|
O’rtacha dreyf tezligi: ( – erkin yugurish vaqti)
|
bet | 3/6 | Sana | 11.01.2024 | Hajmi | 1,49 Mb. | | #134697 |
Bog'liq QATTIQ JISM FIZIKASI MARUZA 3O’rtacha dreyf tezligi: ( – erkin yugurish vaqti) Elektron harakatchanligi uning tezligining maydon kuchlanganligiga nisbatiga teng. Konsentratsiyasi n ga teng bo’lgan kristallda tok zichligi: Qattiq jism elektr o’tkazuvchanligi va tok zichligi orasidagi bog’lanish: Qattiq jism elektr o’tkazuvchanligi va tok zichligi orasidagi bog’lanish: Bu 2 tenglikdan () Metall elektr o’tkazuvchanligining Fermi – Dirak kvant statistikasiga asoslangan metal electron o’tkazuvchanligini Zommerfel’d hisoblagan: Bu yerda – Fermi energiyasiga ega bo’lgan elektronning erkin yugurish yo’li o’rtacha uzunligi, – shunday elektronning tezligi. Zommerfel’d formulasida erkin elektronlarning o’rtacha issiqlik harakat tezligi T ga amalda bog’liq emas, chunki T o’zgarganda o’zgarmay qoladi. Kvant nazariyasida tok tashishda qatnashayotgan elektronni to’lqin xossasiga ega bo’lgan zarracha deb qaraydi. Zommerfel’d formulasida erkin elektronlarning o’rtacha issiqlik harakat tezligi T ga amalda bog’liq emas, chunki T o’zgarganda o’zgarmay qoladi. Kvant nazariyasida tok tashishda qatnashayotgan elektronni to’lqin xossasiga ega bo’lgan zarracha deb qaraydi. Elektronning de Broyl to’lqin uzunligi (p – impuls) Ma’lumki, yorug’lik dastasi xira bosgan muhit (tuman, muallaq zarrachalari mavjud suyuqlik, kolloyid eritmalari, …) dan o’tayotganida, uning bir qismi turli tomonlarga sochiladi. Natijada nur tarqalish yo’nalishidagi intensivlik kuchsizlanadi. Agar xira muhitga kirayotgan yorug’lik intensivligi bo’lsa, chiqayotgandagisi I bo’lsa, nazariya va tajriba quyidagi bog’lanishni beradi: Agar xira muhitga kirayotgan yorug’lik intensivligi bo’lsa, chiqayotgandagisi I bo’lsa, nazariya va tajriba quyidagi bog’lanishni beradi: bu yerda x – nur o’tgan qatlam qalinligi, – nurning sochilish koeffitsiyenti. |
| |