|
F. K. Chizmachilikda qo`llaniladigan termin va tushunchalarni bilish hamda qo`llay olish kompetensiyasi
|
| bet | 15/33 | | Sana | 25.05.2022 | | Hajmi | 1.72 Mb. | | #21870 |
Bog'liq F. K. Chizmachilikda qo`llaniladigan termin va tushunchalarni bi 14tema, 7-ma’ruza mavzu Avtomatik rostlashning nazariy va texnik elemen-fayllar.org, Sigimlar, 1-10 gachaKo‘pyoqliklar. Birxil yoki turli ko‘rinishdag ko‘pburchakliklardan tuzilgan geometric jism ko‘pyoqlik deyiladi. Ulardan faqat kub, parallelepiped, prizma, piramidalar o‘rganiladi.Ko‘pyoqliklardan piramida (tetraedr) va uning elementlari 18.2-chizmada ko‘rsatilgan. S, А, В, C—uchlari, ABC— asos, SAB, SAC, SBC— yoqlari, AS, BS, CS, AB, AC, BC— qirralari hisoblanadi.Demak, yoqlarining o‘zaro kesishayotgan chiziqlari — qirralar, qirralar- ning o‘zaro kesishayotgan nuqtalari uchlar, qirralari orqali chegara- lanayotgan tekis shakllar yoqlar deyiladi.Kub. Kub kopyoqlik turkumiga kiradi va u oltita bir xil kattalikdagi kvadratlardan tashkil topadi. 18.3-chizma, a da kubni H, V, W tekisliklariga proyeksiyalash korsatilgan. Uning uchala (balandligi, kengligi va uzunligi) olchamlari (a) bir xil. Shuning uchun uning chizmasida ozaro teng bolgan uchta kvadrat orqali tasvirlanyapti (18.3-chizma, b).Kub on ikkita qirradan tashkil topadi va har tortta ozaro parallel qirralari H, V, W ga perpendikular bolgani uchun nuqta korinishida, qolganlari parallel vaziyatda bolganligi uchun ozining haqiqiy kattaligida proyeksiyalanadi.
Parallelepiped. Parallelepiped kopyoqliklarning bir korinishi hisoblanib,proyeksiyalar tekisliklariga togri tortburchak shaklida proyeksiyalanadi (18.4-chizma). Lekin uning uchala olchamlari har xil: balandligi h, kengligi a, qalinligi b boladi.
Prizma. Kopyoqliklardan biri hisoblangan prizma turli korinishda boladi. Prizmaning muntazam oltiburchakligi texnik detallarda kop uchraydi. Masalan, bolt, gayka kabilar.Muntazam oltiburchakli prizma H tekisligiga muntazam oltiburchak, V tekisligiga ikki yon yogi bilan parallel joylashganligi uchun osha yoqlari haqiqiy kattaligida, qolganlari qisqarib proyeksiyalanadi (18.5-chizma). Bunday prizmani chizmada eng oldin ustdan korinishi, yani H dagi gorizontal proyeksiyasini chizishdan boshlash lozim. Shunda uning V va W dagi yoqlarini tasvirlashda xatolikka yol qoyilmaydi. Bunday prizma, asosan,ikkita D diametr, yani hamma qirralari uchlariga urinma aylana va balandligi h olchamga ega boladi.
Bu prizma simmetrik sirt bolgani uchun V da oldingi yoqlari orqasidagi yoqlarini tosib proyeksiyalanadi. W da ikkita yon yogi unga perpendikular bolgani uchun togri chiziq, oldingi ikkita yogi orqasidagi ikkita yogini tosib proyeksiyalanadi
IV Mustahkamlsh
-----Qanday geometric jism ko`pyoqlik deyiladi?
----Ko`pyoqliklarga qanday jismlar kiradi? Nima uchun ko`pyoqlik deyiladi?
V Dars yakuni
Darsda faol qatnashgan o`quvchilar baholanadi.
VI Uyga vazifa Chizma chizib kelish.
21-mavzu
|
| |
