16
2.
Makroəmrlər – müəyyən qaydalar əsasında proqram mətni kimi tərtib olunaraq translyasiya
zamanı Asseblerin başqa cümləsi ilə əvəz olunur;
3.
Direktivlər (psevdooperatorlar və ya bildiricilər) - hər hansı əməliyyatı aparmaq üçün
assembler translyatoruna yalnız göstəriş verir. Heç bir əməliyyat aparmadığından ona
psevdooperator deyilir. Translyasiyadan sonra direktivlər maşın əmrləri kimi saxlanılmır.
Direktivlər Assebler dilində proqramın tərkib hissəsidir;
4.
Şərhlər sətri – proqramın əmrləri haqqında izahat verən istənilən simvollar ardıcıllığından
(azərbaycan və rus əlifbasının simvollarından da təşkil oluna bilər) ibarət olan cümlədir. Şərhlər
translyator tərəfindən nəzərə alınmır. Şərhlər nöqtəli vergüllə (;) başlayır. Şərhləri əmrlərin,
makroəmrlərin, təlimatların sonunda və ya ayrıca cümlə kimi yazmaq olar.
Assembler dilinin əmrləri ümumi şəkildə aşağıdakı kimi yazılır:
[nişan:] mnemokod [operand_1] [,operand_2] [,operand_3] [;şərh].
Kvadrat mötərizə içərisində göstərilən paramettlər məcburi parametrlər deyil.
Onlar
göstərilməyə də bilər. Parametrlər ən azı, bir boşluq işarəsi ilə ayrılmalıdırlar.
Nişan –
identifikator olub, cümlənin birinci baytından yazılmalıdır. Nişan iki nöqtə (:) ilə
qurtarmalıdır. Əmrin və registerlərin adından nişan kimi istifadə etmək olmaz. Əgər əmrə
proqramın digər hissəsindən müraciət varsa o, nişan ilə təmin olunmalıdır.
Misal:
AV: MOV CX, 5 ; yazılış döğrudur.
ADC: ADC AX, BX ; yazılış döğru deyil (nişan kimi əmrin adından istifadə olunub).
Çünki açar sözlərdən nişan kimi istifadə etmək olmaz.
Mnemokod (maşınyönlü dillərdə maşın əmrinin simvollarla yazılışı. Assembler dilində
sadələşmiş forma)
- məcburi parametr olub, maşın əmrinə uyğun mnemokodun işarəsidir. Başqa
sözlə , mikroprosessor əmrinin adıdır.
Operandlar – əmrin, makroəmrin və ya Asemblerin direktivlərinin hissəsi olub, üzərində
əməliyyatlar aparılacaq obyektlərlərdir. Əmrlər operandsız (susmaya görə), bir operandlı, iki və
üç operandlı ola bilər və operandlar bir-birindən vergüllə ayrılır. İki operandlı əmrdə
birinci
operand qəbuledici, ikinci isə mənbə adlanır və əməliyyatın icrasının nəticəsi birinci operandda
yerləşdirilir, ikinci operandın məzmunu isə dəyişməz qalır.
Direktivlər
Bildiyimiz kimi direktivlər Assembler translyatorunun işini idarə edən vasitələrdən biridirlər.
Onların köməyi ilə seqmentlər və prosedurlar təyin olunur, əmir və verilənlərə ad verilir, ehtiyyat
yaddaş sahəsi ayrılır və s.
Direktivin yazılışı assembler əmrinin yazılışına uyğundur:
