Fizikaning zamonaviy tatqiqot usullari

Mavzu: Avtoelektron emissiya

Reja:

1. Metallarda avtoelektron emissiyaning Fauler –Nordgeym nazariyasi.

2. Metallarda avtoelektron emissiyani tajribalarda o`rganish usullari.

3. Avtoelektron emissiya hodisasini fan va texnikada qo`llanilishi.

Potensial to’siqning shakli o’zgarib, kengligi torayganda, uning ichidan elektronlar kvantomaxanik effekt hisobiga, ya’ni “tunnellanib” o’tishiga imkoniyat yaratilgandagina spontan, yoki avtoelektron emissiya yuz berishi mumkin. “Avtoelektron emissiya” iborasi elektronlarning qattiq jism chegarasidan chiqishi o’z-o’zidan, ya’ni qo’shimcha energiya sarflanmasdan amalga oshishini anglatadi. To’siq chegarasidan tashqariga “sizib” o’tgan elektronlar emitter- vakuum oralig’idagi elektr maydonidangina energiya oladi.

Potensial to’siqning shakli o’zgarib, kengligi torayganda, uning ichidan elektronlar kvantomaxanik effekt hisobiga, ya’ni “tunnellanib” o’tishiga imkoniyat yaratilgandagina spontan, yoki avtoelektron emissiya yuz berishi mumkin. “Avtoelektron emissiya” iborasi elektronlarning qattiq jism chegarasidan chiqishi o’z-o’zidan, ya’ni qo’shimcha energiya sarflanmasdan amalga oshishini anglatadi. To’siq chegarasidan tashqariga “sizib” o’tgan elektronlar emitter- vakuum oralig’idagi elektr maydonidangina energiya oladi.

Tashqi elektr maydon kuchlanganligi qancha katta bo’lsa, shunchalik sirtdan x masofa o’zgarishi bilan elektronning bu maydondagi potensial energiyasi keskin o’zgaradi va shunchalik potensial to’siq torayadi. Demak to’siqning kvantomexanik shaffoflik koefisiyentiga bog’liq bo’lgan avtoelektron emissiyaning tok zichligi yuqori bo’ladi. Tashqi elektr maydoni na faqat potensial to’siqning kengligini toraytiradi, balki to’siqning balandligini ham pasaytiradi (Shottki effekti), bu esa avtoemission tokning o’sishiga olib keladi. Hisoblarga qaraganda avtoelektron emissiyaning yetarli darajadagi toklari paydo bo’lishi uchun 108÷109 V/m tartibidagi elektr maydon kuchlanganligi zarur bo’ladi.