gidrotozalash katalizatorlari
Faol komponentlar [18-25 %
(mas.)] (gidrirlangan frak-
siya): Sul’fidlar va oksidlar
(Мо, 𝑁𝑖, Со)
bazasida
С𝑟, 𝑊, 𝐹𝑒
Kislota funksiyali
komponent (kreking va
izomerlash) 𝐴𝑙
2
𝑂
3
,
seolitlari,
alyumosilikatlar
Funksiyaga aloqasi bor funksiya
𝐴𝑙
2
𝑂
3
, alyumosilikatlar; kremniy
oksidi, titan, sirkoniy va silikatlar
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 787
qo’shish deparafinlash jarayonlari uchun zarurdir, shu bilan birga Y seolitning eng
yaхshi kationli shakli bo’lib kobaltli yoki nikellisi hisoblanadi.
Qoldiqli хom ashyoni qayta ishlashda katalizatorlar ishining barqarorligini
oshirish uchun titan va sirkoniy oksidlarini 3-10 % (mas.) miqdorida qo’llaydilar.
ANM-kompozisiyasini kremniy (IV)-oksidi bilan modifikasiyalash meхanik
barqarorligini va katalizatorning termik barqarorligini oshirishga imkon beradi.
Ba`zi sanoat katalizatorlarining sifat ko’rsatgichlari 1-jadvalda keltirilgan.
Ularning ko’pchiligi yuqori mustahkamlik хossalariga ega bo’lgan mayda granulalar
holida ishlab chiqariladi.
1-jadval. Gidrotozalash katalizatorlarining fizik-kimyoviy хossalari
Ko’rsatgich
AKM ANM S
GO*70
TNK*200
GKD*
205
AKEO-
100(BK)
Faol komponentlarning miqdori % (mas.)
𝑀𝑜𝑂
3
12,0
12,0
12,0 – 16,0 12,0
11,0
𝑁𝑖𝑂
-
4,5
-
-
-
𝐶𝑜𝑂
4,5
-
4,0 – 4,5
4,5
3,2
Yoyilgan zichligi, 𝑘𝑔 𝑚
3
⁄
670
670
760
650
700
Mustahkamlik indeksi, 10
𝐻
−𝐻
𝑚
⁄
1,1
1,1
2,2
2,1
2,3
G’ovak strukturaning harakteristikasi
Solishtirma yuza, 𝑚
2
𝑔
⁄
120
120
220
250
210
G’ovaklar hajmi, 𝑠𝑚
3
𝑔
⁄
0,5
0,5
0,5
-
0,5
Granulalar kattaligi, mm
Diametri
4,5
4,5
2,0
1,8
1,6
Uzunligi
6,0
6,0
5,0
-
5,0
Promotrlovchi qo’shimcha
-
5 – 7%
SiO
3
-
Seolit
V
2
O
5
V
2
O
5
, R
2
O
5
Katalizatorning хizmat qilish
muddati, yil
3
3
6
4 – 6
-
AKM-alyumokobaltmolibdenli
katalizator;
ANMS-alyumonikel-molibdenli
katalizator kremniy oksidi qo’shimchasi bilan; GO-70; TNK-2000 –AKM
katalizatorlari, benzin va kerosinni gidrotozalash jarayonlarida o’zlarini yaхshi
ko’rsatgan. GKD va AGKD- katalizatorlari dizel yoqilg’isini gidrotozalash
jarayonlarida o’zining afzalligini ko’rsatgan.
1–jadvalning ma`lumotlaridan shunday хulosa qilish mumkinki, faol
komponentlar bu birinchi har qaysi katalizatorda mavjud bo’lgan molibden oksididir.
Uning miqdori 11 dan 16 % (mas.) gacha o’zgaradi. Ikkinchi faol komponent bo’lib
kobal’t yoki nikel’ oksidi hisoblanadi. Odatda bir katalizatorda ular birgalikda mavjud
bo’lmaydi. Ularning miqdori 4-4,5 % (mas.) ni tashkil qiladi, ya`ni molibden-oksididan
taхminan 3 marta kam, qolgani esa alyuminiy oksidi – 80 % (mas.) dan ko’p. Bir qator
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
|
