10.3. İstilik mübadiləsi aparatları
İstilikötürmə
İstiliyin isti axından divar vasitəsilə soyuq axına ötürülməsinə istilikötürmə deyilir.
Fərz edək ki, isti axının temperaturu T, soyuq axının temperaturu isə t-dir. Divarın isti axın tərəfində temperaturu td1 – ə və soyuqaxın tərəfindən td2 – ə bərabərbir. Bu halda istilik istilikvermə ilə əvvəlcə divarın isti axın tərəfindəki səthinə verilir. Həmin istilik sonra divardan istilikkeçirmə ilə divarın soyuq axın tərəfindəki, səthinə keçir. Soyuq axın tərəfdəki səthdən həmin istilik istilikvermə ilə soyuq axına ötürülür.
Şəkil 10.5. İstilikötürmənin sxemi
İsti axından divara verilən istilik miqdarı:
(10.19)
Divarın daxilindən keçən istilik miqdarı:
(10.20)
Divardan soyuq axına verilən istilik miqdarı:
(10.21)
və isti və soyuq axınların istilikvermə əmsallarıdır.
Qərarlaşmış istilikötürmə rejimlərində
(10.22)
olur. Yuxarıdakı tənliklərdə temperaturlar fərqini təyin edək
(10.23)
Tənlikləri tərəf-tərəfə toplasaq,
(10.24)
Buradan (10.25)
(10.26)
(10.27)
Burada, - ümumi termiki müqavimət.
-ümumi istilikötürmə əmsalıdır.
onda
- isti axının sərhəd təbəqəsinin termiki müqaviməti;
- divarın termiki müqaviməti;
- soyuq axının sərhəd təbəqəsinin termiki müqavimətidir.
Əgər divar bir neçə təbəqədən ibarətdirsə (aparatlar işləyərkən boruların səthində bir qayda olaraq çöküntü təbəqələri yaranır), onda divarın ümumi termiki müqaviməti ayrı-ayrı təbəqələrin müqavimətləri cəminə bərabər olur.
(10.28)
(10.29)
Əgər divarın termiki müqaviməti çox kiçikdirsə, onu hesablamada nəzərə almamaq olar.
(10.30)
Əgər olarsa, olur. -nı nəzərə alsaq:
(10.31)
İsti axınla soyuq axının temperaturu aparatın uzunluğu boyu dəyişdiyindən hesablamalarda əvəzinə götürülür: istilikötürmənin əsas tənliyidir.
Bu tənlikdən istilikdəyişdirici aparatların səthinin hesablanmasında istifadə olunur.
(10.32)
Q – aparatın istilik yükü.
İstilik yükü istilik balansı tənliyindən tapılır.
|
