BigInteger da siz 1000! ni ham, 10000! va hattoki 100000! hisoblay olsiz. Bu  biroz vaqt oladi, ammo OverflowException

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
139 
Do-while sikli bilan ishlashga doir misol ko‘rib chiqamiz. Bu misolda ko‘zlangan 
maqsad [N…M] oraliqdagi sonlarni ko‘paytirishdan iborat. Quyida ushbu masalaning 
yechimi ko‘rsatilgan. 
Bu misol kodida num ning qiymatlarini n dan boshlab, m gacha ketma – ket 
ravishda oshirib borib, product o‘zgaruvchisiga ularning ko‘paytmasini berib 
boramiz. Biz foydalanuvchidan n va m sonlarini kiritishni so‘raymiz va n, m dan kichik 
bo‘lishi kerak. Aks holda dastur natijasi sifatida n ni chiqarib beradi. 
Agar n=2 va m=6 sonlari uchun dasturni ishlatsak, quyidagi natijaga erishamiz: 
Ehtiyot bo‘ling: ko‘paytma juda tez o‘sadi, shuning uchun siz long tipining 
o‘rniga BigInteger dan foydalanishingiz mumkin, chunki aniq natijaga erishish uchun 
va long tipidan oshib ketishi mumkin. Ko‘rib chiqilmagan dastur kodi qiymat oshib 
ketganda xatolikni ko‘rsatmasdan xato javob chiqarib berishi mumkin. Bundan siz 
“tekshirish kalit so‘zi” orqali xatolikni aniqlashingiz mumkin. 
5. For sikli 

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
140 
For sikli while va do - while sikliga qaraganda bir – oz murakkab, lekin boshqa 
tomondan for sikli orqali ancha murakkab masalalarni boshqa sikllarga qaraganda 
kam kod bilan amalga oshiriladi. Quyida sikl jarayonini sintaksisi va blok sxemasi 
berilgan. 
Ular (A) boshlash bloki, (B) shart, (D) tana va o‘zgaruvchilarning ishga 
tushishi(C) bloklarini o‘z ichiga oladi. Biz ular haqida qisqacha ma’lumot beramiz. 
Oldin keling for siklining dastur kodini ko‘rib chiqaylik: 
Ushbu kod sanagichning boshlang‘ich qiymati ( misol uchun int i =0 ), mantiqiy 
shart (i<10), hisoblagichning ishga tushishi (i++, yoki i-- bo‘lishi mumkin misol uchun 
i=i+3 ) va siklning tana qismidan iborat.
Bu siklning hisoblagichi siklning boshqa tiplaridan farq qiladi.
Ko‘pincha hisoblagich qiymati berilgan dastlabki qiymatdan oxirgi 
qiymatgacha tartib bo‘yicha o‘zgaradi. Siklda berilgan qiymatni oxiriga borguncha 

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
141 
hisoblaydi misol uchun 1 dan 100 gacha. Kod ishga tushishi boshlanishidan oldin 
odatda for sikli necha marta takrorlanishlar soni aniq. For sikli har birini ola oladi 
yoki oddiy sikl qiymatlari tartib bilan ko‘tarilishi yoki tushishi yoki biz bergan qiymat 
asosida oshishi yoki kamayishi mumkin. Ehtimol birinchi siklning qiymati oshadi va 
boshqasi kamayadi. Hattoki ikkini ko‘paytirish natijasida siklning natijasi 2 dan 1024 
gacha o‘zgarishi mumkin. Keyingisida faqat sikl qo‘shishni o‘z ichiga ola olmaydi, 
ammo boshqa arifmetik jarayonini bajaradi.
For siklining elementlarida hech narsa bo‘lmasligi mumkin va bunda sikl 
cheksiz davom etadi va u quyidagicha: 

Download 6,33 Mb.