1.3-rasm. Konsol oynasi.
Agar dasturni ishlatish jarayonida biror xatolik sodir bo‘lsa, uni yoki funksional
tugmalari orqali tekshirib ko‘rish mumkin. Ushbu holda dasturning har bir operatori ketma-ket
bajarilib, zarur o‘zgaruvchi qiymatini uning nomiga sichqonchani yaqinlashtirib ko‘rish mumkin.
Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
273
Shuningdek, dasturning zarur tugun nuqtasiga tugmasini bosib yoki stop operatoridan
foydalanib, ushbu tugun nuqtada o‘zgaruvchilarning qiymatlarini tekshirib ko‘rish imkoniyati
mavjud.
Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
274
Amaliyot topshiriqlari
1. Komplex sonlar ustida arifmetik amallar bajaradigan KOMPLEX sinfi yaratilib, unda ‘+’, ’-‘, ’*’ va
’/’ amallari qayta yuklansin. Sinf ob’ektlari ustida ko’rsatilgan amallar bajarilsin.
2. Berilgan n o’lchamli vector ustida vektorlarni qo’shish, ayirish, skalyar ko’paytirish, hamda
vectorni songa ko’pytirish amallarini qayta yuklash bajarilgan VECTOR sinfi aniqlansin. Sinf
ob’ektlari ustida ko’rsatilg+an amallar bajarilsin.
3. Berilgan natural n va m o’lchamdagi haqiqiy elementli matrisa uchun MATRISA sinfi yaratilsin
va unda matrisani matisaga qo’shish, ayirish, ko’paytirish, hamda matrisani songa ko’paytirish
amallari qayta yuklansin. Sinf ob’ektlari ustida ko’rsatilgan amallar bajarilsin.
4. Vector yordamida to’plamni hosil qilish amalinini bajaruvchi TUPLAM sinfi yaratilsin. To’plam
ustida asosiy amallarni – to’plamga yangi element qo’shish va o’chirish, tuplamlar
keshishmasini, birlashmasini, hamda ayirmasi amallari qayta yuklansin. Sinf ob’ektlari ustida
ko’rsatilgan amallar bajarilsin.
5. Vaqtning sequnt, minut, soat qiymatlari ustida bajariladigan qoshish, ayirish va taqqoslash
amallarini qayta yaklaydigan VAQT sinfi aniqlansin. Sinf ob’ektlari ustida ko’rsatilgan amallar
bajarilsin.
6. Sananing kun, oy, yil qiymatlari ustida bajariladigan qoshish, ayirish va taqqoslash amallarini
qayta yaklaydigan SANA sinfi aniqlansin. Sinf ob’ektlari ustida ko’rsatilgan amallar bajarilsin.
7. Rasional sonlar ustida, yani surat va mahraj juftligi bilan berilgan sonlar ustida qo’shish, ayirish,
kopaytirish taqqoslash amallarini qayta yaklaydigan RATSIONAL sinfi aniqlansin. Sinf ob’ektlari
ustida ko’rsatilgan amallar bajarilsin.
8. Dekart koordinatasida, tekislikda berilgan nuqta koordinatasini Qutb koordinatasiga va
aksincha, Qutbdan koordinatasidan Dekart koordinatasiga otkazuvchi amallarni o’z ichiga
olgan QUTB va DEKART sinflari aniqlansin. Sinflar ob’ektlari ustida ko’rsatilgan amallar
bajarilsin.
9. AKSLANTIRISH_01 sinfi aniqlansin. Unda haqaqiy sonlar massivini [0,1] segmentga akslantirish
operator – funksiya ko’rinishida aniqlansin. Sinf ob’ektlari ustida ko’rsatilgan amallar bajarilsin.
10. SATR sinfi aniqlansin va unda nol terminalli satrlar ustida satrga satr qo’shish, satrdagi bir satr
ostini ikkinchi satr bilan almashtirish amallari operator funksiya ko’rinishida aniqlansin. Sinf
ob’ektlari ustida ko’rsatilgan amallar bajarilsin.
11. STEK sinfi aniqlansin. Unda stek ustidagi barcha amallar operator funksiya sifatida aniqlansin.
Sinf ob’ektlari ustida ko’rsatilgan amallar bajarilsin.
Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
275
12. INTERVAL sinfi aniqlansin. Unda ‘+’, ’-‘, ’*’ va ’/’ amallari qayta yuklansin. Sinf ob’ektlari ustida
ko’rsatilgan amallar bajarilsin
13. Ikki xil ko’rinishdagi haqiqiy turdagi matrisalar berilgan: to’g’riburchakli va bosh diagonalga
nisbatan simmetrik bo’lgan kvadrat matrisalar. Matrisalarni xotirada saqlashda qiymati nol
bo’lgan elementlar saqlanmasligi kerak. Kvadrat matrisa uchun yana qo’shimcha shart - faqat
bosh diagonal va undan yuqorida joylashgan elementlar xotirada saqlanishi kerak. Matrisalar
sinflar shajarasi ko’rinishida tavsiflansin. Bunda to’g’riburchakli matrisa uchun TB_MATRISA
sinfi va uning vorisi sifatida kvadrat matrisa sinfi KV_MATRISA aniqlansin. Matrisalar ustidagi
qo’shish va ko’paytirish amallar qayta yuklanuvchi operator ko’rinishida amalgam oshirilsin.
16. Katta sonlar ustida arifmetik amallarni bajarish. O’nlik sanoq sistemasidagi ikkita a va b butun
sonlar satr ko’rinishida berilgan. a+b, a-b, a*b va a/b amallar qayta yuklanuvchi operator
ko’rinishida aniqlangan UZUN_SON sinfi aniqlansin.
17. Uzunligi oldindan no’ma`lum bo’lgan binar a va b sonlar ustida arifmetik amallar bajarilsin.
Sonlar satr ko’rinishida berilgan. a+b, a-b, a>>n (a razryadlarini o’ngga n pozisyaga surish), a<(a razryadlarini o’ngga n pozisyaga surish) va a
b (istisnoli qo’shish) amallari qayta yuklanuvchi
operator ko’rinishida aniqlangan BINAR_SON sinfi aniqlansin.
18. 0<=a<=11,0<=b<=11 butun sonlar ustida qoshish amali gadvalda berilgan huddi shunday
ayirish amalini ham aniqlash mumkin,bunday amallarni matematikada modulyar arifmetika
deyishadi. Huddi shu amallar aniqlangan SOAT ARIFMETIKASI SINFI aniqlansin.
1.
Eng yaxshi forvardni aniqlang va 5 tadan kam o‘yin o‘ynagan futbolistlar haqida
ma’lumotni ekranga chiqaring
2.
Barcha fan baholari bo‘yicha o‘rtacha balni aniqlang va o‘rtacha bali 4 dan yuqori
bo‘lgan talabalar haqida ma’lumotni ekranga chiqaring.
3.
Kamida bir yil oldin sotilgan maxsulotlar sonini aniqlang va ular haqida ma’lumotni
ekranga chiqaring.
4.
Soni 5 tadan ko‘p bo‘lgan maxsulotlar qanchaligini aniqlang va bular haqida
ma’lumotni ekranga chiqaring
5.
Mazkur yilda ishlab chiqarilgan barcha maxsulotlarni umumiy narxini aniqlang va bu
maxsulotlar haqida ma’lumotni ekranga chiqaring.
6.
Umumiy narxi eng baland bo‘lgan maxsulot nomini ekranga chiqaring
7.
Fizika fani baholari bo‘yicha o‘rtacha balni, informatika bo‘yicha bahosi 5 bo‘lgan
talabalar sonini aniqlang va ular haqida ma’lumotni ekranga chiqaring
8.
“Ivanov” tomonidan sotilgan tovarlar sonini aniqlang, ular haqida ma’lumotni ekranga
chiqaring va eng yuqori narxdagi tovarni aniqlang.
9.
Narxi o‘rtacha narxdan yuqori bo‘lgan maxsulotlar haqida ma’lumotni ekranga
chiqaring
10.
Betlar soni 150 tadan ko‘p bo‘lgan kitoblar haqida ma’lumotni ekranga chiqaring.
11.
Tiraj 10000 nusxadan oshmaydigan kitoblar haqida ma’lumotni ekranga chiqaring
12.
Oliy ma’lumotga ega bo‘lmagan, 30 yoshdan yuqori bo‘lgan hodimlar haqida
Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
276
Testlar
|
