Klassik kompyuterlarning tuzilishi asosan Fon Neyman arxitekturasiga
asoslangan. Bu arxitektura 1945-yilda Jon von Neyman tomonidan taklif etilgan va
bugungi kunda ko'plab kompyuter tizimlarining asosiy prinsiplarini belgilab beradi.
Klassik kompyuterlarning tuzilishi quyidagi asosiy komponentlardan iborat:
Protsessor (CPU): - Markaziy Protsessor: Kompyuterning "miyasi" bo'lib,
barcha hisoblash va ma'lumotlarni qayta ishlash jarayonlarini boshqaradi. U ikkita
asosiy qismga bo'linadi:
- Aritmetik-logic birligi (ALU): Matematik va mantiqiy operatsiyalarni bajaradi.
- Boshqaruv birligi (CU): Dastur ko'rsatmalarini boshqaradi va ALU va xotira
o'rtasida ma'lumotlarni uzatadi.
Xotira: - Asosiy Xotira (RAM): Dasturlar va ma'lumotlar vaqtinchalik
saqlanadi. U tezkor, lekin o'chirilganda ma'lumotni yo'qotadi.
- Doimiy Xotira (ROM): Dasturiy ta'minot va tizim uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar
doimiy ravishda saqlanadi. U o'chirilganda ham ma'lumotni saqlaydi.
Saqlash Qurilmalari:- Qattiq Disk (HDD/SSD): Ma'lumotlarni uzoq muddatli
saqlash uchun ishlatiladi. HDD mexanik disklar bo'lsa, SSD esa elektron xotira
asosida ishlaydi.
- Flash xotira: USB flesh-disklar yoki SD kartalar kabi tashqi saqlash qurilmalari.
Kirish-chiqish Qurilmalari: - Kirish Qurilmalari: Foydalanuvchidan
ma'lumotlarni olish uchun ishlatiladi. Masalan, klaviatura, sichqoncha, skaner.
- Chiqarish Qurilmalari: Ma'lumotlarni foydalanuvchiga ko'rsatish uchun ishlatiladi.
Masalan, monitor, printer.
Shina Tizimi - kompyuterning ichki komponentlari o'rtasida ma'lumotlarni
uzatish uchun ishlatiladigan elektron yo'llar to'plami. Shina tizimi protsessor, xotira
va kirish-chiqish qurilmalari o'rtasida ma'lumot almashinuvi uchun muhimdir.