|
Chirchiq Davlat pedagogika Universiteti
|
| bet | 7/8 | | Sana | 28.05.2024 | | Hajmi | 62,9 Kb. | | #255867 |
Bog'liq Paythonda siklik operatorlar2.3.For sikli
Python'da `for` sikli, ma'lum bir qator elementlarni (masalan, ro'yxat yoki ketma-ketlik) uzatish uchun ishlatiladi. `for` sikli ma'lum bir qatorni barcha elementlari ustida takrorlanadi. Misol uchun, quyidagi kod 0 dan 4 gacha bo'lgan sonlarni chiqaradi:
```python
for i in range(5):
print(i)
Bu kod `range()` funktsiyasi yordamida 0 dan 4 gacha bo'lgan sonlarni oladi. `for` sikli esa har bir sonni alohida o'zgaruvchiga tayinlaydi va uni chiqaradi.
Yoki, bir ro'yxat ustida yurishingiz mumkin. Misol uchun:
python
mevalar = ["olma", "nok", "banan", "anjir"]
for meva in mevalar:
print(meva)
Bu kod esa `mevalar` degan ro'yxatni barcha elementlari ustida yuritadi va har birini `meva` o'zgaruvchiga tayinlaydi, keyin uni chiqaradi.
For sikli, shartni tekshirish uchun ishlatiladi. Masalan, quyidagi kod 5 dan katta sonlarni chiqaradi:
```python
for i in range(10):
if i > 5:
print(i)
Bu kod 0 dan 9 gacha bo'lgan sonlarni tekshiradi va agar son 5 dan katta bo'lsa, uni chiqaradi.
For sikli Python dasturlash tili uchun juda kuchli va ko'p xil maqsadlarda foydalaniladi. Agar boshqa savollar bo'lsa, yordam bering!
Bir nechta sodda for sikli misollari bilan davom etaylik:
1. **Sonlarni chiqarish:**
Quyidagi kod 0 dan 4 gacha bo'lgan sonlarni chiqaradi:
python
for i in range(5):
print(i)
2. **Ro'yxatdagi elementlarni chiqarish:**
Quyidagi kod ro'yxatdagi har bir mevani chiqaradi:
python
mevalar = ["olma", "nok", "banan", "anjir"]
for meva in mevalar:
print(meva)
3. **Matn belgilarni chiqarish:**
Quyidagi kod matndagi har bir belgini chiqaradi:
python
matn = "Python"
for harf in matn:
print(harf)
4. **Ro'yxatni ichki qatorlari bilan chiqarish:**
Quyidagi kod ikki o'lchamli ro'yxatni ichki qatorlari bilan chiqaradi:
python
royxat = [[1, 2, 3], [4, 5, 6], [7, 8, 9]]
for qator in royxat:
print(qator)
5. **Ichki ro'yxatlardagi har bir elementni chiqarish:**
Quyidagi kod ichki ro'yxatdagi har bir elementni chiqaradi:
python
royxat = [[1, 2, 3], [4, 5, 6], [7, 8, 9]]
for qator in royxat:
for element in qator:
print(element)
Umid qilamiz, bu misollar sizga Python tilidagi for sikli haqida yaxshi tushuncha beradi. Agar qo'shimcha savollar bo'lsa, menga so'rang!
Python bayonnomalari (statements) dastur kodining asosiy qismlari bo'lib, u dastur kodini bajarishni ta'minlaydi. Quyidagi xulosa bilan Python bayonnomalariga misollar berilgan:
1. **Boshlang'ich bayonnomalar (`print()`, `input()` va h.k.):**
Dasturining boshlanishi yoki axirgi chiqishi uchun ishlatiladi.
python
print("Salom, dunyo!")
2. **O'zgaruvchi berish bayonnomasi:**
O'zgaruvchiga qiymat berish yoki uning qiymatini o'zgartirish uchun ishlatiladi.
python
x = 5
y = x + 3
3. **Shart bayonnomasi (`if`, `elif`, `else`):**
Shartni tekshirish uchun ishlatiladi.
python
if x > 10:
print("x 10 dan katta")
elif x < 10:
print("x 10 dan kichik")
else:
print("x 10 ga teng")
4. **Sikl bayonnomasi (`for`, `while`):**
Sikllarni boshlash uchun ishlatiladi.
python
for i in range(5):
print(i)
5. **Funksiya bayonnomasi (`def`):**
Funksiyani tanlash va aniqlash uchun ishlatiladi.
python
def salom():
print("Salom, dunyo!")
salom()
6. **O'chirish bayonnomasi (`del`):**
O'zgaruvchini o'chirish uchun ishlatiladi.
python
del x
7. **Yangilash bayonnomasi (`update`):**
Lug'atni yoki ro'yxatni yangilash uchun ishlatiladi.
python
dictionary = {"ism": "Ali", "yosh": 25}
dictionary.update({"yosh": 26})
Bayonnomalar Python dasturlash tili uchun asosiy qismlardir. Ularning har biri dastur o'zini tashkil etadi va bir nechta vazifalarni bajarishda ishlatiladi. Agar qo'shimcha savollar yoki tushuntirishlar bo'lsa, menga yozing!
XULOSA
Mazkur metodik qo`llanmada Python dasturlash tilining yaratilish tarixi, imkoniyatlari va Python dasturlash tilini Windows operatsion tizimida o`rnatish haqida yozilgan. Python dasturida ishlaydigan foydalanuvchilar uchun uning sintaksisi, asosiy operatorlari, fayllar, funksiyalar bilan ishlash sanoq sistemalari va satrlar bilan ishlash haqida muhim zaruriy ma’lumotlar keltirilgan. Qo`llanmani o`qigan har bir qiziquvchi Python dasturini o`rnatish boshqa odatiy dasturlarni o`rnatish kabi hech qanday qiyinchiliksiz o`rnatilishini, tilning sintaksisi o`zi kabi sodda va oson ekanligini, o`zgaruvchilarning tipini e’lon qilinmasligini, shuningdek sonlar bilan ishlaganda nafaqat butun va haqiqiy sonlar ustida balki kompleks sonlar ustida ham amallar bajarishni ko`rsatilgan misollar yordamida o`rgana oladi va uni amaliyotda bajara oladi. Satrlar bilan ishlash va ular ustida amallar bajarish haqida ham yetarlicha ma’lumotlar keltirilgan. Ushbuda yana ro`yxat, kortej, lug`at va to`plam tushunchalari va ularni qanday yaratish mumkinligi ular ustida amallar bajarish haqida ma’lumotlar keltirilib misollar yordamida tushuntirilgan. Shuningdek, modul tushunchasi, Python dasturining juda boy kutubxonaga ega ekanligi haqidagi ma’lumotlar berilgan bo`lib, ko`plab modullar shu jumladan sys, copy, time, math, cmath, random, os modullari ularning funksiyalari va qo`llanilishi haqida yozilib, misollar keltirish yordamida amaliyotda qo`llab tushuntirilgan. O`quvchilar o’z ustilarida mustaqil ishlashlari va Python dasturida ishlash bo`yicha bilim saviyalarini oshirish uchun standart modullardan foydalanishlari taklif etilgan. Python dasturlash tilining afzallik tomonlari tushuntirib berildi va shular asosida o’zbek tilida uslubiy qo’llanma yaratildi.
|
| |
