Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
134
4. Do - While sikli
Do -
while sikl operatori while sikliga o‘xshash, lekin u siklning shart qismini
tana qismini bajarib bo‘lganidan keyin tekshiradi. Bu tipdagi
sikl shartni oxirida
tekshiruvchi sikl deyiladi.
Do -
while siklining ko‘rinishi quyidagicha:
Do -
while sikli quyidagi blok sxemadagidek ish bajaradi.
Dastlab tana qismi bajariladi. Keyin uni shart qismi tekshiriladi. Agar shart
qismi rost bo‘lsa, siklning
tana qismi takrorlanadi, aks holda sikl tugatiladi. Bu
mantiqiy jarayon shart qismi yolg‘on qiymat qaytarmaguncha davom etadi. Siklning
tana qismi hech bo‘lmaganda bir marta bajariladi.
Agar shart doim true bo‘lsa, sikl
hech qachon to‘xtamaydi va bo‘ sikl cheksiz sikl deb ataladi.
4.1. Do - while siklidan foydalanish
Do -
while sikli operandlarni hech bo‘lmaganda bir marta ishlashini ta’minlab
beruvchi sikl operatoridir.
Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
135
4.2. Faktorial ni hisolashga misol
Bu misolda biz yana konsoldan kiritilgan
n sonini faktorialini hisoblashni ko‘rib
chiqamiz. Bu mantiqiy misol avvalgi misolga o‘xshish bo‘lib, bunda
whilening o‘rniga
do -
whiledan foydalanilgan.
Dastlab biz natijani 1 bilan boshlaymiz va
n dan kichik sonlarga ketma – ket
ko‘paytiramiz va
n ning qiymatini 1 dan
kamaytirib boramiz bu jarayon n ning
qiymati 0 ga teng bo‘lgancha davom etadi. Bu bizga quyidagi natijani beradi, ya’ni
n
* (
n-1) * … * 1 . Nihoyat biz konsolda natijani chop etamiz. Bu algoritm har doim
ko‘paytirishni kamida bir marta
bajaradi va shuning uchun ham n<=0 bo‘lganda
ishlamaydi.
Agar biz dastur kodiga konsoldan 7 ni kiritsak, natija quyidagicha bo‘ladi.
