|
Elektronika va avtomatika
|
| bet | 5/10 | | Sana | 16.11.2023 | | Hajmi | 1,1 Mb. | | #99615 |
Bog'liq МЕТОДИЧКА НОРМУРОДОВFoydalanilgan kompanentlar va uskunalar:
Raqamli sxemalar uchun taminot manbalari 5 (VCC);
Ikki kirishli uzib ulagich (SPDT Switch);
Mantiqiy sinagich (Digital Probe);
Yer (Ground);
Bi qutubiy tranzistorlar (BJT NPN);
Rezistorlar (Resistor);
Diod (Diode);
Multimetr (Multimeter);
Ostilogrammalar (Oscilloscope).
Rasm 12. Ochiq kollektrli 3VA-YOQ tayanch elementning modelini kichik sxemasi.
Rasm 9 ga mos ravshda yeg’ilgan erkin kollektrli 3VA-YOQ tayanch elementini sxemasini modeli, shundan kegin o’zgartiradigan kichik sxema rasm12 da tasvirlangan. Kichik tizimni hosil qilish jarayoni quyidagich amalga oshiriladi: sxema yeg’iladi sxemani barcha kompanentlari ajratiladi va ular kichik sxemaga kiritilishi kerak, nusxa ko’chirish amali bajariladi maulomotlarni almashtirish buferida, buferdan maxsus amal bajariladi – Edit – Paste – Special – Paste as subcircuit – Subcircuit name yaratilgan kichik sxemani nomini kiriting. Bunda sxemani ishchi varog’g’ida yaratilgan kichik tizimni blok joylashtiriladi. To’g’ri burchakli uchlari bo’lgan elementlar ko’rinishida, loyxani daraxtda chapdan (Design Toolbox darchasi) yaratilgan kichik sxemani tarmog’i paydo bo’ladi Va tegichlicha darchani pasida kichik sxemani ishchi varrog’i paydo bo’ladi. Kichik tizimning ishchi varrog’iga kontakt maydonchalarini hossalariniberish kerak bo’ladi. U shunday qilinadiki ularni belgilari kichik sxemani kirish va chiqishlariga mos kelishi va kichik sxema uchlarini qulay ulash imkoniyatini berishlari kerak.
6. Ushta holatga ega bo’lgan VA-YOQ TTM mantiqiy elementlarini bir nechtasini parallel ulash uchun ekvivalent sxemani yeg’ing (ruxsat beradigan signali va erkin kollektri bilan) va uni ishga yarog’liligini tekshiring.
Ochiq kollektrli 3VA – YOQ tayanch elementlarini mantiqiy sxemalarini katta sonini parallel ulashidagi tatqiqotlar uchun sxemalarni modeli, “YOKI o’rnatish” funksiyasini ado etishda foydalaniladigan, va u rasm 9 va va rasm13 tasvirlanganga mos yeg’ilgan.
Rasm13. Ochiq kollektorga ega bo’lgan 3VA – YOQ tayanch elementlarida yeg’ilgan ikkita mantiqiy sxemani parallel ulanishini tatqiq qilish uchun sxemalar modeli.
Ushbu vaqtda birinchi 3VA – YOQ tayanch elementni erkin kollektriga hech narsa uzatilmasa shunda uning chiqishi katta qarshilikga ega bo’ladi, ikkinchi shunga o’xshash tayanch elementni ishiga tasir qilmaydi. Shunday qilib ikkinchi tayanch elementini kirishlarida mantiqiy darajani o’zgarishida chiqishida yani umumiy shinada mantiqiy darajalarni ikkinchi tayanch elementni chiqishida o’zgarishi kuzatiladi (rasm14). VA – YOQ tayanch elementni yuqorida sanab o’tilgan barcha hossalari YOKI – YOQ tayanch elementiga tarqaladi (rasm15), uning asosida murakkab invertorli va TTMSH mantiqini oshadigan tez ishlashi uchun uning asosida sxema ado etiladi, shuningdek ushta holatga ega bo’lgan sxemada ham.
Undan tashqari invertorlovchi tranzistorlarda yeg’ilgan fazani kengaytiruvchi kaskad asosida, ularning bazasiga kirish tranzistorlari ulangan, ikki pog’onali N VA-2YOKI-YOQ ikki pog’onali mantiqiy tayanch elementlarida ado etiladi, bu yerda N mantiqiy elementni kirishlarini soni kirishdagi tranzistorlarni ko’p emitterli qilinishida.
Rasm 14. 3VA – YOQ erkin kollektrli tayanch elementlarini ularni parallel ulanishida chiqishlaridagi kuchlanishlarni osstillogrammalari yani umumiy shinada.
Rasm15. TTM 2YOKI-YOQ tayanch elementi
TTM mantiqli tayanch elementlarini turli hillarini nisbiy xaraktiristikalari jadval 3 da keltirilgan.
Uzib- ulanuvchi (ampletuda xaraktiristikasi) bazaviy tayanch elementini TME rasm16 da keltirilgan. U1vx kuchlanishi yopiq TME ni halaqitga chidamliligini aniqlaydi agar halaqit darajasi shovqinlar yoki boshqalariniki bu kuchlanishdan oshmasa shunda mantiqiy 0 holatidan sxemani chiqishiga uzib ulanish paydo bo’lmaydi U0vx kuchlanish ochiq kalitni halaqitga chidamliligini taminlaydi. Agar kirishdagi kuchlanish halaqitlar tasir qilganidan anashu kuchlanishdan past bo’lmasa shunda TME o’tishda yopiq holat yuz bermaydi.
Jadval 3.
|
| |
