Foydalanuvchilarni ovoz orqali identifikatsiya va autentifikatsiya qilish usullari tahlili




Download 0,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/6
Sana15.05.2024
Hajmi0,95 Mb.
#235092
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
ZDTF 0305 (2)

Nutq signalini oldindan qayta 
ishlash 
Хususiyatni chiqarish 
GMM modelini baholash 
Omillarni tahlil qilish 
SVM tasnifi 
Ovoz modelini 
yaratish 


21 
3) to‘g‘ridan-to‘g‘ri nutqni qayta ishlash – so‘zlovchining har qanday iborasini qayta ishlash, 
uning asosiy parametrlari va xususiyatlarini ajratib ko‘rsatish va ularning ko‘rsatkichlarini mos 
yozuvlar bilan taqqoslash; 
4) dialog printsipi - dialog paytida (telefonda gaplashganda va hokazo) klassik nutqni aniqlash. 
Identifikatsiya qilish usullari ko‘p jihatdan farqlanishiga qaramay, umuman olganda, ko‘rib 
chiqilayotgan usullarning har biriga xos bo‘lgan quyidagi asosiy bosqichlarni ajratib ko‘rsatish 
mumkin: 
1. Kirish nutq signalidan xususiyatlarni ajratib olish. 
2. Oldingi bosqichda olingan xususiyat vektorlari asosida foydalanuvchi modelini (shablonni) 
qurish. 
Barcha ko‘rib chiqilgan usullarda tizimda ro‘yxatdan o‘tgan foydalanuvchini kirish nutq signali 
bo‘yicha aniqlash jarayoni ba’zi mezonlar asosida eng mos saqlanadigan modelni topishdan 
iborat. 
Ba’zi usullar identifikatsiya modelini qurishni taklif qiladi: yashirin Markov modeli, Gauss 
aralashmalari. Identifikatsiya qilish usullari mavjud: 
- ma’lum parametrlarga ko‘ra tasnifga asoslangan: dinamik dasturlash usuli, vektor kvantlash. 
- kirish parametrlarini ajratib olish (spektral tahlil, Furye konvertatsiyasi, chiziqli nutqni 
bashorat qilish, sepstral tahlil) va ularni tanib olish. Spektral tahlil va Furye konvertatsiyasidan 
foydalanish nutq fragmentlari spektrlarini tavsiflovchi ma’lumotlar majmuasini olish imkonini 
beradi. Tahlil qilinadigan ma’lumotlar miqdorini kamaytirish chiziqli nutqni bashorat qilish 
koeffitsientlari, sepstral koeffitsientlar va mel-chastotali sepstral koeffitsientlardan (MFCC) 
foydalanishga erishish imkonini beradi. Bunday o’lchov birliklari tanib olish muammolarini hal 
qilishda faol qo’llaniladi, chunki ulardan foydalanish biometrik insonni identifikatsiya qilish 
tizimlarida keng qo’llaniladigan insonni idrok etish mexanizmlariga yaqinlashishga imkon 
beradi. 


22 
2-rasm Tanib olish usullarining tasnifi 
Yuqoridagi usullarga asoslangan ovozni identifikatsiyalash tizimlari uchun muhim muammo 
tashqi muhit shovqinining dastlabki ovozli yozuvlarga kuchli ta’siri bo‘lib, ulardan informatsion 
xususiyatlar olinadi. Ushbu xususiyatlarning shovqin tufayli buzilishi yuqori darajadagi 
identifikatsiya xatolariga olib keladi. 
Ruxsatsiz shaxslar tomonidan axborot resurslariga ruxsatsiz kirishning oldini olishning yangi 
usul va vositalarini ishlab chiqish shaxsni aniqlash tizimi va tartiblarini ishlab chiqishni talab 
qiladi. Bir qator afzallik va afzalliklarga ega bo‘lgan biometrik identifikatsiyalash tizimlari va 
usullari alohida o‘rin tutadi. Insonning o‘ziga xos individual xususiyatlariga asoslangan 
biometrik ko‘rsatkichlar individual foydalanuvchini eng ishonchli tarzda tavsiflaydi. Ular 
avtomatlashtirilgan ishlov berish va ma’lumotlar bazalarida saqlashga juda oson ta’sir qiladi, 

Download 0,95 Mb.
1   2   3   4   5   6




Download 0,95 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Foydalanuvchilarni ovoz orqali identifikatsiya va autentifikatsiya qilish usullari tahlili

Download 0,95 Mb.
Pdf ko'rish