|
Atmosfera ifloslanishi natijasida kelib chiqadigan kasalliklar
|
bet | 58/119 | Sana | 07.02.2024 | Hajmi | 0,61 Mb. | | #152531 |
Bog'liq Ekologiya 11. Rom уоrм ато. Л tos II кenт z 1 L-fayllar.orgAtmosfera ifloslanishi natijasida kelib chiqadigan kasalliklar
Yirik sanoat shaharlarining havo basseyni sifatini kuzatuvchi xiz mat muassasasi ma'lumotlariga qaraganda, atmosferadagi zaharli moddalar orasida ko'lami jihatidan uglyerod oksidi Ьirinchi o'rinda turadi. Shuning uchun апа shu gazning ta'siri to'g'risida mufassalroq to'xtalib o'tamiz.
Uglevod oksidi har qanday yonilg'ining shu jumladan. avto transport divigatellarida ishlatiladigan yonilg'ining yonish jarayonida hosil bo'ladi. Na o'ziga xos hidi, па rangi Ьo'lmaydigan bu gaz qondagi gemogloblnga kisloroddan ko'ra, ko'proq o'xshashligi Ьilan xavtlidir. U
апа shu xossasidan «foydalanib» gemogloblnni o'rab olib karbo oksigemogloblnni hosil qiladi. Natijada kishi organizmida kislorod yetishmasligi yuz byeradi 5-jadvalda karbooksigemogloblnning qonda to'planishi Ьilan uning zaharli ta'siri o'rtasidagi o'zaro aloqa ko'rsatilgan.
Oltingugurtli yoqilg'i yondirilganda uglyerod oksidi Ьilan ayni Ьir vaqtda oltingugurtli gaz ham hosil bo'ladi.
Havoda reaksiyaga krishi natijasida oltingugurt gazini Ьir qismi sulfat angidridga aylanadi. Bu gaz o'z navbatida atmosfera yog'inlari
yoki suv bug'lariga qo'shilib karbonat kislotani hosil qiladi.
130
Uglyerod oksidining havoda to'planishi (mg/m3 hisoblda)
|
Karbooksigemogl obln niqonda to'planishi (% hisoblda)
|
Zaharli ta'siri
|
40 gacha bo'lganda
|
5 gacha bo'lganda
|
Uzoq muddatli murankali ta'sir etishida bosh miya po'stlog'ining faoliyati hamda kayfiyat buziladi.
|
50-80
bo'lganda
|
10 gacha bo'lganda
|
Komdensatorlarnin surunkali ta'sirida yeritrotsitlar soni ortadi, gemoglobln ko'payadi, modda almashinuvi buziladi.
|
100-200
bo'lganda
|
10-20 gacha bo'lganda
|
Bir necha soatdan so'ng bosh og'riydi, keskin harakat qilganda nafas bo'g'iladi.
|
200-500
bo'lganda
|
30 gacha bo'lganda
|
Bir necha soatdan keyin bosl1 og'rig'i va bosh aylanishi, umumiy zaitlanish, ko'ngil aynish, qusish ro'y byeradi.
|
500-1200
bo'lganda
|
40-50 gacha bo'lganda
|
15-20 minutdan so'ng keskin nafas qisish, gandiraklash, es og'ish, xushdan ketish boshlanadi.
|
1200-1000
bo'lganda
|
70 gacha bo'lganda
|
Bir necha minutdan so'ng xushdan ketish, tomir tortishish va nihoyat ro'y byeradi.
|
1.1-1аdva1
Oltingugurtli gaz havodan og'ir bo'lishi sabaЫi havo basseynining yerga yaqin qatlamini ifloslantiradi. Bu gaz o'zining zaharli xossalaridan tashqari, boshqa zaharli moddalar Ьilan o'zaro aralashib ta'sir qilishi Ьilan ham yanada xavflidir. Bunda zaharli moddalaming yakka o'ziga qaraganda ancha xavfli bo'lgan yangi gruppalari vujudga keladi. Bunday gruppalar jumlasiga: 1) oltingugurtli gaz va fenol; 2) oltingugurtli gaz azot oksidlari; 3) oltingugurtli gaz va vodorod sulfid va boshqa gruppalar kiradi. ·
131
|
| |