93
Avtomobil detallarini bo‘yalayotgan joy havosi bo‘yoqlarning
mayda
zarralari va bo‘yoq tarkibidagi erituvchilar bug‘lari bilan ifloslanadi. Buning
natijasida bu erda mehnat qiluvchi ishchilar organizmiga zararli ta’sir etuvchi va
yong‘in jihatdan xavfli bo‘lgan bo‘yash materiali tumani hosil bo‘ladi.
Shuning
uchun bo‘yash ishlarini boshlashdan oldin barcha ishchilar bo‘yash jarayonidagi
texnika xavfsizligi va yong‘in xavfsizligi qoidalari bo‘yicha yo‘riqnomadan
o‘tkazilishlari lozim.
Bo‘yash ishlari bajariladigan lak-bo‘yoq materiallari tayyorlanadigan va
saqlanadigan
xonalarda chekish, payvandlash ishlarini va shuningdek uchqun
chiqishi xavfi bo‘lgan boshqa ishlarni bajarish qat’iyan taqiqlanadi.
Lak-bo‘yoq materiallarini saqlash va tashishda yopiq taralardan foydalanish
maqsadga muvofiq. Bo‘sh taralarning og‘zi doimo berk holda bo‘lishi va lak-
bo‘yoq materiallari omboridan tashqarida, ishlab chiqarish binosidan kamida 20 m
uzoqlikda saqlanishi lozim.
Taralarni lak-bo‘yoq materiallaridan to‘liq bo‘shatilganligini
nazorat
qilishda gugurt yordamida yoritish qat’iyan taqiqlanadi. Taralar erituvchi
bug‘laridan obdan tozalangandan keyingina ularni ta’mirlashga ruxsat etiladi.
Alyuminiy kukunini nam tegmaydigan xonada saqlash lozim,
chunki aluminiy
kukuniga nam tekkanda u o‘z-o‘zidan alangalanishi mumkin. Moy va lak-bo‘yoq
materiallari tekkan artish-tozalash materiallarini yopiq metall qutilarda saqlash va
ish smenasi oxirida xonadan tashqariga olib chiqib tashlash talab etiladi.
Bo‘yash bo‘limi xonalari yorug‘, toza va changsiz bo‘lishi lozim. Bo‘yash
xonasining konstruktiv elementlari va to‘siqlari (devorlari, shifti, poli va
boshqalar) yong‘in ta’siriga chidamli bo‘lishi lozim.
Xona devorining ichki
yuzasiga 2,4 m balandlikkacha maxsus plitka yopishtirilishi, poli esa mustahkam,
yonmaydigan va sirpanchiq bo‘lmasigi,
shuningdek, iflosliklardan oson
tozalanadigan materialdan bo‘lishi kerak. Xona harorati 15—16°C dan past
bo‘lmasligi, havoning solishtirma namligi esa 60 foizdan ortiq bo‘lmasligi lozim.
Xona past bosimli havo yoki suv yordamida isitilishi lozim.
Suv yordamida
94
isitishda isitish asboblarining sirtqi yuzalari harorati 90°C dan yuqori bo‘lmasligi
lozim.
Elektr jihozlari bilan ishlaganda juda ham ehtiyot bo‘lish lozim. Tanaffus
paytlarida, jihozni bir joydan ikkinchi joyga siljitilganda,
shuningdek jihoz
ozginagina nosozlikka ega bo‘lganda ham elektr tarmog‘idan uzilishi lozim. Elektr
jihozlarini ish paytida o‘zgartirish yoki sozlash taqiqlanadi.
Avtobus saloni ichini bo‘yashda uning eshiklari, oynalari va lyuklari ochiq
holda bo‘lishi lozim.
«Bo‘yash sexlari uchun texnika xavfsizligi va ishlab
chiqarish sanitariyasi
qoidalari va me’yorlari»ga binoan bitta bo‘yash kamerasida nitrotselluloza va
alkidli materiallarni ishlatish taqiqlanadi. Agar ulardan birin-ketin ishlatish zarurati
paydo bo‘lsa, avvalo kamera ishlatilgan bo‘yoq qoldiqlari va havodagi
aralashmalaridan yaxshilab tozalanishi lozim.
