalanuvchi autentifikatsiyasi, mahsulotni boshqarish) kichikroq, mustaqil xizmatlarga boʻlinadi. APIga asoslangan aloqa xizmatlar bir-biri bilan yengil APIlar orqali bog‘lanib bo‘sh ulanish va moslashuvchanlikni ta’minlaydi.
    Markazlashtirilmagan egalik kichik o‘zaro faoliyat funktsiyalari bo‘lgan jamoalar individual xizmatlarga egalik qiladilar va rivojlantiradilar, bu esa chaqqonlik va tezroq rivojlanish davrlarini qo‘llab-quvvatlaydi.
    Masshtablilik xizmatlar o‘ziga xos ehtiyojlaridan kelib chiqib, mustaqil ravishda kengaytirilishi mumkin, bu esa dasturning umumiy miqyoslanishini yaxshilaydi. Chaqqonlik va tezlik kichikroq xizmatlarni ishlab chiqish, sinab ko‘rish va joylashtirish osonroq bo‘lib, tezroq ishlab chiqish tsikllari va xususiyatlarni tezroq chiqarish imkonini beradi.
    Xatolarni izolyatsiya qilish bitta xizmatdagi muammolar boshqa xizmatlarga ta’sir qilish ehtimoli kamroq bo‘lib dasturning umumiy chidamliligini oshiradi. Yaxshilangan texnik xizmat ko‘rsatish aniq egalik huquqiga ega mustaqil xizmatlarni saqlash va yangilash osonroq. Texnologiyaning moslashuvchanligi innovatsiyalar va eng zo‘r yechimlarni rag‘batlantiradigan turli xil texnologiyalar bilan turli xizmatlarni qurish mumkin.
    Zamonaviy tizimlashtirilgan o‘quv markazlarining tahlilini olib borishda Mohirdev.uz online ta’lim platformasi tanlandi (1.3-rasm).

    1.3-rasm. Mohirdev.uz onlayn ta’lim platformasi.
    Mohirdev.uz O‘zbekistonda talab yuqori bo‘lgan onlayn ta’lim platformalaridan biri xisoblanadi. Ushbu keng miqiyosdagi onlayn platforma barcha darajadagi o‘quvchilarga dasturlash, veb-ishlab chiqish, IT va boshqa qiziqarli sohalarda o‘z kareralarini boshlash va bilimlarini oshirish imkoniyatini beradi.
    Foydalanuvchi yangi boshlovchi bo‘ladimi yoki tajribasini oshirmoqchi bo‘lgan tajribali mutaxassis, Mohirdev.uz uning ehtiyojlariga mos keladigan turli xil kurslarni taklif etadi. Uning imkoniyatlari:

    • Moslashuvchan o‘rganish o‘zining jadvaliga mos keladigan mustaqil kurslardan tanlashi yoki interaktiv tajriba uchun jonli onlayn darslarga qo‘shilishi mumkun.

    • Mutaxassis o‘qituvchilar ishtiyoqli va o‘z tajribalarini baham ko‘radigan tajribali mutaxassislardan qimmatli bilimlarga ega bo‘lish.

    • Faol onlayn hamjamiyat jonli onlayn hamjamiyatidagi boshqa o‘quvchilar bilan bog'lanish, savollar berish va o‘qituvchilardan yordam olish imkoniyati mavjud.

    Foydalanuvchi tizimga kirganida istalgan kurslar va kasblarni tanlagan holda istalgan vaqtda ta’lim olish imkoniyatiga ega bo‘ladi(1.4-rasm).



    1.4-rasm. Kurslar sahifasi.
    Quyida Mohirdev.uz onlayn ta’lim platformasining qisqacha jadval tahlili olib boriladi:
    1-jadval. Mohirdev.Uz onlayn ta’lim platformasining kuchli tomonlari va kamchiliklari


    Download 5,79 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8




    Download 5,79 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Bitiruv malakaviy ishining vazifasi

    Download 5,79 Mb.