|
Fanga oid atamalar va belgilar (mavzuga oid) Matematik statistika
|
| bet | 7/8 | | Sana | 24.01.2024 | | Hajmi | 42,03 Kb. | | #145086 |
Bog'liq FANGA OID ATAMALAR VA BELGILARKattalik(miqdor, qiymat)-tengsizlik munosabati va qo‘shish amalining ma’nosi aniqlanishi mumkin bo‘lgan ob’ektlarni ta’riflovchi matematik tushuncha bo‘lib, shu jumladan, Arximed va uzluksizlik aksiomalarining bir qator xossalar bajariladi. Miqdor matematikaning asosiy tushunchalaridan biridir.
Tafovut(nomuvofiqlik)-taqribiy tenglikning xato (tafovut) qiymati.
Korrelyasiya (lotdan. correlatio "munosabat, munosabatlar"), — ikki yoki undan ortiq tasodifiy o‘zgaruvchilar o‘rtasidagi statistik munosabatlar (yoki qandaydir ma’qul darajadagi aniqlik bilan bunday deb hisoblash mumkin bo‘lgan qiymatlar).
(mavzuga oid)
Tasodifiy xato -Bu bir xil sharoitda qilingan bir xil qiymatdagi takroriy o‘lchashlar ketma-ketligida tasodifiy o‘zgaradigan o‘lchash xatosining tarkibiy qismi hisoblanadi. Bunday xatoliklarning paydo bo‘lishida qonuniyat yo‘q; ular bir xil qiymatli takror o‘lchashlar olingan natijalarning ma’lum bir yoyilmasi ko‘rinishida amalga oshirilganda aniqlanadi. Tasodifiy xatolar muqarrar, muqarrar va har doim o‘lchov natijalarida mavjud, ammo ularning ta’siri odatda statistik ishlov berish orqali bartaraf etilishi mumkin. Tasodifiy xatoliklarni tavsiflash faqat tasodifiy jarayonlar nazariyasi va matematik statistika asosidagina mumkin.
Matematik jihatdan tasodifiy xatolikni odatda quyidagicha ifodalash mumkin: uzluksiz tasodifiy o‘zgaruvchi sifatida, nolga nisbatan simmetrik, har bir o‘lchamda mustaqil ravishda amalga oshirilgan (vaqtida korrelyasiyalanmagan).
Tasodifiy xatoning asosiy xossasi-ma’lumotlarni o‘rtacha qilib kerakli qiymatning buzilishini kamaytirish qobiliyatidir. O‘lchashlar soni(takroriy tajribalar)ni ko‘paytirish orqali istalgan qiymatni baholash ma’lumotlar hajmini oshirish orqali o‘rtacha tasodifiy xatolik 0 ga intilishni(katta sonlar qonuni) bildiradi.
Ko‘pncha tasodifiy xatolar, har biri alohida-alohida o‘lchash natijasiga kam ta’sir ko‘rsatadigan, ko‘plab bog‘liq bo‘lmagan sabablarning bir vaqtda harakati tufayli yuzaga keladi. Shu sababli tasodifiy xato taqsimoti ko‘pncha "normal" deb qabul qilinadi (Markaziy chegaraviylik teoremasiga qarang). "Normallik" ma’lumotlarni qayta ishlashda matematik statistikaning butun omboridan foydalanish imkonini beradi.
Biroq, Markaziy limit teoremasiga asosan faktlarga asoslanmagan normallik amaliyot bilan mos kelmaydi — o‘lchash xatolarining taqsimot qonunlari juda xilma-xil va, odatda, normaldagidan juda farq qiladi.
|
| |
