• 1.2.2. Mashinani organish algoritmlari yordamida obyekt tanish (masalan, CNN)
  • 1.3 Obyekt tanish dasturlarida ishlatiladigan vositalar va texnologiyalar
  • 1.3.1. Dasturiy taminotlardagi qollab-quvvatlanadigan algoritmlar
  • 1.3.2. Texnik talablariva optimallashtirish usullari
  • Fan va innovatsiyalar vazirligi qarshi davlat universiteti matematika va kompyuter ilmlari




    Download 300,28 Kb.
    bet5/9
    Sana24.05.2024
    Hajmi300,28 Kb.
    #252810
    1   2   3   4   5   6   7   8   9
    Bog'liq
    grafika.kurs0416

    Qirralarni aniqlash turli xil matematik usullarni o'z ichiga oladi, ular chekkalarni aniqlashga qaratilgan bo'lib , ular raqamli tasvirdagi egri chiziqlar sifatida aniqlanadi , bunda tasvir yorqinligi keskin o'zgaradi yoki rasmiy ravishda uzilishlar mavjud . Bir o'lchovli signallarda uzilishlarni topishning bir xil muammosi qadamni aniqlash deb nomlanadi va vaqt o'tishi bilan signal uzilishlarini topish muammosi o'zgarishlarni aniqlash deb nomlanadi . Qirralarni aniqlash tasvirni qayta ishlash , mashina ko'rish va kompyuter ko'rishda , xususan, xususiyatni aniqlash va xususiyatlarni ajratib olish sohalarida asosiy vositadir .
    Uch o'lchamli sahnaning ikki o'lchovli tasviridan olingan qirralarni nuqtai nazarga bog'liq yoki mustaqil nuqtai nazarga bog'liq deb tasniflash mumkin. Ko'rish nuqtasining mustaqil qirrasi odatda uch o'lchamli ob'ektlarning sirt belgilari va sirt shakli kabi o'ziga xos xususiyatlarini aks ettiradi. Ko'rish nuqtasi o'zgargan sari nuqtai nazarga bog'liq bo'lgan chekka o'zgarishi mumkin va odatda sahnaning geometriyasini aks ettiradi, masalan, bir-birini to'suvchi ob'ektlar.
    Oddiy chekka, masalan, qizil rangli blok va sariq blok o'rtasidagi chegara bo'lishi mumkin. Bundan farqli o'laroq , chiziq ( tizma detektori tomonidan ajratilishi mumkin ) aks holda o'zgarmas fonda boshqa rangdagi kichik sonli piksellar bo'lishi mumkin. Shunday qilib, chiziq uchun odatda chiziqning har bir tomonida bitta chekka bo'lishi mumkin.

    1.2.2. Mashinani o'rganish algoritmlari yordamida obyekt tanish (masalan, CNN)
    3D tanish (3D recognition) kompyuter visionning bir sohasidir va 3D obyektlarni aniqlash, tasniflash va ulardagi xususiyatlarni tahlil qilishga yo'l qo'yadi. Bu texnologiya, 3D model ma'lumotlarini ishlab chiqish va ularni foydalanishni osonlashtirish uchun foydalaniladi.
    3D tanishning asosiy qismi, 3D model ma'lumotlarini tahlil qilish va ularni obyektlarni aniqlash va tasniflash uchun ishlatishdir. Quyidagi qadamlar 3D tanish jarayonida amalga oshiriladi:
    1. 3D model ma'lumotlarini olish: 3D obyektning ma'lumotlarini olish uchun, 3D skannerlar, 3D kameralar yoki 3D model olish vositalari ishlatiladi. Bu vositalar yordamida obyektdan 3D ko'rsatkichlar (masalan, punktlar, yuzlar) olinib, ularning koordinatalari va xususiyatlari saqlanadi.
    2. 3D model ma'lumotlarini tahlil qilish: Olingan 3D model ma'lumotlari tahlil qilinadi, bu jarayonda obyektlarning geometrik xususiyatlari va tarkibidagi boshqa xususiyatlarni aniqlash uchun algoritmlar va model adabiyotlari ishlatiladi. Bu tahlil jarayonida, obyektning shakli, o'lchami, to'g'ri joylashuvi, konturlari va boshqa xususiyatlari belgilanadi.
    3. Obyektlarni aniqlash va tasniflash: 3D model ma'lumotlarini tahlil qilganingizdan so'ng, obyektlarni aniqlash va tasniflash amalga oshiriladi. Bu qadamda, ma'lumotlar o'rganish algoritmlari va neyral tarmoq modellari foydalaniladi. Obyektning turlari, kategoriyalari yoki atributlari aniqlanadi va ularga mos bo'lgan etiketlar beriladi.
    4. 3D tanilgan obyektlardan foydalanish: 3D tanish natijalari, 3D model ma'lumotlaridan aniqlangan obyektlarni boshqarish, ulardan foydalanish va ularga qo'llanishni osonlashtirishda foydalaniladi. Misol uchun, 3D tanish, virtual tikuvchilar, tizimlar, dizayn sohasi, tibbiyot, arxitektura va yaratish sohalarida foydalaniladi.
    3D tanishning rivojlanishi, virtual tikuvchilar, haptik tizimlar, o'yinlar, ranglar va materiallar dizayni, robotalar, texnik vositalar va boshqa sohalarda kreativ va innovatsion imkoniyatlarni yaratadi. 3D tanish, obyektlarning xususiyatlari va shakllari bilan bog'liq muammolarni yechishda va 3D asbob-uskunalarini rivojlantirishda muhim rol o'ynayadi.
    Xaritalash, geografik hududlarni yoki obyektlarni ko'rsatuvchi va tashkil etuvchi ma'lumotlarni ifodalashning amaliyoti hisoblanadi. Bu, geografik axborotlarni vizual ko'rinishda namoyish etish va ulardan foydalanish uchun qo'llaniladigan texnologik usullar va vositalarni o'z ichiga oladi.
    Xaritalashning boshqa maqsadlari va foydalanish sohalari mavjud bo'lib, ularga quyidagilar kiradi:
    1. Geografik ma'lumotlarni vizual ko'rinishda namoyish etish: Xaritalar, geografik ma'lumotlarni vizual tuzilma ko'rinishda namoyish etish uchun foydalaniladi. Xaritalar, hududlarni, mamlakatlarni, shahar va qishloq joylashuvlarini, geografik ko'rsatkichlarni (masalan, tog'lar, daryolar, tog'lar, qishloqlar) va boshqalarini ko'rsatish imkoniyatini beradi.
    2. Yo'l tarixi va navigatsiya: Xaritalash, yo'l tarixini va navigatsiya tizimlarini yaratishda ham muhim ahamiyatga ega. Bu xususiyatlar, avtomobillar, mobil qurilmalar, navigatsiya dasturlari va yandex.xaritalar kabi tizimlar orqali sayohat qilishda yoki manzillarni topishda foydalaniladi.
    3. Geografik muammo yechish: Xaritalash, geografik muammo yechishda ham muhim rol o'ynayadi. Geodeziya, geografik axborotlar analizi, geomatika va boshqa sohalar, xaritalash asosida muammolarni aniqlash va ularni yechishda foydalaniladi.
    4. Iqtisodiy va ijtimoiy sohalar: Xaritalash, iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda ham foydalaniladi. Bu turlarda xaritalar, xaridorlar, bozorlar, transport tarmoqlari, suv resurslari, energiya infrastrukturasi va boshqa muhim obyektlarni ko'rsatishda foydalaniladi.
    5. Ekologiya va tabiiy axborotlar: Ekologik sohalar, tabiiy axborotlar va ekosistemlar haqida axborotlarni namoyish etish uchun ham xaritalashdan foydalaniladi. Bu, tabiiy resurslarni boshqarish, qishloqlarning joylashuvi va suv resurslarini taqsimlash, tabiiy xazoralar va ekosistemlarini ko'rsatish, ekologik monitoring va boshqalar uchun muhimdir.
    Xaritalash, geografik axborotlarni vizual namoyish etish va ulardan foydalanishning kuchli vositalarini taqdim etadi. Bu texnologiya, geodeziya, kartografiya, GIS (Geografik axborot tizimlari) va boshqa sohalarda keng qo'llaniladi. Kompyuter xaritalash tizimlari, interaktiv xaritalar, real vaqtli xaritalar, mobil ilovalar va boshqalarni o'z ichiga olgan xaritalash usullarini o'z ichiga oladi.
    Obyektlarni tanish texnologiyalari, kompyuter visionning bir sohasi sifatida tarixiy rivojlanish bosqichlari bilan kelib chiqgan. Quyidagi bosqichlarda rivojlanishini ko'ramiz:
    1. 1960-1980: Bu davrda obyektlarni tanish texnologiyalari boshlanishi. Bu davrda kompyuter vision asoslanganligi, piksellarni va 2D obrazlarni ishlab chiqishga yo'l qo'yishga asoslangan bo'lsa-da, obyektlarni tanish qobiliyatiga ega emas edi. Ushbu davrda obyektlarni tanish uchun boshqa yordamchi ma'lumotlar (masalan, ranglar, konturlar va boshqalar)dan foydalanilardi.
    2. 1980-1990: Obyektlarni tanishda geometrik modellar ishlatishni o'rganish bosqichi bo'lib chiqdi. Ushbu davrda obyektlarni tanish uchun geometrik modellar va 2D konturlar bilan ishlovchi algoritmlar va texnologiyalar rivojlandi. Bu, obyektlarning shakl va konturlarini aniqlash uchun bir qadam oldindan borishga imkon berdi.
    3. 1990-2010: Bu davrda kompyuter visionning boshqa usullari, masalan, texnikalar o'rganish, statistik analiz, model olish va neyral tarmoqlar rivojlandi. Bu bosqichda obyektlarni tanish texnologiyalari o'zini rivojlantirgan va obyektlarning xususiyatlari (masalan, to'g'ri joylashuvi, o'lchami, shakli)ni aniqlashga imkon beruvchi algoritmlar ishlab chiqildi.
    4. 2010-hozirgi vaqtda: Obyektlarni tanishning rivojlanishi, neyral tarmoqlar va kengaytirilgan o'qish algoritmlarining rivojlanishi bilan jadal rivojlandi. Rivojlanayotgan kompyuter vision tizimlari, 3D tanish, obyektlarning qandayligini va xususiyatlarini aniqlashda kuchli natijalar ko'rsatishda muvaffaqiyatli bo'ldi. Bunday texnologiyalar, kattalar o'rtasida keng qo'llanilayotgan vaqtda, avtomobillar, turar joylarining xavfsizligi, tibbiyot, yaratish sohasi va boshqa sohalarda foydalanilmoqda.
    1.3 Obyekt tanish dasturlarida ishlatiladigan vositalar va texnologiyalar
    Hozirgi kunda, obyektlarni tanish texnologiyalari, kompyuter visionning rivojlanayotgan sohasi sifatida, neyral tarmoqlar, masofaviy o'qish, 3D tanish va katta ma'lumotlar bazalari bilan birgalikda ishlovchi kuchli usullarga ega. Bu texnologiyalar, katta obyektlar to'plamlarini, harakatlanishni va xususiyatlarni aniqlashda yuqori darajada ishonchli va ishonchli bo'lib turishmoqda.
    Davomiyligi 1960-1980 yillarda obyektlarni tanish texnologiyalarining boshlanishi va rivojlanish bosqichi bo'lib hisoblanadi. Bu davrda kompyuter visionning asoslanganligi, piksellarni va 2D obrazlarni ishlab chiqishga yo'l qo'yishga qaratilgan bo'lsa-da, obyektlarni tanish qobiliyatiga ega emas edi. Ushbu davrda obyektlarni tanish uchun boshqa yordamchi ma'lumotlar (masalan, ranglar, konturlar va boshqalar)dan foydalanilardi.
    1960-1970 yillarida, obyektlarni tanish texnologiyalari asosan ruchnoy ishni osonlashtirish uchun ishlatilardi. Obyektlarni tanish uchun pixellar, ranglar, konturlar va boshqa geometrik xususiyatlardan foydalanilardi. Bu dastlabki yillarda kompyuter visionning asosiy tushunchalari va algoritmlari ishlab chiqilishi bilan birga, obyektlar haqida ma'lumotlarni aniqlash uchun kompyuterizatsiya qilingan jarayonlarning boshlanishi bo'lishi mumkin.
    1970-1980 yillarida, obyektlarni tanishning kompyuterizatsiyasi va avtomatlashtirilishi ko'proq e'tibor qozondi. Obyektlarni tanish uchun algoritmlar, obrazlarni boshqarish, konturlarni aniqlash, ranglar va geometrik xususiyatlarni ishlab chiqish va tushuntirish uchun metodlar rivojlandi. Bunda statistik analiz, geometrik modellar va boshqa texnikalar ishlatildi. Lekin bu davrda obyektlarni tanishning umumiy qoidalarga asoslangan umumiy xususiyatlari va kompyuter visionning keng qo'llaniladigan usullari hali rivojlanmagan edi.
    1960-1980 yillarda obyektlarni tanishning rivojlanishi asosan laboratoriyalarda, akademik tadqiqotchilar va texnik muhandislar tomonidan amalga oshirilgan. Texnik texnologiyalar va kompyuterlar hali rivojlanmagan va keng tarqalgan davrida, obyektlarni tanishning o'zining vaqt talab etuvchi va resurslar ko'paytiruvchi hisoblanishi mumkin edi.
    Shu tarzda, 1960-1980 yillarda obyektlarni tanish texnologiyalari kengayish davrida bo'lishi bilan birga, obyektlarni tanish uchun metodlar va algoritmlar rivojlanishga boshlagan bo'lsa-da, o'ziga xos yechimlar va kuchli texnologiyalar hali rivojlanmagan edi. Bu davrning asosida obyektlarni tanishning keyingi rivojlanish bosqichlariga asos solindi.
    1980-1990 yillarda obyektlarni tanish texnologiyalari rivojlanishining muhim bosqichlaridan biri bo'lib hisoblanadi. Ushbu davrda obyektlarni tanish uchun geometrik modellar ishlatishni o'rganish bosqichi bo'lib chiqdi
    Bu davrda obyektlarni tanish uchun geometrik modellar va 2D konturlar bilan ishlovchi algoritmlar va texnologiyalar rivojlandi. Bu, obyektlarning shakl va konturlarini aniqlash uchun bir qadam oldindan borishga imkon berdi.
    1980-1990 yillarda rivojlanayotgan algoritmlar, obrazlar ustida geometrik tahlillar yoki konturlar ustida ishlovchi metodlarga asoslangan edi. Bu metodlar obrazlarni yengilash, filtrlash va konturlarni aniqlash qadamlarini o'z ichiga olardi. Konturlarni aniqlash, obyektlarning shakl va joylashuvi haqida ma'lumot beradigan muhim bir qadam edi.
    Shuningdek, bu davrda obrazlar ustida geometrik tahlillarni ishlatish bilan birga, obyektlarning geometrik xususiyatlari, masalan, uzunlik, eni, yuzasi va boshqalarini aniqlashga harakat qilindi. Obyektlarning geometrik modellarini aniqlash, obrazlardan ma'lumotlarni olish va obyektlarni tanib olish uchun matematikaviy formulalar va algoritmlar ishlatildi.
    1980-1990 yillarda obyektlarni tanishning bu geometrik modellar va konturlar ustida ishlovchi usullari, obyektlarning tashkil topishi, ta'siri va boshqalarini tushuntirishda yaxshi natijalar ko'rsatdi. Bu, avtomatik nazorat, robotika, rasmlarni boshqarish, ma'lumotlarni eksport qilish va boshqa sohalarda foydalanish imkonini berdi.
    Shu tarzda, 1980-1990 yillarda obyektlarni tanish texnologiyalari geometrik modellar va konturlar ustida ishlaydigan algoritmlar va texnologiyalar rivojlandi. Bu bosqich, obyektlarni tanishning geometrik xususiyatlarni aniqlash va obrazlardan ma'lumotlarni olishda muhim qadamlarni o'z ichiga oladi.
    1990-2010 yillarda obyektlarni tanishning rivojlanishi, neyral tarmoqlar, masofaviy o'qish, 3D tanish va katta ma'lumotlar bazalari bilan birgalikda ishlovchi kuchli usullarga ega bo'ldi. Bu davrda obyektlarni tanishning rivojlanishi texnikalardagi katta o'zgarishlarga sabab bo'lib, bir qancha muhim tushunchalar va texnikalar rivojlandi.
    Neyral tarmoqlar: 1990-2000 yillarda neyral tarmoqlar rivojlanishi obyektlarni tanish texnologiyalarida muhim rol o'ynadi. Neyral tarmoqlar, obrazlarni va ma'lumotlarni boshqarishda va o'zgarishlarni o'rganishda kuchli usul sifatida ishlatildi. Obyektlarni tanish uchun neyral tarmoqlar, bir nechta tahrirlovchi qatlarni (masalan, konvolutsion tarmoqlar, maxpooling, to'plamlash) ishlatadi va o'zining o'zini o'rganish va tarkibiy ma'lumotlarni tahlil qilish qobiliyatini rivojlantiradi.
    1.3.1. Dasturiy ta'minotlardagi qo'llab-quvvatlanadigan algoritmlar
    Masofaviy o'qish: Bu davrda obyektlarni tanishning rivojlanishida masofaviy o'qish (depth sensing)ning o'rni oshdi. Masofaviy o'qish, obyektlarning 3D koordinatalarini aniqlash uchun qo'llaniladi va o'zining o'zgarishlarga va harakatlarga qaratilgan yechim sifatida ishlaydi. Bunday texnologiyalar, masofaviy kameralar, lazerli skannerlar, stereoskopik sistemalar va boshqa usullar orqali amalga oshiriladi.
    3. 3D tanish: 3D tanish, obyektlar haqida ma'lumotlarni 3D koordinatalarda aniqlashga imkon beradi. Bu davrda, obrazlardan 3D modellar yaratish va 3D obyektlarni aniqlash uchun algoritmlar va texnologiyalar rivojlandi. 3D tanish, avtomobillar, robotlar, animatsiya va boshqa sohalarda katta ahamiyatga ega bo'ldi.
    4. Katta ma'lumotlar bazalari: 1990-2010 yillarda obyektlarni tanish texnologiyalari uchun katta ma'lumotlar bazalari rivojlandi. Bu davrda internet va kompyuterlar rivojlandi va katta hajmdagi ma'lumotlarni saqlash va ulardan foydalanish imkoniyati kengaydi. Bu katta ma'lumotlar bazalari, obyektlarni tanishda ta'limli algoritmlar va ma'lumotlar analizini oshirishda kuchli ishlaydi.
    1990-2010 yillarda obyektlarni tanishning rivojlanishi, neyral tarmoqlar, masofaviy o'qish, 3D tanish va katta ma'lumotlar bazalari kabi kuchli usullar bilan birgalikda amalga oshirildi. Bu davrning asosida obyektlarni tanishning kengaygan qobiliyatlari, obyektlar haqida keng ma'lumotlarni tahlil qilish, 3D modellar va kameralar orqali obyektlarning asosiy xususiyatlarini aniqlashga imkon berdi.
    2010-hozirgi vaqtda obyektlarni tanish texnologiyalari katta o'zgarishlarga uchradilar va bir nechta yangiliklar kiritildi. Quyidagi muhim rivojlanishlar 2010-hozirgi vaqtda obyektlarni tanishning asosiy ko'lamini tashkil etmoqda:
    1. Tahlilning kuchayishi: 2010-yillarda neyral tarmoqlar va tahlilning kuchayishi texnologiyalari obyektlarni tanishda o'ziga xos o'rnini egalladi. Bunday tahlilning kuchayishi, GPT (Generative Pre-trained Transformer) va BERT (Bidirectional Encoder Representations from Transformers) kabi modellar orqali amalga oshiriladi. Bu texnologiyalar, obrazlardan ma'lumotlarni o'qish va tarkibiy ma'lumotlarni tahlil qilishning yuqori darajasini ta'minlaydi.
    2. Kombinatsiya va biriktirish: 2010-yillarda obyektlarni tanish texnologiyalari, bir nechta algoritmlar va texnologiyalarni kombinatsiya qilish va biriktirish bilan kuchaydi. Masalan, konvolutsion tarmoqlar, rekurrent tarmoqlar, generativ modellar va transfer o'rganish (transfer learning) usullari birgalikda ishlatiladi. Bu kombinatsiya va biriktirish, obyektlarni tanishning darajasini va natijalarini yaxshilashga yordam beradi.
    3. Obyektlarning alohida turlari uchun maxsus algoritmlar: Obyektlarning alohida turlari, masalan, odamlar, hayvonlar, transport vositalari, joylar va boshqalar uchun maxsus algoritmlar va modellar rivojlandi. Bu maxsus algoritmlar, obyektlarning turlarini aniqlashda va ulardan ma'lumotlarni olishda yuqori natijalar beradi.
    4. End-to-end tanish: 2010-yillarda end-to-end tanish usullari katta o'zgarish keldi. End-to-end tanish, obyektlarni tanish va ulardan ma'lumotlarni olishni bitta modelda birlashtiradi. Bu usul, obyektlarni aniqlash uchun kerak bo'lgan qadamlarni ortga qo'yadi va ma'lumotlarni olishda o'zgarishlarni amalga oshiradi.
    5. Katta ma'lumotlar bazalari va kompyuter kuchlari: 2010-hozirgi vaqtda katta ma'lumotlar bazalari va kompyuter kuchlari o'sganligi obyektlarni tanishning rivojlanishini kuchaytirdi. Bu, katta miqdordagi ma'lumotlarni olish, saqlash va tahlil qilish imkonini berdi. Shuningdek, kuchli grafik ishlab chiqarish bir qancha obyektlarni tanishning 3D modellarini tuzishda va qayta ishlashda muhim ahamiyatga ega bo'ldi.
    2010-hozirgi vaqtda obyektlarni tanish texnologiyalari, tahlilning kuchayishi, kombinatsiya va biriktirish, obyektlarning alohida turlari uchun maxsus algoritmlar, end-to-end tanish, katta ma'lumotlar bazalari va kompyuter kuchlarining o'sishi kabi muhim rivojlanishlar bilan birga o'zgarishga uchradilar. Bu rivojlanishlar, obyektlarni tanishning aniqlash darajasini oshirish va ko'rsatkichlarini yaxshilashga yordam berdi.
    1.3.2. Texnik talablariva optimallashtirish usullari
    Zamonaviy grafik dasturlarda qo'llanilayotgan texnologiyalar quyidagilarni o'z ichiga oladi:
    1. GPU (Graphics Processing Unit): GPU, zamonaviy grafik dasturlarda katta ahamiyatga ega bo'lgan har bir kompyuterda mavjud bo'lgan muhim texnologiyadur. GPU'lar, grafik ishlab chiqarish operatsiyalarini kuchli va tez bajarish uchun maxsus ravishda optimallashtirilgan. 3D model ishlab chiqarish, animatsiya yaratish va rendering jarayonlarida GPU'lar intensiv foydalaniladi.
    2. 3D model ishlab chiqarish dasturlari: Zamonaviy grafik dasturlarda 3D model ishlab chiqarish uchun bir qator kuchli dasturlar mavjud. Masalan, Autodesk Maya, 3ds Max, Blender va Cinema 4D kabi dasturlar, 3D obyektlarni yaratish, modellash, tesvir etish, animatsiya yaratish va render qilishda foydalaniladi.
    3. Animatsiya dasturlari: Animatsiya yaratish uchun, Adobe After Effects, Autodesk MotionBuilder, Unity, Unreal Engine va Blender kabi dasturlardan foydalanish mumkin. Bu dasturlar, kinematografik effektlar, kinolar, o'yinlar, reklama videolar va boshqa vizualliqlarni yaratishda ishlatiladi.
    4. Rendering dasturlari: Rendering, 3D obyektlarning fotorealistik tasvirlarini yaratishni o'z ichiga oladi. Dasturlar, Marmoset Toolbag, V-Ray, Arnold, Octane Render, KeyShot va Blender Internal Renderer kabi, obyektlarni tasvir etish va yuqori sifatli renderlar hosil qilishda yordam beradi.
    5. Vektor grafika dasturlari: Vektor grafika dasturlari, grafik dizayn, logotiplar, ilustratsiyalar va boshqa vektor asarlar yaratishda ishlatiladi. Adobe Illustrator, CorelDRAW, Inkscape va Affinity Designer kabi dasturlar, vektor asarlar yaratishda keng foydalaniladigan dasturlardir.
    6. Postprodaktsiya dasturlari: Zamonaviy grafik dasturlar postprodaktsiya jarayonlarini o'z ichiga oladi. Adobe Photoshop, Adobe Premiere Pro, DaVinci Resolve, Final Cut Pro va Avid Media Composer kabi dasturlar, tasvirlar, videolar va audio materiallarni tahrirlash, montajlash va yoqishda ishlatiladi.
    7. Virtual va Augmented Reality (VR/AR): VR va AR dasturlari, virtual va o'zgaruvchan realnostni yaratishda ishlatiladi. Unity, Unreal Engine va Blender kabi dasturlar, o'yinlar, ta'lim va tashvishli tajriba platformalari, interaktiv vizuallar va AR ilovalar yaratishda qo'llaniladi.
    Bu faqat bir necha zamonaviy grafik dasturlar va texnologiyalar. Grafik dizayn, kinematografiya, o'yinlar, animatsiya, reklama, ta'lim va boshqa sohalarda qo'llaniladigan bir qator boshqa dasturlar va texnologiyalar ham mavjud. Texnologik rivojlanishlar bilan birga, zamonaviy grafik dasturlar ham doimiy ravishda yangilanib borayotgan sohalar hisoblanadi.
    GPU (Graphics Processing Unit) yoki grafiklar ishlovchi birlik, kompyuterlarda grafik ishlab chiqarish va boshqarish uchun dizayn qilingan maxsus birlikdir. Ushbu texnologiya, asosan grafiklarni tez va samarali bajarish uchun optimallashtirilgan.
    GPU'lar, bitta dastur tomonidan berilgan grafik buyruqlarini tez va parallel tarzda bajarishga mo'ljallangan. Bu, 3D model ishlab chiqarish, animatsiyalar yaratish, o'yinlarni o'ynash, video tahrirlash va rendering jarayonlarida katta ahamiyatga ega bo'ladi.
    GPU'lar, boshqa kompyuter birliklaridan (masalan, CPU) farqli ravishda xususiy xususiyatlarga ega. Ular ko'p yo'nalishli parallel ishlash uchun dizayn qilinganlar va ko'p qatlamli strukturaga ega. Bu xususiyatlar, grafik operatsiyalarini tez va samarali bajarishda afzal ko'rinishga ega bo'lishini ta'minlaydi.
    GPU'lar asosan grafiklar uchun ishlatilsa-da, ular umumiy ma'lumotlar hisobotlash (general-purpose computing) uchun ham qo'llaniladi. Bu, masofavi ta'lim, kriptovalyutalar miningi, sintetik aperture radar (SAR) tahlili, genetika, ilovali hisobotlar va boshqalar kabi yo'nalishlarda keng foydalaniladi.
    Zamonaviy GPU'lar, katta miqdordagi shader birliklari, bellek to'plami va yuqori ish rejalariga ega bo'lishi bilan grafiklarni tez va yuqori sifatli bajarishga imkon beradi. Ular bilan birga, grafik dasturlarni samarali ishlatish, 3D animatsiyalar va o'yinlar yaratish, rendering va ma'lumotlar hisobotlash jarayonlarini tezlashtirish mumkin bo'ladi.
    3D model ishlab chiqarish uchun bir qator kuchli dasturlar mavjud. Bu dasturlar, 3D obyektlarni yaratish, modellash, tesvir etish, animatsiya yaratish va render qilishda foydalaniladi. Quyidagi dasturlar 3D model ishlab chiqarish sohasida keng foydalaniladiganlaridan ba'zi:
    1. Autodesk Maya: Maya, eng mashhur va yetakchi 3D model ishlab chiqarish dasturlaridan biridir. Uning kuchli funksiyalari va keng tarqalgan asbob-uskunalar to'plami bor. Maya, kinematika, animatsiya, shaderlar, dinamikalar, simulatsiyalar va boshqalar kabi ko'p yo'nalishlarda foydalanishga imkon beradi.
    2. 3ds Max: 3ds Max, kinematografiya, o'yinlar, arxitektura va boshqa sohalarda 3D model ishlab chiqish uchun keng tarqalgan dastur hisoblanadi. Uning ergashish interfeysi va katta model yaratish imkoniyatlari mavjud. 3ds Max, animatsiya, dinamikalar, tashvishli tajriba platformalari, render qilish va boshqalar kabi funktsiyalarni ham o'z ichiga oladi.
    3. Blender: Blender, bepul va ochiq manba dastur bo'lib, 3D model ishlab chiqish sohasida katta tanlovnoma hisoblanadi. Uning kuchli funksiyalari va keng tarqalgan asbob-uskunalar to'plami mavjud. Blender, animatsiya, render qilish, simulyatsiya, kinematika, shaderlar va boshqalar kabi qo'shimcha imkoniyatlarga ega.
    4. Cinema 4D: Cinema 4D, kinematografiya, reklama, dasturlash va boshqa sohalarda 3D model ishlab chiqish uchun ommalashtirilgan dastur hisoblanadi. Uning intuitiv interfeysi va katta funksiyalari bor. Cinema 4D, animatsiya, dinamikalar, shaderlar, kinematika, render qilish va boshqalar kabi imkoniyatlarni ham o'z ichiga oladi.
    5. ZBrush: ZBrush, 3D model ishlab chiqishda tajribaga ega bo'lgan dastur hisoblanadi. Uning asosiy tarkibi, organik obyektlarni chiroyli shakllarda yaratish uchun qo'shimcha vositalarni taqdim etishidir. ZBrush, detallangan model yaratish, texturing, sculpting, poligonal modellash va boshqalar kabi funktsiyalarni o'z ichiga oladi.
    Bu faqat ba'zi 3D model ishlab chiqarish dasturlari misolnomasidir. Boshqa dasturlar ham mavjud bo'lib, ularning har biri o'zining xususiyatlari va foydalanish sohasiga ega. Tanlangan dastur, ish rejalariga, shaxsiy talablarga va loyihaning xususiyatlariga qarab belgilanishi kerak.


    Download 300,28 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9




    Download 300,28 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Fan va innovatsiyalar vazirligi qarshi davlat universiteti matematika va kompyuter ilmlari

    Download 300,28 Kb.