• Sort_int
  • Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr




    Download 6,33 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet138/194
    Sana20.02.2024
    Hajmi6,33 Mb.
    #159185
    1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   194
     
    Abstraksiya tushunchasi 
    Abstraksiya – bu faqatgina mana shu kontekstga hos bo‘lgan hususiyatlarga ega bo‘lgan 
    ayrim ob’ektlar haqidagi tasavvur yoki fikrdir. Abstraksiya ob’ektlarni ichidan qarab chiqmasdan 
    ya’ni ulardan mavhumlangan ob’ektlar nusxalarini guruxlarga birlashtirish imkoniyatini beradi. 
    Bunda gurux ichida faqatgina uni bir – biridan ajratib turadigan alohida elementlar 
    hususiyatlarigina o‘rganish kerak bo‘ladi. Bu gurux elementlarini ancha soddalashtiradi. Ob’ektlarni 
    mukammal o‘rganish zaruriyati bo‘lganda ular haqidagi mavhum bo‘lgan tasavvurlarni ham qarab 
    chiqish zarur. Abstraksiya – bu dasturlashni dasturlarni murakkabligiga qarshi samarali vositadir. 
    Chunki u dasturchiga ob’ektlarni muhim xususiyatlariga diqqatni qaratishni majbur qiladi, muhim 
    xususiyatlarini inkor qiladi. Zamonaviy dasturlash tillarida abstraksiyani 2 asosiy turi mavjud: 
    jarayon abstraksiyasi va ma’lumotlar abstraksiyasi.
    Jarayon abstraksiyasi tushunchasi – dasturlash tillari ishlab chiqarish soxasidagi ilk 
    tushunchalardan biridir. Hatto PlankalkUl tili ham jarayon abstraksiyasini qo‘llab quvvatlaydi. 
    Barcha qism dasturlar jarayon abstraksiyasi hisoblanadi, chunki ular qism dastur o‘rnatgan uslubni 
    aniqlaydi (hech bo‘lmaganda chaqiruvchi dasturda) . Masalan agar dasturda ayrim tiplar 
    ma’lumotlarni son massivini tartibga solish kerak bo‘lsa, odatda tiplash vazifasini bajaruvchi qism 
    dastur ishlatiladi. Dasturni tiplashni amalga oshiradigan nuqtasida quyidagi operator qo‘llaniladi: 
    Sort int (list, list_len) 


    Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
    260 
    Bu chaqirishni real tiplash jarayonining abstraksiyasi bo‘lib,, uning algoritmi aniqlanmagan. 
    Chaqirish chaqirayotgan qism dastur amalga oshiradigan algoritmiga bog‘liq emas. Sort_int  qism 
    dasturning yagona muxim xususiyatlari tartib solinadigan massivni nomi uning elementlarining tipi 
    va shu faktki Sort_int qism dastur massivni saralashga olib keladi. Sort_int aynan qanday 
    algoritmni bajarishi foydalanuvchi uchun muxim emas. 
    Jarayon abstraksiyasi – dasturlashdagi asosiy tushunchadir. Qism dastur bajaradigan 
    algoritmni ko‘p detallardan abstraksiyalash imkoniyatlari katta dasturlarni yaratish , o‘qish va 
    tushintirish imkoniyatini beradi. Eslatamizki hech bo‘lmaganda bir necha ming kod qatoriga ega 
    bo‘lgan dastur xozirgi paytda katta dastur hisoblanadi. Barcha qism dastur jumladan (oldingi 
    mavzuda ko‘rilgan) parallel qism dasturlar hamda boshqa xolatlarni qayta ishlash jaryonlarini o‘z 
    ichiga olganlar jarayonlar abstraksiyasi hisoblanadi. Ma’lumotlar abstraksiya evolyusiyasi 
    jarayonlar evolyusiyasi birgalikda olib boriladi. Chunki har qanday abstraksiyaning muxim va 
    ajralmas qismi jarayonlar abstraksiyasi operatsiyasi yordamida aniqlanadi. 

    Download 6,33 Mb.
    1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   194




    Download 6,33 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr

    Download 6,33 Mb.
    Pdf ko'rish