Shaxsiy kompyuterlar operatsion tizimlari

Shaxsiy kompyuterlar operatsion tizimlari

• Shaxsiy kompyuterlar uchun yaratilgan operatsion tizimlar o’ntaligi:

1. Windows, 199 $ (Home), 289 $ (Pro), yadrosi: Windows

2. Ubuntu, tekin, yadrosi: Linux

3. macOS, Apple qurilmalari bilan tekin, yadrosi: XNU

4. Fedora, tekin, yadrosi: Linux

5. Solaris, tekin, yadrosi: Unix

6. Free BSD, tekin, yadrosi: Unix

7. Chrome OS, tekin, yadrosi: Linux

8. CentOS, tekin, yadrosi: Linux

9. Debian, tekin, yadrosi: Linux yoki Hurd.

10. Deepin, tekin, yadrosi: Linux

Virtual operatsion tizim

• Virtual mashina - bu maxsus dasturlar (VirtualBox, VMware, Hyper-V) yordamida sun'iy ravishda yaratilgan virtual kompyuterdir. Virtual kompyuter o'zining operativ xotirasi, qattiq diski va protsessoriga ega bo’ladi. U ornatilgan kompyuterning ba'zi resurslaridan (RAM, protsessor va qattiq disk) foydalanadigan ichki kompyuter hisoblanadi.
• Virtual operatsion tizim – bu virtual mashinaga o'rnatilgan OTdir. Siz virtual mashinaga kompyuteringizga o'rnatishingiz mumkin bo'lgan va virtualizatsiya uchun ishlatiladigan dasturiy ta'minot tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan har qanday OTni o'rnatishingiz mumkin. VirtualBox, VMware kabi vurtuallashtiruvchi dasturlar Windows, Linux, macOS, FreeBSD OTlarni o’rnatish imkonini beradi.

Virtual operatsion tizim

• Virtual OTni o’rnatishning 3 sababi:

1. shubhali fayllar va zararli dasturlardan himoyalanish;

2. Whonix Otni o’rnatish;

3. bir nechta OT bilan ishlashni o’rganish.

Whonix – virtual operatsion tizimi

• Whonix - bu anonim va xavfsizlik qaratilgan Linuxga asoslangan operatsion tizim. U foydalanuvchining IP manzilini/joylashuvini yashirish uchun mo'ljallangan va ma'lumotlar trafigini anonimlashtirish uchun Tor tarmog'idan foydalanadi.
• Bu shuni anglatadiki, kirish serveri va Tor tarmog'i operatorlari qaysi saytlarga tashrif buyurilayotganini yoki foydalanuvchining jismoniy joylashuvini osongina aniqlay olmaydi.

Адабиётлар

• Modern Operating Systems (4th Edition) 4th Edition – Andrew S. Tanenbaum, Herbert Bos – Pearson April 2014 – 1136 pages.
• Operating System Concepts, Binder Ready Version 9th Edition - Abraham Silberschatz, Peter B. Galvin, Greg Gagne – Wiley January 2013 – 919 pages.
• Einar Krogh. An Introduction Windows Operating System. 2-nd edition, 2017 – 137 pages.
• Linux with Operating System Concepts – Richard Fox – CRC Press 2015 – 688 pages.