29
TAYANCH IBORALAR
•
CHIZMACHILIK ASBOBLARI
• QOG‘OZ
• QALAM
• O‘CHIRGICH
• TRANSPORTIR
• SIRKUL
• CHIZG‘ICH (Lineyka)
•
Chizmachilik
• FORMAT
• SHRIFT
•
QALAM TURLARI
• CHIZMACHILIK ASBOBLARI
• GEOMETRIK YASASHLAR
• DETALLARNING KO‘RINISHI
• TUTASHMALAR
• ASOSIY YOZUV(Burchak shtampi)
• CHIZIQ TURLARI
•
MASSHTAB
33
Nazariy o‘quv mashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi
№ 2-mavzu: Geometrik yasashlar. Lekalo egri chiziqlari va tutashmalar.
Chizmalarga standart bo‘yicha o‘lcham qo‘yish
O‘quv mashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi modeli
Vaqt :80 daqiqa
Ta’lim oluvchilar soni
O‘quv mashg‘uloti shakli va turi
amaliy
O‘quv mashg‘uloti rejasi
1. Geometrik yasashlar
2. Lekalo egri chiziqlarI. Ellips
3.Tutashmalar haqida ma’lumot. Aylanaga
urinmalar o‘tirish
4.Chizmalarga standart bo‘yicha o‘lcham
qo‘yish
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: Geometrik yasashlar to‘g‘risidagi
bilimlarni
shakllantirish.
O‘qitish natijasi
Ushbu mavzuni o‘zlashtirish natijasida
o‘quvchida shakllanadigan asosiy bilim
ko‘nikma yoki kompetensiyalar.
Pedogogik vazifalar
1.Geometrik yasashlar.
2.Lekalo
egri
chiziqlarI.
Ellipsni
tasnifini berish.
3.Tutashmalar
haqida
ma’lumot.
Aylanaga
urinmalar
o‘tirishni
tushuntirish.
4.Chizmalarga
standart
bo‘yicha
o‘lcham qo‘yishni ochib berish
O‘quv faoliyat natijalari:
1. Geometrik yasashlarni ko‘rsatadilar.
2.Lekalo
egri
chiziqlari.
Ellipsni
tasniflaydilar.
3. Tutashmalar haqida ma’lumot. Aylanaga
urinmalar o‘tirishni aytib beradilar.
4. Chizmalarga standart bo‘yicha o‘lcham
qo‘yishni tartibli ravishda izoxlab beradilar.
O‘qitish metodlari
tushuntirish
O‘qitish vositalar
Matnlar,
yozuv
taxtasi,
asboblar,
ko‘rgazmali
qurollar.
chizmalar
va
boshqalar.
O‘quv faoliyatini tashkil etish
guruxli
O‘qitish sharoiti.
Maxsus texnik vositalar bilan jihozlangan
guruhlarda ishlashga mo‘ljallangan xona
Qayta aloqaning usul va
vositalari
Teskor so‘rov, test, savol–javob, chizmada
bajarilgan o‘quv topshiriqlarni baxolash.
34
O‘quv mashg‘ulotining texnologik xaritasi
Ish bosqichlari
va vaqti
Faoliyat mazmuni
Ta’lim oluvchi
O‘qituvchi
1-O‘quv
mashgulotiga
kirish(5daqiqa)
Tashkiliy qism :.O‘quvchilarni mashg‘ulotga
tayyorgarligi va davomatini tekshiradi.
Mashg‘ulotga
tayyorlanadilar.
2-
bosqich.Asosiy
(65 daqiqa)
Tayanch bilimlarni faollashtirish:
1.Uyga berilgan vazifani nazorat qiladi hamda
o‘tilgan mavzu bo‘yicha o‘quvchilarga savollar
beradi, ularni baholaydi.
Maqsad va vazifani belgilanishi:
2.Mashg‘ulotning nomi, rejasi, maqsadi va
o‘qitish natijalar bilan tanishtiradi.
3.Mustaqil ishlash uchun adabiyotlar
bilan
tanishtiradi.
4.O‘quv mashg‘ulotida o‘quv ishlarini baholash
mezoni va ko‘rsatkichlari bilan tanishtiradi.
5.Tezkor-so‘rov, savol-javob, aqliy hujum,
pinbord, o‘ylang va juftlikda fikr almashing
bilimlarni faollashtirish.
Yangi o‘quv material bayoni:
6.Nazariy mashg‘ulotning rejasi va tuzilishiga
muvofiq o‘qitishni tashkil etish bo‘yicha
harakatlar tartibini bayon etadi.
7.Slaydlarni Power Point tartibida namoyish
etadi
Yangi o‘quv materiallarini mustahkamlash
8.Mustahkamlash uchun savollar beradi.
9.Kichik guruhlarga bo‘ladi, kichik guruhda
ishlash
qoidasi bilan tanishtiradi, har bir
guruhga topshiriq beradi.
10.Guruhlarda ishlarni boshlashga ruhsat beradi.
11.Vaqt tugaganini ma’lum qiladi,
12.Guruhlar ishini o‘zaro baholashni o‘tkazadi.
Uy
vazifasini
taqdim
etadilar,
savollarga
javob
beradilar.-mavzu
nomi va rejasini
yozib
oladilar.
Diqqat
qiladilar.
Savollarga
javob
beradilar.
Yozib
oladilar.
Topshiriqlarni
bajaradilar. Kichik
guruhlarga
bo‘linadilar.
Har
bir
guruh
o‘z
topshiriq varaqlari
bo‘yicha
faoliyatni
boshlaydi. Har bir
guruh
sardorlari
chiqib o‘z ishlarini
taqdim
qiladilar.
Berilgan
qo‘shimcha
savollarga
javob
beradilar.
Guruh
ishlarini
o‘zaro
baholaydilar.
3-bosqich
Yakuniy
(10 daqiqa)
Mashg‘ulot yakuni:
3. Faol ishtirok etgan o‘quvchilarni javoblarini
izoxlab baxolaydi va rag‘batlantiradi.
4. Kelgusi mashg‘ulotga vazifa va uni bajarish
yuzasidan yo‘riqnoma beradi.
Baholari bilan
tanishadilar .
Topshiriqni yozib
oladilar.
35
№ 2-mavzu: Geometrik yasashlar. Lekalo egri chiziqlari va tutashmalar.
Chizmalarga standart bo‘yicha o‘lcham qo‘yish
Reja:
1. Geometrik yasashlar
2. Lekalo egri chiziqlari. Ellips
3. Tutashmalar haqida ma’lumot. Aylanaga urinmalar o‘tirish
4. Chizmalarga standart bo‘yicha o‘lcham qo‘yish
Lekalo egri chiziqlari. T U T A SH M A L A R
CHizma chizishda ko‘pincha bir chizig‘ni ikkinchi chiziqqa ravon qo‘shilishga to‘g‘ri
keladi, buni tutashma deyiladi.
Tutashma chiziqlari, asosan, aylana yoylari va to‘g‘ri
chiziqlardan iborat bo‘ladi. Tutashmalarni aylana yoylari yordamida chizish to‘gri
chiziqning aylanaga va aylanalarning o‘zaro urinish hususiyatlariga asoslangan.
Tutashmani chizish uchun uning radiusi 6erilgan bo‘lishи zarur. Agar tutashmani radiusi
berilmagan bo‘lsa, u holda to‘tashmani chizish paytida aniklashga to‘g‘ri keladi.
Tutashma chizishning ma lum tartib qoyidalari bor. Bunda birinchi galda tutashmaning
markazi, boshlanish va ohirgi nuqtalari, yani tutashish nuqtasi aniqlanadi. So‘ngra
tutashmaning o‘zi o‘tkaziladi. Tutashma o‘zaro tutashuvchi chiziqlarning har ikkisiga
tashqi yoki ichki tomondan urinish yohud bittasiga ichki ikkinchisiga esa tashqi
tomondan urinishi mumkin.
8-rasm. AB to‘g‘ri chizik bilan aylanani tutashtirilsin. Bu chizmani bajarishda to‘gri chiziq AB
ni aylana o‘qiga perpendikulyar bulgani uchun tutashish nuqtasi huddi shu o‘qda bo‘ladi
