muvofiq. Korxona raqobatbardoshligini
baholashning operatsion
samaradorligi, innovatsion faoliyati va bozor ulushiga ko ‘ra aniqlash
metodikasini korxona faoliyati samaradorlik darajasi, innovatsion
faoliyati va bozor muhitiga moslash darajasini integral ko‘rsatkichlarini
baholash orqali amalga oshiriladi. Korxonaning umumiy raqobatbar-
doshlik holatini tavsiflovchi indeks ko‘rsatkichni
K deb belgilab, uning
operatsion faoliyati — Ko, innovatsion faoliyati - Ki, bozor muhitiga
moslashish koeffitsiyentini - Km lami alohida hisoblash orqali topiladi
va quyidagi formula taklif etiladi.
K - y[Ko*Ki*
ATm
K- Korxona raqobatbardoshlik
darajasining kritik bahosi; Ko -
Korxonaning operatsion samaradorlik koeffitsiyenti; Ki - Korxonaning
innovatsion faoliyati koeffitsiyenti; Km - Korxonaning bozor muhitiga
m oslashish
koeffitsiyenti;
Korxonaning
operatsion
faoliyati
samaradorligini quyidagi formula orqali topiladi:
P = B Z
R - Korxonani operatsion faoliyati samaradorligi; V - Korxona
ning m ahsulot
sotishdan tushgan tushumi; Z - Mahsulot ishlab
chiqarish va sotish xarajatlari; Korxonaning tanlangan faoliyati
b o ‘yicha operatsion faoliyati samaradorligi quyidagi formula orqali
topiladi:
-
korxonani
tanlangan
guruh
bo‘yicha
operatsiyalar
samaradorligi;
- korxonaning tanlangan operatsion faoliyati
samaradorligi daromadlari (mahsulot sotishdan tushgan tushum);
- korxonaning tanlangan operatsion faoliyati samaradorligi
xarajatlari; Tanlangan guruh deganda, korxona bilan taqqoslash uchun
zarur va yetarli hisoblangan omillar majmui tushuniladi.
Bu holatda
k o ‘rib chiqilayotgan korxonaning tanlab olingan raqobatchi bilan
taqqoslanganda alohidalashgan raqobatbardoshlik ko‘rsatkichlarini
aniqlashni nazarda tutadi. Tarmoqdagi barcha raqobatlashuvchi
korxonalardan iborat b o ig an d a esa, korxona raqobatbardoshligining
tarmoq k o ‘rsatkichlari bilan belgilash maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Yuqoridagi formulalar asosida quyidagilami topamiz:
KE = RR£
68
Bunda KE - Korxonaning operatsion
samaradorlik koeffitsiyenti;
/>£ - korxonani tanlangan operatsiyalar samaradorligi; R - korxonani
operatsion
samaradorlik
ko‘rsatkichi;
Korxonaning
innovatsion
faoliyati darajasini (Ki) quyidagi bosqichlarda aniqlaymiz.
I = Zi Z :Z i 0 ZO
Bunda, I- korxonaning innovatsion faoliyati darajasi; Zi,ZiO-
faoliyatini tekshirilayotgan davrlarning boshi va oxiridagi innovatsion
faoliyatga qilingan xarajatlar y ig ‘indisi;
Z,Z0 -
korxonaning
tekshirilayotgan davrlarga mos keluvchi ishlab chiqarish xarajatlari.
Korxonaning
innovatsion
faoliyatining
barcha
ko‘rsatkichlarini
aniqlashda quyidagi formuladan foydalaniladi:
