|
Davriy taqchillik va ortiqchalik soliq va budjet funksiyalari
|
| bet | 3/5 | | Sana | 14.03.2024 | | Hajmi | 5.57 Mb. | | #172068 |
Bog'liq dinora (2) Falsafa Maftuna, 1-maktab yutuqlar, Radjabova Z.B. kuzgi dars jadval, Макола-такризга111111, Заповедники России, KSEROKOPIYA, 4-amaliy ish, Germaniyada yashil iqtisodiyotni rivojlantirish hususiyatlari, EKOLOGIYA FANI BO\'YICHA AMALIY MASHG\'ULOTLARGA TAYYORGARLIK KO\'RISH VA BAJARISH, MUSTAQIL ISH YUZI (5), Kompressor qurilmalarini avtomat boshqarish, SANOAT TARMOQLARI KORXONALARINING ISH HAQQI, Soatmurodov Zafarjon Baxtiyor o’g’li, SIMULINK MUHITIDA MODELLARNI MUSTAQIL TUZISH VA ELEKTRON HISOBLASH MASHINASIDA SOZLASH VA ISHLATISH., CHIZIQLI ALGEBRYA VA ANALITIK GEOMETRIYA ELEMENTLARIDavriy taqchillik va ortiqchalik soliq va budjet funksiyalari
grafiklarining «tikligiga» bog‘liq. Soliq funksiyasi T ning egilish burchagi chegaraviy soliq stavkasi t ning miqdoriga bog‘liq. t qancha yuqori bo‘lsa T chizig‘i shuncha tik bo‘ladi. Davlat budjetidan beriladigan transfertlar hajmi o‘zgarishining daromadlar o‘zgarishiga bog‘liqligini xarakterlovchi γ
koeffitsent qancha kichik bo‘lsa, G chizig‘i ham shuncha tik bo‘ladi. Demak daromad oshgani sari budjetga soliq to‘lovlari oshaveradi, budjetdan transfert to‘lovlari esa kamayadi.
Davlat xarajatlari daromadga bog‘liq bo‘lmagan o‘zgarmas miqdor bo‘lganda t qanchalik katta bo‘lsa T chizig‘i shuncha tik va iqttisodiyotning o‘rnatilgan barqarorligi darajasi ham shunchalik yuqori bo‘ladi. Ammo iqtisodiy o‘sishning ta’minlash vazifasi T va G chiziqlarini yotiqroq bo‘lishini taqozo etadi. O‘rnatilgan barqarorlashtirgichlar muvozanatli YaIM hajmini , uning potensial hajmi darajasi atrofida tebranishi sababini to‘liq tugatmaydi va ishlab chiqarishning har qanday darajasida mavjud bo‘lishi mumkin.
To‘liq bandlikni ta’minlagan diskret fiskal siyosat yuritilishi natijasida davlat budjetining tarkibiy taqchilligi (ortiqchaligi), ya’ni to‘liq bandlik sharoitida budjet xarajatlari (daromadlari) va daromadlari (xarajatlari) o‘rtasidagi farq yuzaga keladi. Davriy taqchillik ko‘pincha davlat budjetining haqiqiy taqchilligi va tarkibiy taqchillik farqi sifatida baholanadi. Davlat byudjdeti kamomadini moliyalashtirish usullari:
- Pul-kredit emissiyasi;
- Davlat zayomlarini chiqarish;
- Davlat budjetiga soliq tushumlarini ko‘paytirish. 4.Xususiylashtirishdan tushgan mablag‘lar hisobiga moliyalashtirish. Davlat budjeti kamomadi pul chiqarish orqali qoplanganda muomalada pul massasini ko‘paytirish inflatsiyaga olib keladi. Inflatsiya darajasi oshganda Oliver-Tanzi samarasi paydo bo‘ladi. Ya’ni, soliq to‘lovchilar tomonidan davlatga to‘laydigan soliqlar to‘lovini atayin kechiktirish hollari yuzaga keladi. Bu esa davlat budjeti
kamomadi oshishiga olib keladi. Budjet taqchilligi tufayli davlat xususiy ishlab chiqaruvchilardan tovarlar va xizmatlar sotib olsa-yu, lekin ular to‘lovlarni kechiktirsa, xususiy ishlab chiqaruvchilar o‘z mahsulotlari narxlarini oldindan oshirib qo‘yishadi. Bu esa inflatsiyaning oshishiga olib keladi.
Agar davlat budjeti taqchilligi davlat zayomlarini chiqarish orqali moliyalashtirilsa, ular sotilishi natijasida pulga talab oshadi. Bu esa o‘z navbatida foiz stavkasini ko‘tarilishiga olib kelishi mumkin. Oqibatda investitsiya
|
| |
