|
Dizaynda kompyuter texnologiyalari
|
| bet | 13/17 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 1,38 Mb. | | #243468 |
Bog'liq Shohdiyor kurs ishiVektor formatlar.
Grafikaning vektor ko‘rinishi haqida tushunchaga ega bo‘lish uchun oddiy misol ko‘rib o'tamiz. Faraz qilamizki, rasmda yoy bo‘lsin. Rastr formatda yoy va fonning har bir nuqtalarining koordinatalari va ranglari saqlanadi. Lekin, yoy formasini yozish uchun atigi 4 ta geometrik parametrlar kerak: radius, markaz va yoyning boshlang‘ich va oxirgi nuqtalarining koordinatalari, ya'ni bizga yoyning 4 ta nuqtasi kerak, 100 tasi emas
Vektorli grafikada tasvir elementlari xuddi parametrlar to‘plami bilan geometrik obyektlar ko‘riladi. Biz hech qanday ma’lumotlami yo‘qotmasdan katta natija oiamiz. Rasm manipulyasiyasi ham soddalashadi: masalan, yoy radiusini o‘zgartirish orqali tasvir masshtabini ancha oson olish mumkin. Egri chiziqlarni matematik ifodalash uchun odatda inurakkab egri chiziq konturlari yordamida ko'rsatish mumkin bo‘lgan Beze egri chizig‘i qo'llaniladi. Vektor grafikdagi shakllaming rangli parametrlari zalivkaning murakkab turlarini ham oson va juda aniq tasvirlash imkonini beruvchi formulalar yordamida ham beriladi.
Vektor tasviming kamchiligi shundan iboratki, xuddi rastrli rasmdagidek ular originalni haqiqiy qilib ko‘rsata oimaydi. Shuning uchun vektor grafika rasmning elementlariga aniqlikni talab qilganda, rastrlida esa agar fotosuratning tabiiyligi kerak bo'lgan hoiiarda ishlatiiadi. Turli ilovalar o‘ziga xos standartlari bilan o‘zaro almashuvchi keng qo‘llaniladigan vektor format deb EPSni hisoblash mumkin, lekin, amaliyotda ko‘pincha vektor grafikni saqlash uchun keng tarqalgan grafik muharrirlaming sharhi, ya’ni Corel DRAW yoki Adobe Illustrator vektor muharrirlarining ishchi formatlari CDR yoki AI ishlatish qulay bo£ladi. Odatda tipografiya ular bilan ishlashni xohlaydi, muharrirning va uning versiyasini aniq tanlovi esa dizaynerlik guruhi boshqaruvimng shaxsiy xohishiga bog‘liq. Vektor grafika, albatta, kompyuter animatsiyasida qat’iy tatbiqini topdi. Oddiy film yaratish uchun masshtab o‘zgarishini va shakl harakatlanish trayektoriyasini hisoblash kerak, keyin esa kadrlaming soni aniqlanadi. Bizga filmning hamma kadrlarini saqlashga va aloqa tarmoqlari orqali tarqatishga to‘g‘ri kelmaydi. Birinchi kadmi, traektoriya formulasini, so‘nggi kadrning masshtab koeffitsiyentini va kadmi ko‘rsatish tezligini yuborish yetarli. Bu fayl hajmida va tarmoq bo‘ylab yuklanish tezligida yutuq beradi. Hozir kompyuterlar yetarli darajada tez ishlovchi va protsessorlaming hisoblovchi quw ati aloqa kanalining uzatish qobiliyatining imkoniyatini ma’lum darajada quvib o‘tadi, Internet foydalanuvchilarning web-sahifa bezashga talabi borgan sari o‘smoqda. Endi ularga oddiy saytlar qiziq emas, ular tez yukianuvchi jonli dinamik grafikalarni ko‘rishni xohlashadi. Bu yerda dizaynerga websahifalarga multfilmlarni joylashtirishga imkon beruvchi maxsus Flash texnologiyasidan foydalanishga ehtiyoj tug'iladi.
Dizaynerdan faqatgina Adobe Flash dasturidan to‘g‘ri foydalanish talab qilinadi.
Vektorda animatsiya grafikasi SWF formatida saqlanadi (bu format vektor film namoyishi uchun brauzerlar tomonidan ishlatiiadi).
Keng tarqalgan grafik muharrirlarining sharhi. Grafika bilan ishlovchi dasturlaming turli-tumanligini ko‘rganda yosh dizayner o'zini yo‘qotib qo‘yishi mumkin. Kerakli masalalami yechish uchun ideal mos keluvchi, hamda maksimal qulay va sizga foydali ishni ta’minlovchi dastur qanday qilib tanlanadi? Biz bilamizki, dastumi to:g‘ri tanlash dizayneming oldida turgan masala atrofida aniqlanadi: chop etish uchun tasvir tayyorlash kerakmi yoki biz shriftlami chizamizmi, yoki web-,sahifa yaratmoqchimizmi yoki hammasini birgalikda qilmoqchimizmi, qolgani endi o‘zimizning xohishimiz bo‘yicha bo'ladi.
Microsoft Paint. Minimum imkoniyatga ega sodda grafik muharrir bo‘lib, Windows operatsion tizimi bilan o‘matiladi, jiddiy masalalarni yechishda qo‘llanilmasa ham har holda eslab o‘tishimizga loyiqdir. Unda web-sahifa uchun rasm tayyorlanadi va GIF ga o ‘tkazilganda ajoyib rasm hosil bo'ladi. Shuning uchun sodda grafik muharrirlardan o‘z o‘rnida foydalanish kerak.
Microsoft Photo Editor - bu muharrir asosan fotografiyalar bilan ishlash uchun moijallangan. Ko‘pincha Microsoft Office paketi bilan joylashtiriladi, shuning uchun ham keng tarqalgan.
Microsoft Image Composer - Microsoft firmasining grafikani qayta ishlovchi bir muncha rivojlangan dasturlaridan biri. Ishlab chiqaruvchilar fikriga ko‘ra Internet uchun grafika tayyorlashda Adobe Photoshop muharririga raqobatdosh deb hisoblanadi. Microsoft mahsulotining asosiy xususiyati shundaki, uning interfeysi sodda va qulay. Bu muharrir diskda kam joy egallaydi va juda tez o‘rnatiladi. Lekin, poligrafiyada foydalanadigan tasvirlar uchun asqotmaydi. Microsoft G if Animator animatsiya grafika muharriri va web-sahifa yaratish uchun mo‘lja!langan dastur Microsoft Front Page bilan birgalikda qo‘yiladi. Bu dasturlaming o ‘ziga xos jihati, agar oldin web-saytning sahifalarida soatlab o‘tirilgan bo‘lsa, hozir esa ular sanoqli daqiqalarda qilinadi.
Adobe Photoshop - eng mashhur va rastr grafikada eng zamonaviy professional muharrirdir. Uning sohasi - bu skaner qilingan fotosuratlarning tayyor tasvirlarini qayta ishlashdir. So‘nggi versiyalarida Web-grafika bilan ishlovchi komponentlar qo‘shilgan. LI Adobe firmasining boshqa dasturlari bilan birgalikda eng talabchan so‘rovlami qoniqtira oladigan dizaynerlik dasturlarining integrallasngan paketini tashkil qila oladi.
Macromedia, Adobe Flash - vektor animatsion grafikaning muharriri. Internetga joylashtiriladigan kichik oicham li animatsion filmlami tayyorlash imkonini beradi.
CorelDRAW - professional grafik muharrirlari ichida e’tirof etilgan yetakchidir. Agar siz vektor muharrirlari bilan jiddiy shug‘ullanmoqchi boisangiz CorelDRAWni tanlashni tavsiya etamiz. Mutaxassislik mavqeingizni ko‘taradi. Muharrir rastr va vektor grafikani yaratish va qayta ishlash, Web-dizayn, verstka, rangni taqsimlash, yangi shriftlami ishlab chiqish, shtrix-kodlami kiritish masalalarini a Mo darajada bajaradi. Poligrafiya uchun eng yaxshi dastur hisoblanadi. Qo'shimcha dasturlar, u bilan birga tarqatiladigan, animatsion vektor grafikasi bilan ishlashni ta’minlaydi. Bu muharrir ko'p sahifali hujjatlami qoilab quvvatlaydi. Ammo, yuqori quvvatiilik natijasi kompyuterning resurslariga talabchanlik hisoblanadi.
Shunday qilib, hozirgi vaqtda eng yaxshi grafik muharrirlar tarkibiga quyidagilarni kiritish mumkin
• Vektor grafikaning muharriri - CorelDRAW.
• Animatsion vektor grafikaning muharriri - Macromedia, Adobe Flash.
• Web-sahifa muharriri - Microsoft FrontPage.
• Rastr grafika muharriri - Adobe Photoshop.
Yuqorida sanab o‘tilganlaming har biri kompyuter grafikasining biror bir sohasida yetakchi o‘rinlami egallaydi. Lekin, bu firmaiaming har biri raqobatchilar bilan kurashish quroli sifatida grafik muharrirlami ham chiqardi. Bu yerda tarafdorlar qandaydir mahsulotning oidingilaridan ham foydalanish lari hisobga olingan. Barcha firmalar rastr, vektor, animatsion grafika dizaynerlik muharrirlarining va web-sahifalami ishlab chiquvchi vositalarining to iiq jamlanmasini taklif qilishi mumkin. Microsoft interfeysning qulaylik darajasi bo‘yicha yetakchi hisoblanadi. Shuni isbonch bilan aytish mumkinki, web-sayt yaratish uchun FrontPage dasturi eng yaxshi vosita boiadi. Uning soddaligi, qulayligi, kirishimliligi, ofis ilovalari bilan mosiashuvchanligi shu bilan qatiylashmoqdaki, ayni vaqtda Microsoft Internet Explorer eng keng tarqalgan brauzer mavqeini egallab bormoqda.
CorelDRAW muharririning interfeysi barcha uchun sodda va tushunarli bo‘lib, ingliz tilida yo‘l yo‘riqlar va to iiq ma’lumot tizimi berib o‘tilgan. CorelDRAW muharririnmg murakkabligi uning imkoniyatlari ko‘pligidandir.
Adobe mahsuloti tushunarli yo‘l yo‘riqlarning deyarli yo‘q!igi va to‘liq bo'lmagan ma’lumotnomasi bilan ajralib turadi, lokal versiyasi esa, afsuski, odatda kechikib paydo bo'ladi. Bundan tashqari, Intemetda ruslashtirish uchun dasturlar to'plamini topasiz, ularning yaratuvchilarini qonuniy harakatlarini chetga sursak ham, sifatini yaxshiligi qoldiriladi. Bu firmaning mahsulotlarida, masalan CorelDRAW foydalanuvchilariga mumkin bo‘lgan ba’zi bir zo‘r effektlar yo‘q, lekin, hisoblovchi resurslar kichik hajmni talab qiladi. Shuni ta’kidlash kerakki, Page Maker mashhur tizim verstkasi xuddi shu firmada ishlab chiqariladi.
Adobe firmasi oddiy deb nomlash mumkin boMgan muharrirlami ishlab chiqaradi, ingliz tilida yo‘l-yo‘riqlar va tushunarli m a’lumotnoma berib o‘tilgan. Adobe Flash animatsion grafikasi muharriri raqobatchilaridan kuchliroqdir. Uning murakkabligi imkoniyatlari ko'pligidan kelib chiqqan.
|
| |
