161
3. Namunaviy mashqlar bajarish:
Quyidagi oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi tenglamasini tuzing va eritma
muhitining qanday bo‘lishini aniqlang: KJ + KMn0
4
+ H
2
S0
4
→ ...
Yechish. Kaliy permanganat marganes yuqori oksidlanish darajasi +7 ga ega
bo‘ladi,
binobarin, KMn0
4
— oksidlovchi. Uning
qaytarilish mahsulotlari
muhitning kislotaligiga bog‘liq va uni quyidagi sxema bo‘yicha tasvirlash mumkin:
Bizning misolimizda reaksiya kislotali muhitda bormoqda, binobarin, kaliy
permanganatning qaytarilish mahsuloti – Mn
2+
(MnS0
4
) dir.
Qaytaruvchi yodid
ioni bo‘lib, u molekular yodgacha 12 oksidlanadi. Bundan tashqari,
kaliy sulfat
K
2
SO
4
hosil bo‘ladi, kislotadagi vodorod ionlari esa KMn0
4
dagi kislorod atomlari
bilan suv hosil qiladi. Reaksiya sxemasining oxirgi ko‘rinishi:
Demak eritma muhiti kislotali bo‘ladi.
4. Mustaqil ishlarni tashkil etish:
1. Kaliy permanganatning sulfat kislota ishtirokidagi natriy peroksid bilan
reaksiyasida 5,6 l (n.sh.) gaz ajraldi. Reaksiyada qatnashgan
kaliy permanganat
massasini (g) hisoblang.
A) 24,2 B) 15,8 C) 62,4 D) 50,6.
2. Xrom (III) sulfat kaliy gidroksid ishtirokida vodorod peroksid bilan
ta’sirlashganda 19,4 g kaliy xromat hosil bo‘ldi.
Reaksiyada qatnashgan
oksidlovchining massasini (g) hisoblang.
A) 5,1 B) 13,6 C) 10,2 D) 6,8.
3. 5% li 204 g vodorod peroksid eritmasining ishqoriy sharoitda oltin(III) xlorid
bilan reaksiyasida hosil bo‘lgan oltinning massasini (g) hisoblang.
A) 35,6 B) 32 C) 39,4 D) 21.
4. Quyidagi oksidlanish-qaytarilish reaksiyasida 1 mol oksidlovchi bilan necha mol
qaytaruvchi reaksiyaga kirishadi? K
2
Cr
2
O
7
+ FeSO
4
+ H
2
SO
4
→
A) 2 B) 6 C) 3 D) 12.
5. 200 g 36,5% li xlorid kislota eritmasi kaliy permanganat bilan oksidlandi.
Reaksiyada qatnashgan oksidlovchi va hosil bo‘lgan gazning miqdorini (mol)
hisoblang.
A) 0,2; 0,5 B) 2, 5 C) 0, 25; 0, 625 D) 39, 5; 44, 38
6. P
4
S
7
+ HNO
3
→H
3
PO
4
+ H
2
SO
4
+ NO
2
+ H
2
O ushbu
oksidlanish -qaytarilish
reakiyasida barcha moddalar koeffitsiyentlari yig‘indisini aniqlang.
A) 153 B) 91 C) 63 D) 154.
