23
bu esa foydalanish qulayligi va nisbatan past xarajatlarni ta'minlaydi. Insonning fiziologik
xususiyatlariga asoslangan eng istiqbolli biometrik identifikatsiya
tizimlari orasida ovozni
identifikatsiyalash muhim rol o‘ynaydi. Bu bir qator afzalliklarga bog‘liq: har bir kishi uchun
noyob bo‘lgan nutq signallarining akustik amplituda-chastota spektri juda oson qayd etiladi, bu
yozuvlar kompyuter ma’lumotlar bazalarida qulay tarzda saqlanadi, kerak bo‘lganda
tahlil
qilinadi va qayta ishlanadi.
Ushbu maqolada nutqni aniqlash tizimlarini (masalan, Yashirin Markov modellari) qurish
uchun ishlatiladigan turli matematik
modellar muhokama qilinadi, identifikatsiya aniqligi
ma’ruzachiga bog‘liq bo‘lmagan nutqni aniqlash tizimlarini ishlab chiqishda qo‘llaniladigan
usullarga alohida e’tibor beriladi. Buni amalga oshirish uchun ma’ruzachini oldindan aniqlash
imkoniyati, shuningdek, nutq xabarini inson tomonidan idrok etishning
psixoakustik modeliga
asoslangan nutq signalini tavsiflash uchun ma’ruzachidan mustaqil xususiyatlarni qurish usuli
ko‘rib chiqiladi. Nutqni aniqlash tizimlarini yaratishda foydalaniladigan matematik modellar
tahlil qilinadi.
Ishning asosiy natijalari quyidagilardan iborat:
1. Ovoz orqali foydalanuvchilarni tanib olish sohasidagi joriy holat tahlili o‘tkazildi.
2. Spikerdan mustaqil nutqni aniqlash tizimlarini qurish usullari ko'rib chiqiladi.
