|
Chirchiq davlat pedagogika universiteti
|
| Sana | 03.06.2023 | | Hajmi | 17.54 Kb. | | #69328 |
Bog'liq Бадиий таълимда миниатюра санъатининг ёшлар тарбиясидаги ўрни МИНИАТЮРА
Chirchiq davlat pedagogika universiteti,
Rustamova M.T. magistr 2-kurs
Badiiy ta`limda miniatyura san’atining yoshlar tarbiyasidagi o`rni
Annotatsiya: Ushbu maqolada badiiy ta’lim va miniatyura san’ati haqida so`z boradi. Shuningdek badiiy ta’limda miniatyura san’atining yoshlar tarbiyasidagi o`rni haqida ham fikr-mulohazalar bildiriladi.
Kalit so`zlar: Amaliy san’at, badiiy ta’lim,madaniyat va san’at,miniatyura,tasviriy san’at,mo`jaz,rang.
Muxtaram Prezidentimiz tomonidan san’at va madaniyat hamda uning tarkibiy qismi bo`lmish badiiy ta’limga qaratilayotgan e’tibor va g`amxo`rlik, yaratilayotgan imkoniyatlar natijasida yurtimiz tasviriy va amaliy san’ati,muzeyshunoslik,dizayn sohalarida ulkan o`zgarishlar ko`zga tashlanmoqda.Xususan, 2020 yilning 21 aprel kuni e’lon qilingan “tasviriy va amaliy san’at sohasini samaradorligini yanada oshirishga doir chora – tadbirlar”dagi Prezident Qarori sohada yangi tarixiy davrni boshlab berdi desak, mubolag`a bo`lmaydi.
Keyingi yillarda mamlakatimizda xalqimizning ma’naviy-ma’rifiy saviyasini yuksaltirish, madaniyat va san’at muassasalarining moddiy-texnik bazasini mustahkamlash, soha vakillarini qo`llab-quvvatlash bo`yicha kompleks chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
Xususan,O`zbekiston ijodkorlarini qo`llab-quvvatlash <> jamoat fondi, O`zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi huzuridagi Madaniyat va san’atni rivijlantirish jamg`armasi tashkil etildi.
Zamonaviy sharoitda o'quvchi shaxsining ma'naviy shakllanishini atrofdagi dunyoga estetik qarashni rivojlantirish, uning hissiy-majoziy idrok etishi va tasviriy san'atga bo'lgan kognitiv qiziqishini rivojlantirish asosida qayta ko'rib chiqish dolzarb ko'rinadi. Biroq, ta'limning butun tizimini qayta qurish va yangilash bo'yicha mashaqqatli ishlar olib borilayotgani birinchi yil emas. Turli fikrlar mavjud, ta`limni rivojlantirish yo‘llarini samarali izlash olib borilmoqda, konsepsiyalar ishlab chiqilmoqda, qiziqarli loyihalar yaratilmoqda, o‘zgaruvchan dasturlar yaratilmoqda, ta’lim va tarbiyaning noan’anaviy shakllari paydo bo‘lmoqda. Biroq, badiiy ta'lim va umuman estetik tarbiya sohasida innovatsion yondashuvlar joriy etilganiga qaramay, ommaviy maktabda o'quv jarayoni odatiy, an'anaviy bo'lib qolmoqda, maktab o'quvchilarining individual xususiyatlari yaxshi hisobga olinmaydi, bu ayniqsa to'g'ri va yosh talaba uchun eng dolzarbdir.
Tom ma’noda atoqli ijodkorning shakllanishi murakkab jarayon bo`lib, unga uzoq yillik mehnat natijasida erishiladi. Xususan, badiiy ta’lim sohasida bu yaqqol ko`zga tashlanadi.Ya’ni, tasviriy va amaliy san’atga bo`lgan iste’dod odatda insonning bolaligidan namoyon bo`ladi.
Badiiy tarbiya barkamol shaxsni shakllantirish va rivojlantirishning eng muhim elementidir . Ta'lim tizimida maktabgacha, boshlang'ich, o'rta, universitet va akademik kasbiy badiiy ta'limni o'z ichiga olgan dunyoni bilish jarayonining bosqichma-bosqich rivojlanishi amalga oshiriladi. Badiiy ta'lim jarayoni uzoq, uzluksiz va aslida tugallanmagan.
Badiiy ta’lim – bu shaxsning o‘z xalqi va insoniyat badiiy madaniyatini o‘zlashtirish va o‘zlashtirish jarayoni, yaxlit shaxsni, uning ma’naviyatini, ijodiy individualligini, intellektual va hissiy boyligini rivojlantirish va shakllantirishning eng muhim yo‘llaridan biri.
Shiddat bilan rivojlanayotgan hozirgi texnika asrida rasm chizish muammo bo`lmay qolgan. Iqtidori yo`q inson ham texnikani bilsa qoyilmaqom qilib rasm chizishni bajara oladi. Lekin badiiy did bilan ishlangan nafiis san’at asari insonlar e’tiboridan chetda qolmagan. Miniatyura san’ati ana shunday nafis san’at turi hisoblanadi. Unda asarning mo`jazligi,nafisligi, ranglar yorqinligi kishini o`ziga jalb qiladi va hozirgacha butun dunyo san’at ixlosmandlarini lol qoldirib kelmoqda Miniatyura (frans. miniature; lot. minium — qizil boʻyoq) — badiiy usullari o`ta nafis bo`lgan kichik hajmli (mo`jaz) tasviriy san’at asarlari. Oʻrta asr qoʻlyozmalarini ziynatlash uchun yaratilgan nafis moʻjaz rasmlar, shuningdek, suyak, pergament, magʻzi soxta (toshqogʻoz), metall, chinni, baʼzan maishiy buyumlar (tamakidon, soat, uzuk va boshqalar)ga ishlangan kichik hajmdagi rangtasvirga ham miniatyura atamasi qoʻllanadi.
Kamoliddin Behzod va Leonardo da Vinchi.....Ularning har ikkisi ham o'z davrining buyuk musavvirlari edi.Biri Sharq miniatyurasining afsonaviy ijodkori, biri G'arb Uyg'onish davrining yetuk mutafakkiri sifatida shuhrat qozondi.Behzod yigirma uch yoshida Hirot miniatyura maktabi yetakchisiga aylandi.Ushbu ma’noda o‘quvchilarda fuqarolik tarbiyasini shakllantirish uchun ularni o‘tmish merosimiz va xalqimizning ming yillik qadriyatlari asosida ma’lumotlar berish maqsadga muvofiqdir.
Адабиётлар рўйхати:
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 21 апрелдаги “Тасвирий ва амалий санъат соҳаси самарадорлигини янада оширишга доир чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ4688- сонли Қарори. // “Халқ сўзи”, 2020 йил 22 апрель, №82 (7584).
2. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 22 майдаги “Маданият ва санъат соҳасининг жамият ҳаётидаги ўрни ва таъсирини янада ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6000-сонли Фармони. // “Халқ сўзи”, 2020 йил 28 май, №112 (7614).
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 29 октябрдаги “Илм-фанни 2030 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида”ги ПФ-6097- сон Фармони. // “Халқ сўзи”, 2020 йил 30 октябрь, №229 (7731).
4. N.Sayfullaev. Current issues on fne arts education: continuity and prospects for development.// RELIGACIÓN. Revista de Ciencias Sociales y Humanidades. - Web of Science. 2019. - Vol.4. - №19.
|
| |
