|
O’zgaruvchan tok zanjirida aktiv va sig’im qarshilikBog'liq ELEKTROTEHNIKA VA ELEKTRONIKA oquv qollanmaO’zgaruvchan tok zanjirida aktiv va sig’im qarshilik.
R
aktiv qarshilik va
C
sig’im kondensatorga
ega bo’lgan o’zgaruvchan tok zanjirini o’rganamiz. Tokning boshlang’ich fazasini nolga teng dtb qabul qilib,
tok vektorini gorizantal yo’nalishda ifodalaimiz(2.10-rasm).
2.10-rasm. O’zgaruvchan tok zanjirida aktiv va sig’im qarshilik.
U
kuchlanishda
R
aktiv qarshilikdan
I
toki oqib o’tadi. Bunda
U
a
- kuchlanishning fazasi
I
- tok
fazasiga mos keladi.
X
c
sig’im qarshiligiga ega bo’lgan kondensator zanjirida
I
tok hosil bo’lishi uchun yana
U
c
=
I
X
c
kuchlanish talab etiladi.
U
c
- kuchlanish sig’im qarshilikda kuchlanish pasayishi deb ataladi(2.10-rasm, a).
Kondensator zanjirida kuchlanish
U
c
faza jixatidan
I
tokdan 90
0
ortda qoladi. Zanjir qisqichlaridagi
U
- kuchlanish
U
a
va
U
c
vektorlarning geometrik yig’indisiga teng bo’lishi kerak. Bu vektorlarni geometrik
usulda qo’shib kuchlanishning effektiv qiymatini aniqlovchi
U
vektorni hosil qilamiz (2.10-rasm, b).
U
vektor faza jixatidan
I
tok vektori bilan mos tushmaydi.
I
vektori
U
vektoridan biror φ
burchakka oldinda keladi.
U
vektori kuchlanishlar uchburchagi deb ataluvchi to’gri burchakli
uchburchakning gipotenuzasi hisoblanadi. Uchburchakning bir tomon kateti
U
a
=IR
ga teng, ikkinchi katet
esa
|
| |
