|
Sifat va miqdoriy lyuminessent analiz
|
| bet | 16/31 | | Sana | 02.02.2024 | | Hajmi | 0,88 Mb. | | #150426 |
Bog'liq Optik Analiz Usullari qullanmaSifat va miqdoriy lyuminessent analiz
Ayrim anorganiq [(samariy, yevropiy, gadoliniy, terbiy, disproziy, talliy (I), qalay (II), surma (III), qo'rg'oshin (II), vismut (III), indiy (III)] va organiq (vazelin moyi, parafin, kanifol, tozalangan asfalt va boshqa) moddalar shu'lalanish xossasiga ega. Bunday moddalarni o'z lyuminessensiyasi asosida topish mumkin. Shu'lalanmaydigan moddalarni turli xil reaksiyalar yordamida shu'lalanadigan birikmalarga aylantirib aniqlaydilar. Sifatiy lyuminessent analiz uchun lyuminessensiyaning so'nishidan foydalanish ham mumkin. Masalan, aniqlanadigan modda biror moddaning lyuminessensiyasini so'ndirsa, bu sifat ko'rsatkichi sifatida ishlatilishi mumkin. Shu'lalanmaydigan moddalarni shu'lalantirish uchun ularga aktivatorlar (kristallofosforlar) qo'shiladi. Kristallofosforlar shu'lasining intensivligi bo'yicha kirishmalarni topish mumkin. Ba'zan moddalarni topish uchun ularning shu'lasini vizual kuzatish yetarli. Agar arala.shmalar tekshirilayotgan bo'lsa, shu'la yorug'lik filtridan o'tkaziladi. Miqdoriy lyuminessent analizda Il=Kc bog'lanishdan foydalaniladi. Tekshiriladigan moddani shu'lalanuvchi moddaga aylantirganda, uning to'lig'icha shu shaklga o'tkazilishiga e'tibor berilishi kerak. Lyuminessensiyaning intensivligini vizual yoki fluorimetrlar yordamida o'lchash mumkin.
Xemilyuminessensiya
Kimyoviy reaksiya energiyasi natijasida molekula va atomlarning shu'lalanish hodisasi xemilyuminessensiya deyiladi. Ko'pgina ekzotermik reaksiyalarda issiqlik energiyasi bilan bir qatorda yorug'lik energiyasi ham ajraladi. Bu hodisa xemilyuminessent aniqlashlarning negiziga qo'yiigan, Ajraladigan energiya 170 kJ mol dan ziyod boiganda xemilyuminessensiya kuzatiladi. Xemilyuminessent reaksiyani sxematik tarzda quyidagicha tifodalash mumkin:
A+BC*+D
C*C + hν
Ushbu reaksiya bilan bir vaqtda nurlanishsiz
|
| |
